O czym mogą świadczyć objawy Graefego, Kochera, Mobiusa i Stellwaga?

W diagnostyce chorób endokrynologicznych, zwłaszcza orbitopatii związanej z chorobą Gravesa–Basedowa, obserwacja objawów okulistycznych odgrywa istotną rolę. Do sypmtomów tej jednostki chorobowej należą objawy Graefego, Kochera, Mobiusa i Stellwaga. 

Na czym polegają poszczególne objawy oczne w nadczynności tarczycy?

Objaw Graefego polega na opóźnieniu opadania powieki górnej w stosunku do ruchu gałki ocznej ku dołowi. Nad tęczówką widoczny jest rąbek twardówki.

Objaw Kochera to obecność rąbka twardówki przy szybkim ruchu gałki ocznej z dołu do góry.

Objaw Mobiusa polega na upośledzeniu konwergencji gałek ocznych, a dokładniej – ograniczeniu przywodzenia jednej lub obu gałek przy patrzeniu zbieżnym.

Objaw Stellwaga polega na rzadkim mruganiu. 

Objawy te wynikają z pobudzenia układu współczulnego oraz zmian zapalnych w obrębie oczodołu. W przebiegu choroby dochodzi do proliferacji fibroblastów, obrzęku, a w konsekwencji wytrzeszczu, retrakcji powiek i ucisku na nerw wzrokowy. 

Znaczenie kliniczne i diagnostyczne

Wszystkie powyższe objawy są szczególnie istotne w kontekście choroby Gravesa–Basedowa, związanej z nadczynnością tarczycy. Obecność więcej niż jednego z wymienionych objawów znacząco zwiększa prawdopodobieństwo tej jednostki chorobowej.

W codziennej praktyce klinicznej ich obecność powinna skłonić do:

• oceny funkcji tarczycy (TSH, FT3, FT4, przeciwciała anty-TSHR),
• skierowania pacjenta do poradni endokrynologicznej i/lub okulistycznej.

Kody ICD-10

Referencje

1. Gajewski, P. (2024). Interna Szczeklika 2024/2025. Medycyna Praktyczna.
2. Podemski, R. J. (2019). Kompendium neurologii.