O czym może świadczyć objaw Rovsinga?

Objaw Rovsinga polega na wywołaniu bólu w prawym dolnym kwadrancie brzucha podczas ucisku lewego dołu biodrowego. Najczęściej wskazuje na podrażnienie otrzewnej w przebiegu ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego, ale może także występować w innych stanach chorobowych jamy brzusznej – między innymi w zapaleniu pęcherzyka żółciowego, skręcie jajnika czy procesach nowotworowych jelita i wyrostka. Objaw ten nie jest patognomoniczny dla zapalenia wyrostka robaczkowego i zawsze musi być rozpatrywany w kontekście całego obrazu klinicznego pacjenta.

Znaczenie bólu w prawym dolnym kwadrancie brzucha

Główne wskazanie diagnostyczne

Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego stanowi klasyczną sytuację kliniczną, w której objaw Rovsinga jest dodatni. Świadczy wówczas o obecności stanu zapalnego i podrażnieniu otrzewnej w prawym dole biodrowym. Dodatni objaw w połączeniu z innymi objawami klinicznymi (ból w okolicy punktu McBurneya, leukocytoza, gorączka) zwiększa prawdopodobieństwo rozpoznania zapalenia wyrostka robaczkowego.

Inne patologie wywołujące dodatni objaw

Dodatni objaw Rovsinga obserwowano również::

• w ostrym zapaleniu pęcherzyka żółciowego z nieprawidłowym położeniem pęcherzyka;
• skręcie jajnika z współistniejącym reaktywnym zapaleniem wyrostka robaczkowego;
• chłoniaku Burkitta zajmującym wyrostek robaczkowy, szczególnie u pacjentów pediatrycznych;
• innych procesach zapalnych w obrębie jamy brzusznej, które prowadzą do wtórnego podrażnienia otrzewnej w prawym dole biodrowym.

Istotne uwagi praktyczne

Mechanizm powstawania bólu w prawym dole biodrowym

Zgodnie z oryginalnym opisem Nielsa Thorkilda Rovsinga z 1907 roku, objaw polega na przesuwaniu dłoni po zstępnicy w kierunku kątnicy, co powoduje wzrost ciśnienia wewnątrzjelitowego i przeniesienie bólu do okolicy punktu McBurneya. Mechanizm ten wynika z przemieszczania gazów jelitowych i zwiększenia napięcia w obszarze zajętym procesem zapalnym.

Problem definicyjny w literaturze

W literaturze anglojęzycznej objaw jest często błędnie opisywany jako zwykły ucisk w lewym dole biodrowym, co znacząco ogranicza wiarygodność statystycznych analiz jego czułości i swoistości. Ta nieprecyzyjność w definicji prowadzi do rozbieżnych wyników badań i utrudnia porównywanie danych z różnych ośrodków medycznych.

Parametry diagnostyczne

Badania kliniczne wskazują na dużą zmienność parametrów diagnostycznych objawu Rovsinga: czułość wynosi 19-75%, a swoistość 58-93%. Tak szeroki przedział wartości oznacza, że objaw sam w sobie nie przesądza o rozpoznaniu i musi być rozpatrywany w kontekście pełnego obrazu klinicznego, wyników badań laboratoryjnych i obrazowych oraz dynamiki zmian w stanie pacjenta.

Kody ICD-10

Referencje

1. Aljohani, M., Aljahany, M., Elbasheer, S. Y., AboWadaan, M. B., & Kentab, O. (2021). Premenarchal Adolescent Female Ovarian Torsion: A Case of Delayed Diagnosis. The American journal of case reports, 22, e932245. https://doi.org/10.12659/AJCR.932245
2. Dukmak, O. N., Abugharbieh, H. M. I., Emar, M. F., Khamayseh, I., M Tos, S., & Salhab, R. (2022). Double-Expressor Appendiceal Burkitt's Lymphoma: A Case Report and Literature Review. Case reports in hematology, 2022, 6795699. https://doi.org/10.1155/2022/6795699
3. Tan, S., Adams, Z., Rudkin, S., & Matonis, D. (2025). A Case Report of Hydropic Gallbladder Presenting as Right Lower Quadrant Abdominal Pain. Journal of education & teaching in emergency medicine, 10(2), V14–V16. https://doi.org/10.21980/J8DD26
4. Prosenz, J., & Hirtler, L. (2014). Rovsing sign revisited-effects of an erroneous translation on medical teaching and research. Journal of surgical education, 71(5), 738–742. https://doi.org/10.1016/j.jsurg.2014.03.002