Jakie są kryteria diagnostyczne IBS?

Zespół jelita drażliwego (IBS) diagnozowany jest na podstawie nawracającego bólu brzucha oraz powiązania objawów z wypróżnieniami. Kryteria diagnostyczne zostały zawarte w Kryteriach Rzymskich IV i obejmują ból brzucha trwający co najmniej 3 miesiące, który ma związek z częstotliwością, konsystencją oraz wyglądem stolca. Ponadto, IBS dzieli się na podtypy w zależności od dominujących objawów wypróżnień: zaparć, biegunek, postaci mieszanej i niesklasyfikowanej.

Kryteria diagnostyczne IBS 

Aby postawić diagnozę IBS, pacjent musi doświadczać nawracającego bólu brzucha średnio co najmniej raz w tygodniu przez ostatnie 3 miesiące. Ból ten musi spełniać co najmniej dwa z poniższych kryteriów:

• związek z wypróżnieniem – ból brzucha nasila się lub zmienia w zależności od wypróżnienia;
• zmiana częstotliwości wypróżnień;
• zmiana uformowania stolca – zmiany w konsystencji stolca, które mogą obejmować zarówno twarde, suche stolce, jak i luźne, wodniste.

Podtypy IBS

Zgodnie z Kryteriami Rzymskimi IV, IBS dzieli się na cztery główne podtypy, które różnią się w zależności od dominującego typu stolca, zgłaszanego przez pacjenta.

• IBS z dominującym zaparciem (IBS-C): w tym podtypie więcej niż 25% wypróżnień ma konsystencję stolca typu 1 lub 2 na skali Bristol (BSFS), a mniej niż 25% wypróżnień ma konsystencję stolca typu 6 lub 7.
• IBS z dominującą biegunką (IBS-D): w tym przypadku więcej niż 25% wypróżnień ma stolce typu 6 lub 7, a mniej niż 25% wypróżnień ma konsystencję stolca typu 1 lub 2.
• IBS z mieszanymi zaburzeniami (IBS-M): pacjenci w tym podtypie doświadczają zarówno zaparć, jak i biegunek; więcej niż 25% wypróżnień to stolce typu 1 lub 2 oraz więcej niż 25% wypróżnień to stolce typu 6 lub 7.
• IBS niesklasyfikowany (IBS-U): dotyczy pacjentów, którzy spełniają kryteria IBS, ale nie pasują jednoznacznie do żadnego z powyższych podtypów.

Diagnostyka kliniczna i zastosowanie zasady 25%

Aby dokładnie określić podtyp IBS w praktyce klinicznej rekomenduje się prowadzenie dzienniczka objawów przez pacjenta przez co najmniej 2 tygodnie. Podczas analizy dzienniczka obowiązuje zasada 25% – dominujący typ stolca określa się na podstawie rodzaju wypróżnień występujących w ponad 25% przypadków.

Referencje

1. Interna Szczeklika. Podręcznik. Medycyna Praktyczna. Kraków, 2024.
2. B.E. Lacy, F. Mearin, L. Chang, W.D. Chey, A.J. Lembo, M. Simren, R. Spiller Gastroenterology, 2016; 150: 1393–1407.