Żółty marsz w obronie Centrów Zdrowia Psychicznego i kontynuacji reformy

5 grudnia w Warszawie odbył się Nadzwyczajny Kongres Zdrowia Psychicznego połączony z protestem przeciwko planowanym zmianom w finansowaniu opieki psychiatrycznej. Wydarzenie było reakcją na propozycje Ministerstwa Zdrowia dotyczące modyfikacji modelu finansowania Centrów Zdrowia Psychicznego (CZP).

Pojawiły się głosy, że resort rozważa powrót do modelu finansowania fee-for-service, czyli zapłaty za usługę. Obecnie centra dostają tzw. ryczałt na populację.

Nie zgadzamy się z działaniami Ministerstwa Zdrowia, które mogą doprowadzić do likwidacji Centrów Zdrowia Psychicznego w Polsce. Lekarze oczekują zakończenia pilotażu i wdrożenia go jako świadczenia systemowego. Tymczasem Ministerstwo Zdrowia przedłużyło pilotaż do czerwca 2025 r. i zapowiedziało powstanie nowego modelu opieki od 1 lipca 2025 r., ale jak to bywa z Ministerstwie Zdrowia, modelu nie ogłoszono oficjalnie. Likwidacja CZP i brak bezpiecznych dla lekarzy i pacjentów warunków opieki psychiatrycznej doprowadzą do pogorszenia i tak już trudnej sytuacji. Powstanie centrów zdrowia psychicznego rozpoczęło tworzenie zupełnie nowej jakości w terapii i opiece nad pacjentami z zaburzeniami psychicznymi w Polsce. My, lekarze, nie godzimy się na niszczenie tego, co już zostało zbudowane 

– podkreśla Grażyna Cebula-Kubat, przewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy, która wspierała protest w obronie Centrów Zdrowia Psychicznego i reformy psychiatrii. 

Manifestujący przekazali marszałkowi Sejmu Szymonowi Hołowni dokument, w którym postulują m.in. zwiększenie finansowania opieki psychiatrycznej do 6% całkowitych wydatków na zdrowie w 2025 roku i do 7% w 2027 roku, a także utworzenie Krajowego Ośrodka Zdrowia Psychicznego (KOZP) jako jednostki budżetowej podległej ministrowi zdrowia w pierwszej połowie 2025 roku.

Minister zdrowia: Nie rozumiem tego protestu 

Izabela Leszczyna, minister zdrowia, zapewniła, że Centra Zdrowia Psychicznego będą działały w 2025 roku i później, wykluczając powrót do zamkniętych placówek psychiatrycznych. W rozmowie z radiem RMF24 podkreśliła, że finansowanie programu jest zabezpieczone, a w 2023 roku budżet na CZP wzrósł o 50% w porównaniu do poprzedniego roku. Dodała, że trwają prace nad przekształceniem pilotażu w trwały system, który obejmie całą populację Polski do końca 2025 roku. Minister wskazała na różnice w efektywności poszczególnych centrów – w jednych opieką objętych jest 2% populacji, w innych 6%, co wymaga usprawnienia systemu.

Jeśli jedno centrum za te same pieniądze jest w stanie zaopiekować się niecałymi dwoma procentami pacjentów, a inne sześcioma, to znaczy, że coś jest nie tak. Chcemy znaleźć najlepsze rozwiązanie 

– mówiła Leszczyna. 

Podkreśliła też, że pacjenci i psychiatrzy mogą być spokojni. 

Nie będziemy płacić za wykonane usługi. Pacjent jest bezpieczny, dostanie taką usługę, jaką dostaje dzisiaj. Nie będzie żadnego "fee for service", czyli płacenia za usługę, tylko "ryczałtowe finansowanie" 

 – dodała.

Leszczyna wyraziła niezrozumienie dla protestu, zapewniając, że resort współpracuje z przedstawicielami środowiska Centrów Zdrowia Psychicznego nad najlepszymi rozwiązaniami.

Nie rozumiem tego protestu. Naprawdę będzie tak, jak to środowisko chce, żeby było

– dodała.

Informacje te potwierdził rzecznik resortu zdrowia i zapewnił, że finansowanie CZP po 30 czerwca 2025 r. ma być utrzymane na co najmniej tym samym poziomie, jednak w całym kraju, a nie tylko w połowie, jak w pilotażu. Przygotowaniem rozwiązań ma się zająć powołany 4 grudnia zespół ds. zmian w funkcjonowaniu Centrów Zdrowia Psychicznego. W jego skład wchodzą m.in. eksperci z zakresu psychiatrii, przedstawiciele Narodowego Funduszu Zdrowia, organizacji pacjentów i pracodawców sektora zdrowia. Pierwsze posiedzenie zespołu ma się odbyć 12 grudnia.

Minister zdrowia w rozmowie w RMF FM przypomniała też, że suma przekazanych środków na psychiatrię, dziecięcą i młodzieżową, jest rekordowa – 4,2 mld zł w 2025 roku.