RPO: Trzeba uregulować czas pracy wszystkich lekarzy

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do minister zdrowia o podjęcie działań legislacyjnych dotyczących określenia maksymalnego czasu pracy całego personelu lekarskiego, a nie tylko medyków zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. 

Przepisy ustawy o działalności leczniczej dotyczące wymaganych okresów odpoczynku i zasad pełnienia dyżurów ograniczają się wyłącznie do zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. I, zdaniem RPO, wymaga to zmiany. Jak przypomina Stanisław Trociuk, zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich, raport Najwyższej Izby Kontroli pokazał, że medycy zatrudnieni w szpitalach na umowach cywilnoprawnych pracowali nawet dwie doby bez przerw na odpoczynek. Kontrolerzy wykryli wówczas 134 przypadki, w których 30 lekarzy oraz 3 ratowników medycznych pełniło dyżury przez ponad 40 godzin bez przerwy, a w skrajnych przypadkach lekarze dyżurowali nieprzerwanie przez 124 godziny (ponad pięć dób).

W ocenie NIK, przeciążenie personelu medycznego wiąże się z ryzykiem popełnienia błędu przez lekarza i obniżenia jakości opieki medycznej. Zdaniem Izby, zamiana zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na umowę cywilnoprawną pozwalała na ominięcie narzuconych przez prawo pracy ograniczeń dotyczących czasu pracy i wypełnienie w ten sposób braków kadrowych. 

Wtedy NIK postulowała o podjęcie działań legislacyjnych zmierzających do określenia w przepisach ustawy o działalności leczniczej maksymalnego czasu pracy personelu lekarskiego zatrudnionego na podstawie umów cywilnoprawnych. Z tym stanowiskiem zgadza się Rzecznik Praw Obywatelskich, który w maju 2023 r. zwracał się do ministra zdrowia w sprawie określenia norm czasu pracy, jednak resort poinformował, że nie pracuje nad taką zmianą. 

RPO ponownie zwrócił się z prośbą do resortu zdrowia o przeanalizowanie jego uwag zmierzających do zapewnienia skutecznej ochrony lekarzy i pacjentów.

Konieczność uregulowania czasu pracy wszystkich lekarzy wynika z konstytucyjnej zasady sprawowania przez państwo nadzoru nad warunkami wykonywania pracy, a ponadto z prawa każdego obywatela do ochrony zdrowia. Określenie minimalnego nieprzerwanego odpoczynku i wyjątków od tej zasady – ograniczone wyłącznie do pracowników – budzi również wątpliwości pod względem przestrzegania prawa do dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów 

– podkreśla RPO.

W tym momencie, rekomendacją pozostaje planowanie przez kierowników pełnienia dyżurów personelu w sposób zapewniający odpowiedni czas odpoczynku, niezależnie od formy zatrudnienia.

Kierownicy podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami są odpowiedzialni jednak wyłącznie przed ich podmiotami tworzącymi 

– informuje rzecznik.