Wyszukaj w publikacjach
Przeciążenie personelu medycznego stwarzało zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentów oraz pracowników i negatywnie wpływało na jakość udzielanych świadczeń – takie wnioski płyną po kontroli 12 szpitali w Polsce.
Najwyższa Izba Kontroli sprawdziła kilkanaście polskich lecznic. Kontrolerzy ujawnili wiele nieprawidłowości. Wykazano, że organizacja udzielania świadczeń zdrowotnych w 75 proc. skontrolowanych szpitali (w 7) nie zapewniała bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów.
Stwierdzono 134 przypadki, w których 30 lekarzy oraz trzech ratowników medycznych pełniło dyżury przez ponad 40 godzin bez przerwy. W skrajnych przypadkach lekarze dyżurowali nieprzerwanie przez 124 godziny (ponad 5 dób). W ocenie NIK, przeciążenie personelu medycznego wiązało się z ryzykiem popełnienia błędu przez lekarza i obniżenia jakości opieki medycznej. Taka sytuacja stwarzała zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentów oraz pracowników medycznych. Izba zwraca uwagę, że dalszą konsekwencją mogą być roszczenia pacjentów z tytułu błędów w sztuce lekarskiej
– czytamy w komunikacie NIK.
Wykazano również, że umowy cywilnoprawne, które miały pomóc uzupełnić braki kadrowe, stały się główną formą zatrudniania niektórych grup pracowników medycznych. Taka forma umowy pozwala na ominięcie narzuconych przez prawo pracy ograniczeń dotyczących czasu pracy. Kontrolerzy sprawdzili, że w latach 2019-2021 o 10 proc. wzrosła liczba pracowników medycznych udzielających świadczeń na podstawie umów cywilnoprawnych. Byli to głównie lekarze i pielęgniarki.
Zamówienia na świadczenia zdrowotne – liczne uchybienia
NIK twierdzi, że szpitale nieprawidłowo wydatkowały środki. Kontrolerzy ustalili, że blisko 60 mln zł wyniosła łączna wartość zamówień udzielonych przez szpitale z naruszeniem przepisów ustawy o działalności leczniczej oraz prawa zamówień publicznych. Nieprawidłowo wydatkowane środki stanowiły ponad ¼ wartości zrealizowanych zamówień.
Np. w 10 szpitalach zamówień na świadczenia zdrowotne udzielano nieprawidłowo, tzn. bez przeprowadzenia konkursu ofert. W 5 lecznicach naruszano także zakaz dzielenia zamówień, obniżając ich wartość. Działania te miały na celu ominięcie procedury konkursowej. Łączna wartość zrealizowanych zamówień na świadczenia zdrowotne udzielonych bez zastosowania tej procedury przekroczyła 39 mln zł. Takie postępowanie było niezgodne z ustawą o działalności leczniczej. Główną przyczyną udzielania zamówień z pominięciem procedury konkursu ofert były braki kadrowe oraz konieczność zachowania ciągłości udzielania świadczeń
– podaje NIK.
W 5 z 12 skontrolowanych podmiotów zamówień publicznych na świadczenia zdrowotne udzielano wykonawcom, którzy – mimo ustawowego obowiązku – nie zostali wybrani w sposób określony w przepisach o zamówieniach publicznych.
Ponadto, we wszystkich 12 skontrolowanych podmiotach podczas zamawiania świadczeń w trybie konkursu ofert naruszano przepisy ustawy o działalności leczniczej. Szpitale tłumaczyły, że nie stosowały wszystkich kryteriów do oceny złożonych ofert, ponieważ miały problem z interpretacją przepisów prawa. Tymczasem w ocenie NIK, przepisy regulujące ten obszar są jednoznaczne i nie powinny pozostawiać pola do interpretacji.
Zobowiązania szpitali regulowane po terminie
NIK sprawdziła, że 10 szpitali nieterminowo regulowało zobowiązania z tytułu zamawianych świadczeń zdrowotnych. Opóźnienia wynosiły od jednego do 1005 dni (w skrajnym przypadku prawie trzy lata), średnio 483 dni. Skontrolowane szpitale zapłaciły łącznie prawie 300 tys. zł odsetek.
Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę, że w przypadku jednostki sektora finansów publicznych niewykonanie w terminie zobowiązania, które skutkuje koniecznością zapłaty odsetek, stanowi przesłankę odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Przyczyną opóźnień w zapłacie zobowiązań za usługi zdrowotne była trudna sytuacja finansowa szpitali
– czytamy w raporcie.
NIK wystąpiła do ministra zdrowia o podjęcie inicjatywy ustawodawczej mającej uregulować normy czasu udzielania świadczeń zdrowotnych przez personel medyczny zatrudniony na podstawie umów cywilnoprawnych. Ponadto, NIK zaleca podmiotom leczniczym wprowadzenie skutecznych mechanizmów nadzoru nad realizacją umów na świadczenia zdrowotne, obejmujących wartość ich wykonania, rzetelną weryfikację dokumentacji rozliczeniowej oraz terminowość płatności.
Źródła
- Najwyższa Izba Kontroli
