Trudności w realizacji modułu podstawowego w ramach specjalizacji lekarskich

Ministerstwo Zdrowia odpowiedziało na interpelację posłanki Katarzyny Osos, która poruszyła kwestie jakości oraz organizacji modułu podstawowego w procesie specjalizacji lekarzy. Resort przyznał, że na tym etapie szkolenia są problemy wpływające na przebieg kształcenia przyszłych specjalistów.

Posłanka zwróciła uwagę na zgłaszane trudności związane z realizacją modułu podstawowego w ramach specjalizacji lekarskich. Jak podkreśliła, obecne przepisy, nakładające obowiązek odbywania całego modułu wyłącznie na oddziale chorób wewnętrznych, generują poważne wyzwania organizacyjne i dydaktyczne.

Ograniczenie dostępu do zdobywania doświadczeń na pozostałych oddziałach o zbliżonym profilu klinicznym skutkuje zawężeniem spektrum nabywanych kompetencji i obniżenia jakości kształcenia. Dodatkowo, sytuacja ta przyczynia się do przeciążenia jednego oddziału, co stwarza poważne trudności kadrowe

 – zaznacza Katarzyna Osos.

W jej ocenie zasadne byłoby umożliwienie realizacji modułu podstawowego również w innych oddziałach, takich jak kardiologia, pulmonologia czy gastroenterologia. 

Pozwoliłoby to na poszerzenie doświadczenia klinicznego młodych lekarzy, lepsze dostosowanie procesu kształcenia do realnych warunków funkcjonowania szpitali oraz bardziej optymalne wykorzystanie ich zasobów kadrowych oraz infrastrukturalnych. Wprowadzenie postulowanych modyfikacji przyczyniłoby się do podniesienia jakości kształcenia podyplomowego lekarzy oraz dostosowania procesu szkoleń specjalizacyjnych do rzeczywistych potrzeb systemu ochrony zdrowia

 – zaznacza Katarzyna Osos. 

W związku z tym zapytała Ministerstwo Zdrowia, czy planuje zmianę obowiązujących przepisów. Jerzy Szafranowicz, wiceminister zdrowia, w odpowiedzi potwierdził istnienie problemu, stwierdzając, że moduł podstawowy: „został zmarginalizowany, a jego pierwotny cel w wielu przypadkach nie jest osiągany”. 

Moduł podstawowy zmarginalizowany 

Moduł podstawowy w 21 dziedzinach medycyny składa się ze stażu podstawowego w zakresie chorób wewnętrznych oraz dwóch staży kierunkowych, tj. w zakresie intensywnej opieki medycznej oraz w szpitalnym oddziale ratunkowym. Stanowi pierwszy etap kształcenia specjalizacyjnego w zakresie chorób wewnętrznych, a także element przygotowujący lekarzy do dalszego szkolenia w innych dziedzinach medycyny, które wymagają realizacji tego modułu. Jego celem jest dostarczenie solidnych podstaw wiedzy internistycznej i ogólnolekarskiej. 

Następnym etapem szkolenia specjalizacyjnego jest moduł specjalistyczny, ukierunkowany już na konkretną specjalizację. Na tym etapie lekarze odbywają staże w wyspecjalizowanych jednostkach i zdobywają doświadczenie kliniczne w różnych obszarach medycyny. 

Jak przypomina resort zdrowia, wprowadzenie w 2013 r. systemu modułowego kształcenia specjalizacyjnego miało na celu umożliwienie najpierw szerokiego opanowania podstaw klinicznych kompetencji w dziedzinie chorób wewnętrznych, a dopiero potem pogłębianie wiedzy w wybranej gałęzi interny. 

Takie podejście jest uzasadnione faktem, że pacjenci często chorują na kilka chorób jednocześnie i wymagają całościowej opieki internistycznej, nawet jeśli głównym motywem hospitalizacji bądź porady lekarskiej jest konkretny problem kardiologiczny, pulmonologiczny, nefrologiczny itp.

 – podkreśla Jerzy Szafranowicz. 

Jego zdaniem, w dobie postępującej coraz węższej specjalizacji lekarzy, często w wykonywaniu konkretnych procedur medycznych, zapewnienie szerokich podstawowych kompetencji staje się szczególnie potrzebne.

Taki rodzaj szkolenia nie tylko zwiększy efektywność systemu ochrony zdrowia, ale przede wszystkim zwiększy bezpieczeństwo pacjentów, poprzez lepszą współpracę pomiędzy specjalistami, szybszą diagnozę itd.

 – mówi Szafranowicz.

Jak zaznacza, „niestety w toku praktycznej realizacji modułowego modelu szkolenia specjalizacyjnego, moduł podstawowy został zmarginalizowany i można zdecydowanie stwierdzić, że jego cel w wielu przypadkach nie jest osiągany”. 

Jedną z przyczyn była realizacja modułu podstawowego w oddziałach wysoce wyspecjalizowanych w wąskiej gałęzi interny. W takich warunkach moduł podstawowy był w praktyce zastępowany przez szkolenie w dziedzinie modułu szczegółowego. Nie jest to korzystne 

– uważa. 

Zmiany i dalsze kroki

W odpowiedzi na te problemy, w 2023 roku zweryfikowano kompetencje poszczególnych jednostek (oddziałów) do prowadzenia modułu podstawowego w dziedzinie chorób wewnętrznych. 

Aby szkolenie w ramach tego modułu było skutecznie realizowane niezbędne jest nie tylko dysponowanie kadrą lekarzy specjalistów w dziedzinie chorób wewnętrznych, ale przede wszystkim odpowiednim profilem działalności klinicznej oddziału, pozwalającym specjalizującemu się lekarzowi na prowadzenie pacjentów z szerokim spektrum problemów internistycznych. Należy również zauważyć, że sama selekcja jednostek prowadzących szkolenie w ramach modułu podstawowego nie jest wystarczająca 

– podkreśla Jerzy Szafranowicz. 

Resort zdrowia zapowiada, że w najbliższej nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty mają się pojawić rozwiązania pozwalające na weryfikację osiągnięcia efektów kształcenia w ramach tego modułu.