Nie każdy dokument musi wystawić lekarz rodzinny

Rodzice coraz częściej proszą lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej o różnego rodzaju zaświadczenia potrzebne do żłobków, przedszkoli, szkół czy na zajęcia sportowe. Jednak, jak przypomina Biuro Rzecznika Praw Pacjenta, nie każdy taki dokument powinien wystawiać lekarz rodzinny. 

Wiele zaświadczeń wymaganych od lekarzy nie ma podstawy prawnej, choć część z nich rzeczywiście wynika z obowiązujących przepisów. Utrudnieniem jest także to, że regulacje dotyczące tych dokumentów są rozproszone w różnych ustawach m.in. oświatowych czy sądowych i powstają bez udziału lekarzy, którzy muszą je później realizować. 

Wydawanie zaświadczeń to dodatkowe obciążenie organizacyjne, które szczególnie w sezonie wrześniowym wydłuża czas pracy przychodni i ogranicza dostępność wizyt 

– podkreśla dr Agata Sławin, lekarz rodzinny i ekspertka Porozumienia Zielonogórskiego.

Lekarze wskazują, że dokumenty dopuszczające dziecko do placówki po chorobie nie są świadczeniem gwarantowanym przez NFZ, a więc lekarze nie mają obowiązku ich wystawiania.  Co więcej, nie mają one żadnego medycznego uzasadnienia, ponieważ badanie wykonane jednego dnia nie daje pewności, że infekcja nie rozwinie się kilka godzin później. Lekarz rodzinny nie powinien też orzekać o braku przeciwwskazań do udziału w biegu ulicznym, rekrutacji do służb mundurowych czy pobytu w prywatnym żłobku. 

Lekarz rodzinny nie powinien orzekać w sprawach wykraczających poza jego kompetencje i możliwości diagnostyczne. Wystawiając dokument bierze odpowiedzialność za konsekwencje zdrowotne. Wiele zaświadczeń służy ochronie organizatora, a nie dobru pacjenta 

– zaznacza dr Sławin. 

Jakie zaświadczenia wystawi lekarz POZ?

Szczegółowe informacje o tym, które dokumenty lekarz POZ ma obowiązek wystawić w ramach NFZ, a które nie są finansowane ze środków publicznych, można znaleźć w „Nawigatorze Pacjenta” przygotowanym przez Biuro Rzecznika Praw Pacjenta. Jak czytamy w publikacji, prawo do orzekania i wystawienia zaświadczenia ma każdy lekarz posiadający pełne prawo wykonywania zawodu, a więc nie tylko lekarz POZ. 

Jeśli pacjent potrzebuje zaświadczenia dotyczącego konkretnego schorzenia, powinien zgłosić się do tego lekarza, który go leczy z danego powodu. RPP przypomina, że część zaświadczeń jest finansowana ze środków publicznych i korzystając z opieki zdrowotnej w ramach NFZ, można je uzyskać bezpłatnie. Nie oznacza to jednak, że wydać je musi lekarz POZ. Takie zaświadczenie wyda również np. lekarz w szpitalu lub w poradni specjalistycznej

 – podkreśla RPP. 

Jakie zaświadczenia można uzyskać bezpłatnie?

• związane z kontynuowaniem leczenia lub rehabilitacją;
• związane z niezdolnością do pracy (wystawienie ZUS ZLA);
• do szkolnych zajęć sportowych dzieci i młodzieży (w ramach bilansu szkolnego);
• do uprawiania sportu przez dzieci i młodzież;
• do możliwości nauki w publicznych szkołach muzycznych i artystycznych;
• do celów pomocy społecznej;
• związane z orzekaniem o niepełnosprawności;
• do celów adopcyjnych i pieczy zastępczej;
• do uzyskania świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (tzw. 500+ dla seniora);
• związane z założeniem Niebieskiej Karty;
• do uzyskania dodatku z tytułu urodzenia dziecka lub jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka.

Jakie zaświadczenia nie są bezpłatne (nie są finansowane przez NFZ)?

• związane z prowadzeniem pojazdów;
• związane z medycyną pracy (finansuje je pracodawca);
• związane z kwalifikacją do publicznych szkół i studiów zawodowych (są finansowane odrębnie);
• związane z uprawianiem sportu lub udziałem w zawodach sportowych przez osoby dorosłe;
• o braku przeciwwskazań do pełnienia funkcji ławnika;
• związane z testami sprawnościowymi przy kwalifikacji do pracy lub szkoły.

Kiedy nie są potrzebne zaświadczenia lekarskie, aby skorzystać z przysługujących uprawnień?

• karmienie piersią – wystarczy oświadczenie matki karmiącej;
• karty związane z wypoczynkiem dzieci i młodzieży, np. kolonijne, obozowe;
• amatorska aktywność ruchowa (np. zajęcia na basenie, zajęcia sportowe w różnych klubach amatorskich, zajęcia w klubie seniora);
• rozpoczęcie pobytu w żłobku;
• powrót do żłobka/przedszkola po chorobie;
• amatorskie zawody sportowe.
  

Dokumentacja

Zaświadczenia – zakresie obowiązków lekarza POZ

Sprawdź