Młodzi naukowcy zaprezentowali wybitne osiągnięcia

Działalność naukową polskich badaczy i badaczek doceniła Fundacja na rzecz Nauki Polskiej. Niektóre osiągnięcia badawcze z zakresu medycyny oceniono jako wybitne. W sumie, w tym roku, 28 nagrodzonych osób reprezentowało nauki biologiczne i medyczne.  

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej po raz 31. przyznała młodym naukowcom przed 30 r.ż. stypendia w ramach programu START. Jego celem jest wspieranie wybitnych młodych uczonych i zachęcanie ich do dalszego rozwoju naukowego. To najstarszy w Polsce program stypendialny dla najlepszych naukowców reprezentujących wszystkie dziedziny nauki, którzy mają już na koncie znaczące osiągnięcia badawcze. Wielu laureatów i laureatek nagrodzonych na przestrzeni ponad 30 lat to dziś wybitni naukowcy i naukowczynie, autorytety cieszące się uznaniem nie tylko w Polsce, ale i za granicą.

Program cieszy się dużym prestiżem. Poza długą historią, opiera się on na bezkompromisowym podejściu do doskonałości naukowej i nagradzaniu wyłącznie osób, które mają na koncie wybitne osiągnięcia naukowe. Ocenie w konkursie o stypendium START podlega przede wszystkim jakość i oryginalność dotychczasowego dorobku naukowego kandydata oraz najważniejsze osiągnięcie badawcze, udokumentowane publikacjami. Warto podkreślić jednak, że ocena nie opiera się na kryteriach ilościowych (największa liczba publikacji), a wyłącznie jakościowych (oryginalność, doniosłość, wpływ osiągnięcia) i jest dokonywana, w trakcie wieloetapowego procesu, przez ekspertów z danej dziedziny w systemie peer review 

– mówi Justyna Motrenko, kierowniczka Zespołu ds. Nagród, Stypendiów i Współpracy Międzynarodowej.

Co roku napływa około 70 zgłoszeń z zakresu nauk medycznych obejmujących dziedziny takie jak: medycyna kliniczna, medycyna przedkliniczna, biologia medyczna, nauki farmaceutyczne, farmakologia, stomatologia, wirusologia, nauki o zdrowiu.  

Setkę nagrodzonych w tym roku badaczy wybrano z grona 660 kandydatów.

44 % wszystkich nagrodzonych ma stopień doktora (w Polsce przeciętny wiek uzyskiwania doktoratu wynosi około 35 lat), w tym 22 kobiety i 22 mężczyzn 

– informuje Fundacja na rzecz Nauki Polskiej. 

Doceniono wybitne osiągnięcia 

Od 2009 r. Fundacja przyznaje w programie START także wyróżnienia osobom, których osiągnięcia badawcze kapituła oceniła jako wybitne. W tym roku wyłoniono 4 laureatów. Są nimi:

• dr inż. Dariusz Strugarek, Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu,

• Danuta Liberda, Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie,

• Aneta Karpińska, Instytut Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk,

• Agnieszka Sobolewska, Wydział Polonistyki, Uniwersytet Warszawski.

Otrzymali oni 38 tys. zł. 

Po raz drugi przyznano też stypendium z wyróżnieniem im. prof. Wacława Szybalskiego, które otrzymać może wybitny młody naukowiec prowadzący badania w dziedzinach z zakresu biotechnologii, genetyki lub biologii molekularnej. Otrzymała je Izabela Stupka z nCage Therapeutics sp. z o.o.

Wiele ciekawych projektów badawczych 

Kapituła w tym roku doceniła m.in. odkrycie mechanizmów leżących u podstaw procesów zapalnych w hepatocytach w patogenezie niealkoholowego stłuszczenia wątroby dokonane przez dr Klaudię Sztolsztener z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, identyfikację przez mgr inż. Monikę Drobną-Śledzińską z Instytutu Genetyki Człowieka PAN nieopisanych wcześniej cząsteczek miRNA istotnych w patogenezie i rokowaniu chorych z ostrą białaczką limfoblastyczną.

Stypendium START zostało przyznane również za wykrycie znaczenia białka przeciwzapalnego MCPIP1 w rozwoju zmian skórnych u chorych cierpiących z powodu hidradenitis suppurativa (ropni mnogich), którym może się pochwalić Piotr Krajewski z Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Z kolei dr Dominika Oziębło z Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie przeprowadziła identyfikację nowych, genetycznie uwarunkowanych przyczyn niedosłuchu i ich związku z obrazem klinicznym i efektami leczenia u dzieci. Z kolei Aneta Karpińska z Instytutu Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk, która znalazła się w gronie wybitnych naukowców opracowała metodę pomiaru wnikania leków przeciwnowotworowych do żywych komórek. Rozwiązanie to może znaleźć zastosowanie przy opracowywaniu leków w reżimie terapii celowanych. 

Nabór wniosków do kolejnego konkursu rozpocznie się jesienią 2023 r. O stypendium ubiegać się mogą młodzi naukowcy do 30 r.ż. (lub starsi, jeżeli korzystają z regulaminowych możliwości przedłużenia). Do tej pory FNP nagrodziła 3 tys. 400 osób i przyznała 4 tys. 36 stypendiów (w latach 2002-15 istniała możliwość otrzymania stypendium START dwukrotnie) o łącznej wysokości ponad 93,5 mln zł. Tegoroczni laureaci otrzymali roczne stypendium w wysokości 30 tys. zł, które mogą przeznaczyć na dowolny cel. 

W Remedium w najbliższym czasie opublikujemy wywiady z wybranymi laureatami w zakresie nauk medycznych.