Czy nowe uprawnienia PIP wobec lekarzy mogą sparaliżować szpitale?

Federacja Przedsiębiorców Polskich (FPP) oraz Ogólnopolski Związek Pracodawców Szpitali Powiatowych (OZPSP) alarmują: projekt nowelizacji ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) grozi poważnym zakłóceniem funkcjonowania publicznej ochrony zdrowia. Organizacje apelują do Jolanty Sobierańskiej-Grendy, minister zdrowia o pilną interwencję.

Chodzi o propozycję, która daje inspektorom pracy uprawnienie do jednostronnego przekształcania umów cywilnoprawnych lekarzy w umowy o pracę decyzją administracyjną. FPP i OZPSP wskazują, że takie rozwiązanie może doprowadzić do paraliżu szpitali oraz ograniczenia dostępności świadczeń medycznych. 

Organizacje podkreślają, że specyfika pracy lekarzy w Polsce od lat opiera się na elastycznych formach współpracy, które umożliwiają zapewnienie całodobowego funkcjonowania placówek oraz pełnej obsady dyżurowej. Według danych Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, aż 74,2% lekarzy specjalistów pracuje w oparciu o kontrakty lub działalność gospodarczą. 

Administracyjne „uetatyzowanie” tej grupy zawodowej objęłoby ją sztywnymi normami czasu pracy wynikającymi z Kodeksu pracy, w tym limitami godzin nadliczbowych oraz obowiązkowym odpoczynkiem dobowym – wskazują organizacje. W praktyce ograniczyłoby możliwość pracy w kilku podmiotach leczniczych. Jak wskazuje FPP, może to przełożyć się na utratę 54 mln roboczogodzin rocznie i spadek liczby świadczeń o 124 mln, w tym około 5 mln mniej świadczeń szpitalnych 

– alarmują.

Eksperci zwracają też uwagę na ryzyko organizacyjne wynikające z nadania decyzjom inspektorów pracy rygoru natychmiastowej wykonalności. W takiej sytuacji, dyrektorzy szpitali musieliby błyskawicznie przebudowywać grafiki i struktury pracy oddziałów już w chwili doręczenia decyzji, jeszcze przed jej ewentualną weryfikacją przez sąd.

Dane za lata 2022–2024 pokazują ponadto, że sądy wielokrotnie podważają interpretacje inspektorów. W tym okresie Państwowa Inspekcja Pracy wygrała jedynie 34% spraw o ustalenie istnienia stosunku pracy  

– podają.

Skutki finansowe odczują szpitale

Nie bez znaczenia są również skutki finansowe tych zmian. Automatyczne przekształcanie kontraktów w umowy o pracę oznaczałoby dla szpitali znaczny wzrost kosztów związanych z obowiązkami składkowymi i świadczeniami pracowniczymi.

W przypadku powiatowych placówek, które często borykają się z problemami płynności finansowej i opóźnieniami w płatnościach z NFZ, nowe obciążenia mogą zagrażać stabilności ekonomicznej 

– uważają eksperci.

Apel do minister zdrowia 

FPP i OZPSP apelują do minister zdrowia o jednoznaczny sprzeciw wobec proponowanych zmian na każdym etapie procesu legislacyjnego.

System ochrony zdrowia potrzebuje stabilności oraz racjonalnych, dobrze przemyślanych mechanizmów zatrudnienia, a nie działań, które, choć motywowane chęcią uporządkowania rynku pracy, mogą doprowadzić do głębokiej destabilizacji polskich szpitali i w konsekwencji uderzyć w pacjentów 

– podkreślają organizacje.