Związki zawodowe wysłały list do prezydenta z ostrzeżeniem o konsekwencjach reformy

Trzy największe centrale związkowe – Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, NSZZ „Solidarność” i Forum Związków Zawodowych skierowały pismo do prezydenta Karola Nawrockiego, wyrażając obawy wobec uchwalonej nowelizacji ustawy o świadczeniach zdrowotnych, tzw. ustawy o szpitalnictwie.  

W piśmie wspólnie wyrażamy obawy, że skutkiem wdrożenia zmian mogą być głębokie przekształcenia struktury i zakresu funkcjonowania publicznych szpitali w Polsce, co w sposób bezpośredni lub pośredni może zmienić lub ograniczyć dostęp pacjentów do gwarantowanych świadczeń zdrowotnych. Ustawa nie wprowadza żadnej kontroli i monitorowania procesu przekształceń własnościowych sektora szpitalnictwa, także marginalizuje obszar zagadnień pracowniczych. Tak duża zmiana systemowa wymaga kompleksowej diagnozy potrzeb zdrowotnych mieszkańców danego regionu, uwzględnienia aspektów demograficznych czy deficytów dostępności pacjentów do opieki zdrowotnej. Nie odnajdujemy tych elementów w uchwalonej regulacji 

– zaznacza Renata Górna, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej OPZZ, członek Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia. 

Związki zawodowe zarzucają ustawie przede wszystkim brak całościowej diagnozy potrzeb zdrowotnych w regionach, marginalizowanie aspektów pracowniczych oraz niebezpieczeństwo niekontrolowanych przekształceń własnościowych w sektorze szpitalnym. Ich zdaniem, ustawa nie daje gwarancji utrzymania dostępności do świadczeń finansowanych ze środków publicznych, a proces legislacyjny był zbyt szybki i prowadzony bez pełnych konsultacji społecznych.

Ustawa mająca tak wielki wpływ na sektor szpitalnictwa budzi nasz niepokój, w szczególności z perspektywy jej skutków społecznych i pracowniczych, ale także przyszłości publicznych szpitali w Polsce 

– podkreślają związkowcy. 

Jak twierdzą, nie kwestionują konieczności podjęcia reformy szpitali, ale „zmiana systemowa wymaga kompleksowej diagnozy potrzeb zdrowotnych mieszkańców danego regionu, uwzględnienia aspektów demograficznych czy deficytów dostępności”.  

Wśród kluczowych zastrzeżeń wymieniają m.in.:

• wybiórcze konsultacje społeczne: ustawa, na etapie projektu (jest to trzecia wersja) nie była przedmiotem konsultacji społecznych w ramach rządowego procesu konsultacji z centralami związkowymi, a błyskawiczny proces legislacyjny w parlamencie nie dawał szans na rzetelną debatę;
• marginalizowanie zagadnień pracowniczych i pomijanie ustawowych uprawnień zakładowych organizacji związkowych do opiniowania i konsultowania wszelkich kwestii pracowniczych, zwłaszcza w procesie przekształceń, zmian profilu, konsolidacji, przeniesienia, a nawet likwidacji części czy całości podmiotów leczniczych – zakładów i miejsc pracy dla pracowników ochrony zdrowia;
• pogorszenie dostępności do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych poprzez elastyczne i niekontrolowane w sposób systemowy przekształcenia oddziałów szpitalnych, łączenie szpitali czy procesy naprawcze - ustawa nie daje jakiejkolwiek gwarancji czy dostęp ten nie ulegnie pogorszeniu;
• całościowe podejście do procesu przekształceń własnościowych w ochronie zdrowia, brak systemowego monitorowania tego procesu przez władze publiczne i przeniesienie tej odpowiedzialności na samorządy;
• znacznie zwiększone obowiązki nałożone na Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) i Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT);
• powstawanie powiatowych centrów zdrowia bez jakiejkolwiek diagnozy potrzeb zdrowotnych mieszkańców powiatów w tym zakresie, zabezpieczenia kadrowego czy finansowego oraz środków finansowanych na ten cel.

Ustawę wysłano do podpisu prezydenta 8 sierpnia. Na podjęcie decyzji Karol Nawrocki ma 21 dni. Warto podkreślić, że nowa minister zdrowia już zapowiedziała nowelizację ustawy w przypadku podpisu przez prezydenta.