Wyszukaj w publikacjach
Przewinienie zawodowe odnosi się do działań lub zaniechań lekarza, które są sprzeczne z obowiązującymi zasadami etyki lekarskiej i zasadami wykonywania zawodu. Może ono obejmować różne formy postępowania, które mogą prowadzić do szkody pacjenta. Przewinienie zawodowe może skutkować odpowiedzialnością karną lub dyscyplinarną.
W art. 53 ustawy o izbach lekarskich czytamy, że z przewinieniem zawodowym lekarza mamy do czynienia w sytuacji naruszenia zasad etyki lekarskiej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza. W związku z tym, że wiele sytuacji można zakwalifikować jako przewinienie zawodowe, ustawodawca nie wskazał zamkniętego katalogu przewinień.
Do najczęstszych przewinień lekarskich należą: błędy medyczne wynikające albo z niewłaściwego działania, niezgodnego z najnowszą wiedzą medyczną lub niezgodnie z prawem, np. błąd diagnostyczny z którego wynika dalsze niewłaściwie prowadzone leczenie, a także wynikające z zaniechania, np. brak udokumentowania procesu diagnostyczno-terapeutycznego, brak przeprowadzenia badania przedmiotowego pacjenta lub zaniechanie przeprowadzenia niezbędnego badania. Zatem nie tylko błąd popełniony w procesie leczenia może być uznany za przewinienie zawodowe, ale także błąd popełniony już na etapie rozpoznania choroby
– mówi Mateusz Pałka, prawnik, doradca branży medycznej, właściciel MPP LEX CONSULTING.
W przypadku podejrzenia, że doszło do przewinienia zawodowego, zgłoszenie można kierować do rzecznika odpowiedzialności zawodowej przy okręgowej izbie lekarskiej lub do kierownika lecznicy, który ma obowiązek przekazać sprawę odpowiednim organom, w tym m.in. rzecznikowi odpowiedzialności zawodowej.
Orzekaniem w tych sprawach zajmują się okręgowe sądy lekarskie i Naczelny Sąd Lekarski.
Cztery etapy postępowania
Postępowanie, które prowadzi do orzeczenia o winie lekarza i ewentualnej sankcji składa się z czterech etapów.
Postępowanie sprawdzające ma na celu wstępne zbadanie okoliczności koniecznych do ustalenia, czy istnieją przesłanki do podjęcia postępowania wyjaśniającego. W postępowaniu sprawdzającym kluczową rolę odgrywają zeznania pokrzywdzonego, a także sama skarga złożona przez pokrzywdzonego do właściwego organu (najczęściej okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej). Drugi etap to postępowanie wyjaśniające prowadzone przez rzecznika odpowiedzialności zawodowej, który bada czy popełniony czyn wyczerpuje przesłanki mogące stanowić przewinienie zawodowe. W tym przypadku przesłuchuje się pokrzywdzonego i świadków. Rzecznik odpowiedzialności zawodowej może także powoływać i przesłuchiwać biegłych lub specjalistów z danej dziedziny zdrowia. Rzecznik następnie przedstawia zarzuty lekarzowi lub umarza wszczęte postępowanie
– mówi.
Kolejny etap to postępowanie przed sądem lekarskim, które może prowadzić do ukarania obwinionego bądź uniewinnienia lekarza od stawianych mu zarzutów.
Tutaj mamy do czynienia z klasycznym postępowaniem, w którym sąd lekarski na mocy zgromadzonych dowodów w postępowaniu wyjaśniającym oraz na podstawie zeznań obwinionego i opinii biegłych, ustala karalność czynu. Właściwy do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji jest okręgowy sąd lekarski izby lekarskiej, której obwiniony jest członkiem w chwili wszczęcia postępowania. Natomiast w drugiej instancji orzeka Naczelny Sąd Lekarski, który rozpatruje odwołania od decyzji sądu pierwszej instancji. Co ważne, Naczelny Sąd Lekarski utrzymuje w mocy, uchyla albo zmienia orzeczenie okręgowego sądu lekarskiego. Od orzeczenia Naczelnego Sądu Lekarskiego można złożyć kasację do Sądu Najwyższego w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia (kasacje mogą składać wszystkie strony postępowania) – informuje prawnik.
Ostatnim etapem jest postępowanie wykonawcze mające na celu realizację orzeczenia sądu lekarskiego.
Jaka kara grozi lekarzowi za przewinienie?
Karą za przewinienie, którą może wymierzyć lekarzowi sąd lekarski, jest: upomnienie, nagana, kara pieniężna (orzekana na cel społeczny). Może to być też zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w jednostkach organizacyjnych ochrony zdrowia na okres od roku do pięciu lat, ograniczenie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu lekarza na okres od sześciu miesięcy do dwóch lat (sąd lekarski określa szczegółowo czynności, których lekarz nie może wykonywać), zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od roku do pięciu lat, a także pozbawienie prawa wykonywania zawodu.
Przewinienie zawodowe – kiedy się przedawnia?
Warto wiedzieć, że jeżeli od czasu popełnienia przewinienia zawodowego upłynęło 5 lat, czyn nadal pozostaje przewinieniem zawodowym, ale sprawca nie poniesie już odpowiedzialności zawodowej.
Art. 64 ustawy mówi, że nie można wszcząć postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy, jeżeli od chwili popełnienia czynu upłynęły 3 lata (bieg przedawnienia do wszczęcia postępowania przerywa każda czynność rzecznika odpowiedzialności zawodowej)
– mówi Mateusz Pałka.
