Wyszukaj w publikacjach
Komisja Etyki Lekarskiej Naczelnej Rady Lekarskiej omówiła zasady etyczne zawarte w art. 1. Kodeksu Etyki Lekarskiej.
Art. 1 KEL brzmi: „1. Zasady etyki lekarskiej wynikają z ogólnych norm etycznych. 2. Zobowiązują one lekarza do przestrzegania praw człowieka i dbania o godność zawodu lekarskiego. 3. Naruszeniem godności zawodu jest postępowanie lekarza, które podważa zaufanie do zawodu”.
Jak podkreślają eksperci, „etyka zawodowa jako zespół zasad moralnych, którymi powinni kierować się przedstawiciele danej profesji, jest szczególnie ważna w zawodach zaufania publicznego. Jedną z cech charakterystycznych profesji jest to, że występuje w nich możliwość zajścia konfliktu między interesem własnym profesjonalisty lub interesem społecznym a interesem osób, o których sprawy dba profesjonalista”. Kodeks etyki zawodowej dostarcza wskazówek, jak postępować w sytuacjach takich konfliktów. Artykuł 1 KEL odnosi się do ogólnych norm etycznych, które, mimo że nie są szczegółowo zdefiniowane w samym Kodeksie, „są dobrze znane i opisane w literaturze oraz mają swoje korzenie w wielowiekowej tradycji”.
Prawa człowieka, do których przestrzegania zobowiązuje Kodeks Etyki Lekarskiej, to podstawowe normy przysługujące każdemu z nas. Ich moc wiążąca wynika z samego faktu bycia człowiekiem, są chronione w prawie regionalnym i międzynarodowym. Są one powszechne, przyrodzone, niezbywalne, naturalne i niepodzielne. Prawa pacjenta stanowią integralną część praw człowieka. Z tej racji znajomość i uwzględnienie postanowień traktatów międzynarodowych oraz aktów prawa krajowego dotyczących praw człowieka, jest konieczna w interpretacji Kodeksu Etyki Lekarskiej. Ze względu na powszechne uznanie i poszanowanie godności, równości i wolności każdego człowieka szczególnego znaczenia nabiera ochrona praw pacjenta wyrażająca się w ochronie i poszanowaniu jego prawa do decydowania o sobie, prywatności, prawa do opieki zdrowotnej, do informacji o stanie zdrowia i podejmowanych działaniach diagnostyczno-terapeutycznych. Ochrona i poszanowanie tych praw wyraża się w powinnościach profesjonalnych lekarza
– brzmi komentarz.
Jak zwracają uwagę eksperci, „nacisk na aspekty etyczne profesji lekarskiej pojawia się począwszy od procesu kształcenia przeddyplomowego i specjalizacyjnego poprzez wymóg kształcenia ustawicznego i postępowania zgodnie ze standardami etycznymi zawodu i aktualną wiedzą medyczną”.
Dzięki odpowiednio wysokim kwalifikacjom etycznym lekarz jest zdolny do nawiązywania relacji z pacjentem opartych na wzajemnym zaufaniu w myśl zasady salus aegroti suprema lex esto (zob. art. 2). Godność zawodu lekarza wynika z tego szczególnego charakteru pracy: powierzenie mu dobra pacjenta w połączeniu z wysokimi wymaganiami etycznymi adresowanymi do lekarzy. Na społeczne postrzeganie godności zawodu składa się też wizerunek lekarza, który zależy przede wszystkim od jego fachowości i przestrzegania norm etyki zawodowej. Istotne znaczenie ma w tym względzie także takt, kultura osobista, sposób bycia, wyrażania się, które należą wprawdzie do indywidualnych cech człowieka, jednak wpływają na odbiór lekarza jako jednostki jak i na opinię o całej grupie zawodowej
– czytamy.
Jak wyjaśnia KEL, art. 1 ust. 3 głosi, że naruszeniem godności zawodu lekarza jest każde postępowanie lekarza, które podważa zaufanie do zawodu.
Ze względu na to, że normy etyki lekarskiej zawierają wskazówki dotyczące postępowania w obliczu rzeczywistych i potencjalnych konfliktów interesów i dylematów etycznych, postępowanie nieetyczne w szerokim pojęciu związane z wykonywaniem zawodu lekarza podaje w wątpliwość troskę lekarza o dobro pacjenta. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że każde zachowanie lekarza niezgodne z zasadami etyki, zarówno w przestrzeni prywatnej jak i związanez wykonywaniem zawodu, będzie wpływało na negatywną ocenę społeczną całego środowiska lekarskiego
– czytamy.
Eksperci przypominają, że nakaz dbania o godność zawodu lekarza to jedna z najstarszych i podstawowych zasad etyki.
Od czasów starożytnych po współczesne liczne traktaty, kodeksy i uchwały podkreślały nierozerwalność postawy etycznej z wykonywaniem zawodu lekarza „dbania o honor i godność swego stanu także kierowanie się ta zasadą we wszystkich czynnościach” (Ustawy Etyczne Wydziału Lekarskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, 1901). Kodeks deontologii lekarskiej przyjęty na X Zjeździe Lekarzy i Przyrodników Polskich we Lwowie w 1907 r., Zasady Deontologii Lekarskiej Wileńsko-Nowogrodzkiej Izby Lekarskiej czy wreszcie Zbiór Zasad Deontologii Lekarskiej Naczelnej Izby lekarskiej z 1935 r. zawierają nakaz sumiennego wykonywania zawodu lekarza, przestrzegania godności i honoru, dbałości o wspólne interesy moralne stanu lekarskiego, koleżeństwa w stosunkach z innymi lekarzami mając przede wszystkim na względzie dobro chorego
– czytamy.
Nowy KEL jest dostępny tutaj.
Do tej pory pojawiły się komentarze do art. 69, do art. 12, do art. 41 i 42, do art. 7, do art. 6.
Źródła
- NIL
