Onkologia nie cieszy się zainteresowaniem – konieczne są zmiany

Ze statystyk wynika, że onkologia, choć należy do najprężniej rozwijających się dziedzin medycyny, jest rzadko wybieraną specjalizacją. By to zmienić, od 3 lat działa Studenckie Onko-Forum, powołane przez Narodowy Instytut Onkologii – Państwowy Instytut Badawczy (NIO-PIB), które promuje tę dziedzinę wśród młodych adeptów medycyny. 

Według danych Naczelnej Izby Lekarskiej, w Polsce ten zawód wykonuje 1168 lekarzy. To oznacza, że średnio na jednego lekarza onkologa przypada rocznie tysiąc pacjentów. Co więcej, dane z Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego pokazują, że w naborze na specjalizacje w postępowaniu kwalifikacyjnym jesień 2023, co drugie miejsce w dziedzinie onkologii klinicznej było wolne. W sześciu województwach na tę specjalizację zdecydowała się jedna osoba, a w zachodniopomorskim nie było chętnych.

Wśród przyczyn, które zniechęcają młodych ludzi do wyboru onkologii są m.in. duże obciążenie psychiczne pracą i przeświadczenie, że rak to "wyrok” – z uwagi na brak skutecznych terapii. Dlatego kluczowa jest zmiana narracji. Musimy przestać mówić tylko o walce czy wojnie i zacząć mówić o nadziei i szansie. Absolutnie nie umniejszam ciężarowi diagnozy choroby nowotworowej ani temu, z jak trudnymi emocjami wiąże się praca w tym zawodzie. Nie zmienia to jednak faktu, że ta dziedzina niesamowicie się rozwija i oferuje nowe metody leczenia, a co za tym idzie, daje szanse na wyleczenie. To ma znaczenie dla pacjenta, lekarza, i dla tych, którzy będą leczyć nas w przyszłości, czyli dzisiejszych studentów 

– mówi Monika Dzienyńska-Dyk, rzeczniczka Narodowego Instytutu Onkologii. 

Jak podkreśla prof. Piotr Rutkowski, pełnomocnik dyrektora NIO–PIB ds. Narodowej Strategii Onkologicznej i Badań Klinicznych, niedobór kadr onkologicznych jest jednym z głównych problemów, z którymi mierzy się polski system opieki zdrowotnej.

Priorytetem staje się inwestycja w zwiększenie liczby lekarzy, pielęgniarek i innych specjalistów w dziedzinach onkologii, dlatego te działania stanowią jeden z filarów Narodowej Strategii Onkologicznej 

– dodaje.  

Onkologia kojarzy się z głównie leczeniem paliatywnym 

Prof. Marek Dedecjus, opiekun merytoryczny SOF z ramienia NIO-PIB, podkreśla, że ważne jest, by pokazać, że onkologia bardzo się zmieniła.

W przekonaniu wielu osób, w tym części lekarzy, ale też studentów, kojarzy się głównie z leczeniem paliatywnym. To nieprawda. Współczesna onkologia to dziedzina o olbrzymim i wciąż rosnącym potencjale terapeutycznym. Zaszła olbrzymia zmiana i warto młodym medykom pokazać, jak ciekawa jest współczesna onkologia i jak wiele można zrobić dla pacjenta w przypadku większości nowotworów. Możliwości leczenia rosną z roku na rok. Jednocześnie, wiele jest do zrobienia w zakresie badań naukowych i klinicznych 

– mówi prof. Marek Dedecjus.

Onkologia jest trudną specjalizacją.

Lekarz zajmujący się onkologią powinien mieć chęć i zdolność nieustannego rozwijania się i szkolenia. To ciągły wysiłek, ale przekładający się na coraz lepsze wyniki leczenia, co dostarcza wiele satysfakcji 

– mówi prof. Dedecjus.

Jego zdaniem, w przypadku tego zawodu, duże znaczenie mają predyspozycje psychiczne: z jednej strony zdolność do empatii, a z drugiej duża odporność psychiczna i zdolność do akceptowania i radzenia sobie z niepowodzeniami.

Powyższe cechy to tak naprawdę cechy każdego dobrego lekarza, niemniej w onkologii ich połączenie jest niezmiernie istotne 

– dodaje. 

​Wykłady, warsztaty, konferencje 

Studenckie Onko-Forum (SOF) to inicjatywa zrzeszająca studentów działających w kołach naukowych powołanych przy NIO-PIB w Warszawie. SOF promuje onkologię jako dziedzinę przyszłości, oferującą nieustający rozwój, udział w badaniach naukowych i międzynarodowych projektach, które zmieniają przyszłość polskiej i światowej onkologii.

Chcemy zmienić postrzeganie tej dziedziny jako bezsilnej wobec chorób nowotworowych. Pragniemy pokazać, że praca w onkologii przynosi ogromną satysfakcję, a nowotwory coraz częściej stają się chorobami przewlekłymi, które jesteśmy w stanie kontrolować. Onko-Forum nie tylko zachęca młodych ludzi do zainteresowania się onkologią, ale również stwarza im realne możliwości rozwoju naukowego i zawodowego

– mówi Paulina Kalman, prezes Studenckiego Onko-Forum. 

W ciągu roku akademickiego SOF organizuje m.in. bezpłatne wydarzenia, które pokazują, jak wygląda praca onkologa. W listopadzie 2023 roku odbyła się największa w Polsce konferencja edukacyjna w dziedzinie onkologii – "Urodziny Marii Skłodowskiej-Curie” z udziałem autorytetów z Polski i świata, na którą przybyli m.in.: dr Jonathan Lim z Crick Institute w Londynie oraz dr Claudia Cardone z National Cancer Institute w Neapolu. Odbyła się też pierwsza w Polsce konferencja na temat chirurgii robotycznej, podczas której studenci mieli okazję wziąć udział w warsztatach na symulatorze robota da Vinci, używanego na co dzień na blokach operacyjnych. Jedną z kluczowych inicjatyw Studenckiego Onko-Forum jest konferencja naukowa, która w maju 2024 r. odbyła się po raz trzeci.

W trakcie wydarzenia mieliśmy liczne sesje edukacyjne i wykłady czołowych specjalistów z polskiej i światowej onkologii. Ponadto, uczestnicy mieli okazję wziąć udział w warsztatach umiejętności praktycznych, takich jak dermatoskopia, żywienie w onkologii, ultrasonografia. Zaprezentowano też prace studenckie w dziedzinie onkologii, a autor najlepszej otrzymał grant edukacyjny, umożliwiający wyjazd na doroczny kongres European Society of Medical Oncology w Barcelonie, jedno z najważniejszych wydarzeń w dziedzinie onkologii w Europie

– mówi Paulina Kalman.

SOF to także spotkania ze specjalistami z NIO-PIB.

W roku akademickim 2023/2024 po raz pierwszy zorganizowaliśmy cykl spotkań "Studencki Onko-Rok". Jest to seria webinarów oraz warsztatów umiejętności praktycznych, a także okazja do wizyty w NIO-PIB i poznania pracy onkologów "od kuchni" 

– dodaje Kalman.

Studenckie Onko-forum planuje w najbliższym roku akademickim organizację kolejnej edycji konferencji "Urodziny Marii Skłodowskiej- Curie. Kobiety w onkologii”, kolejną edycję "Studenckiego Onko-Roku”, a także organizację pierwszej w Polsce wakacyjnej "Szkoły onkologii”.