Nowe obowiązkowe kursy dla personelu Państwowego Ratownictwa Medycznego

Od 3 lipca 2025 r. weszło w życie nowe rozporządzenie Ministerstwa Zdrowia, nakładające obowiązek ukończenia specjalistycznego kursu postępowania w stanach nagłych na lekarzy i pielęgniarki zatrudnionych w jednostkach Państwowego Ratownictwa Medycznego (PRM). Nowe przepisy mają na celu podniesienie kwalifikacji zawodowych oraz ujednolicenie wiedzy i umiejętności personelu medycznego w sytuacjach zagrożenia życia.

Ministerstwo Zdrowia wyjaśnia, że stworzenie kursu wynika z różnic programowych między szkoleniem specjalizacyjnym w dziedzinie medycyny ratunkowej i pielęgniarstwa ratunkowego oraz anestezjologii i intensywnej terapii czy pielęgniarstwa ratunkowego oraz anestezjologicznego i intensywnej opieki a innymi dziedzinami medycyny.

Wyspecjalizowana kadra w systemie Państwowego Ratownictwa Medycznego ma ogromne znaczenie dla efektywności podejmowania działań, dlatego tak istotne jest doskonalenie i rozwój tych kompetencji, które są zgodne z potrzebami i które będą mogły być wykorzystane w maksymalny sposób 

– czytamy w uzasadnieniu MZ. 

Kurs stanów nagłych obejmuje szeroki zakres zagadnień – od najczęstszych stanów bezpośredniego zagrożenia życia, takich jak: nagłe zatrzymanie krążenia, urazy wielonarządowe, ostre zespoły wieńcowe, udary mózgu, ostre stany psychotyczne, porody pozaszpitalne, po bardziej złożone przypadki, m.in.: hipotermię i hipertermię, hemofilie i inne skazy krwotoczne, zdarzenia masowe, w tym incydenty CBRNE (chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne i wybuchowe). Uczestnicy kursów poznają również zasady postępowania w przypadku oparzeń, podejrzeniu sepsy, nagłych reakcjach alergicznych oraz zaburzeniach endokrynologicznych i metabolicznych. 

Kto musi odbyć kurs? 

Od momentu wejścia w życie rozporządzenia, osoby, które chcą być zatrudnione w szpitalnych oddziałach ratunkowych, zespołach ratownictwa medycznego lub dyspozytorniach medycznych, muszą ukończyć tzw. kurs stanów nagłych. Nowy wymóg obejmie ponad 11 tysięcy pracowników systemu PRM – około 5888 lekarzy i 5386 pielęgniarek. Chodzi o lekarzy, którzy mają specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: chorób wewnętrznych, kardiologii, neurologii, chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, ortopedii i traumatologii narządu ruchu, ortopedii i traumatologii lub pediatrii, a także tych, którzy w ramach szkolenia specjalizacyjnego ukończyli moduł podstawowy w dziedzinie: chorób wewnętrznych, pediatrii lub chirurgii ogólnej i są w trakcie tego szkolenia specjalizacyjnego, a także lekarzy po drugim roku specjalizacji w dziedzinie neurologii, którzy są w trakcie szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, a także lekarzy, którzy ukończyli szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie: chorób wewnętrznych, pediatrii lub, chirurgii ogólnej i uzyskali potwierdzenie zakończenia danego szkolenia specjalizacyjnego albo uzyskali decyzję o uznaniu dotychczasowego dorobku naukowego i zawodowego lekarza przez Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego lub ministra zdrowia, jednak nie dłużej niż przez 5 lat od dnia uzyskania potwierdzenia zakończenia szkolenia specjalizacyjnego albo od dnia uzyskania decyzji. 

Kurs muszą odbyć też pielęgniarki z tytułem specjalisty lub w trakcie szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego lub pediatrycznego, a także które posiadają ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologicznego i intensywnej opieki, chirurgicznego, kardiologicznego lub pediatrycznego oraz co najmniej 3-letni staż pracy w oddziałach tych specjalności, szpitalnym oddziale ratunkowym, izbie przyjęć lub w zespole ratownictwa medycznego, a także które mają tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa kardiologicznego.

Obowiązek ten nie dotyczy jednak wszystkich. Zwolnieni z niego są: lekarze specjaliści w dziedzinach: medycyny ratunkowej, anestezjologii i intensywnej terapii oraz intensywnej terapii, pielęgniarki z tytułem specjalisty w pielęgniarstwie ratunkowym lub anestezjologicznym i intensywnej opiece oraz osoby będące w trakcie odbywania specjalizacji w wymienionych dziedzinach. Kurs kończy się egzaminem. 

Odpowiedzialność pracodawców

Pracodawcy zatrudniający personel medyczny w strukturach PRM są zobowiązani do zapewnienia warunków umożliwiających odbycie kursu oraz pokrycia związanych z nim kosztów. Możliwe będzie finansowanie kursów ze środków europejskich.