Lista zadań dla przyszłych posłów i senatorów

Realne zwiększenie finansowania systemu ochrony zdrowia, zwiększenie roli aptek, umieszczenie usług opieki farmaceutycznej w koszyku świadczeń gwarantowanych, umożliwienie i upowszechnianie szerszego katalogu szczepień w aptekach, wzmocnienie bezpieczeństwa lekowego kraju – to tylko niektóre z postulatów pracodawców z Konfederacji Lewiatan na kolejną kadencję parlamentu.

Przed nami wybory, które, jak co cztery lata, są okazją do debaty o wizji społeczeństwa, państwa, ale i modelu gospodarczego dla Polski na kolejne lata. Jako głos przedsiębiorców chcemy jasno przedstawić nasze oczekiwania wobec rządzących, którzy będą w znaczący sposób decydowali o środowisku, w jakim przyjdzie nam rozwijać polskie firmy, tworzyć miejsca pracy i polski dobrobyt

– podkreślają pracodawcy z Konfederacji Lewiatan.

Ich zdaniem, by osiągnąć te cele, konieczne są zmiany. Przygotowali najpilniejsze propozycje niezbędnych zmian legislacyjnych. Wśród nich są postulaty dotyczące poprawy funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. 

Więcej pieniędzy na zdrowie 

Pierwszym z nich jest zwiększenie finansowania systemu ochrony zdrowia, które powinno być połączone ze strategią wydatkowania środków i wzmocnieniem konsultacji publicznych. Jak informuje Lewiatan, obecny plan finansowy NFZ na 2023 r. przewiduje wysokość składki należnej (przychody NFZ) na poziomie 133,49 mld zł.

Kolejne 3,84 mld zł NFZ otrzyma z podatków, opłat i dotacji. Jednocześnie w wyniku zmian wprowadzonych pod koniec 2022 r. obciążających NFZ nowymi zadaniami, obecny plan kosztów przekracza przychody o 10,6 mld zł (przewidywana strata). Różnica ta ma zostać pokryta z Funduszu Zapasowego NFZ (środki nie wydane w latach poprzednich). Jednocześnie w 2023 r. NFZ z Funduszu Zapasowego jednorazowo przekaże ogromną kwotę maks. 5,5 mld zł na zasilenie Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 z przeznaczeniem m.in. na finansowanie szczepień ochronnych przeciwko SARS-CoV-2 (w tym koszty sporu rozliczeniowego z dostawcami szczepionek). Realizacja tych działań skonsumuje wszystkie obecnie dostępne środki Funduszu Zapasowego (ok. 16,24 mld zł)

– wylicza Konfederacja Lewiatan.

Eksperci podkreślają, że dodatkowym obciążeniem dla budżetu NFZ jest konieczność refinansowania świadczeniodawcom kosztów kolejnych podwyżek płac minimalnych od lipca 2023 r. Eksperci wskazują, że skutkiem obciążania NFZ takimi kosztami może być niedobór środków w jego planie finansowym i brak możliwości bieżącego płynnego finansowania kosztów świadczeń udzielanych w ramach zawartych umów.

Sytuacja finansowa NFZ w 2023 r. będzie bardzo trudna, szczególnie gdy kilkunastoprocentowa inflacja stale podnosi wszystkie koszty funkcjonowania podmiotów leczniczych. NFZ nie będzie w stanie podnieść wyceny świadczeń, aby choćby w części zrekompensować te koszty. Należy zauważyć, że przy obecnej inflacji napędzającej wzrost wynagrodzeń przewidywany w kolejnych latach poziom odprowadzanych do NFZ składek zdrowotnych może samoistnie realizować wymagany poziom wydatków publicznych liczonych zgodnie z przepisami w stosunku do wartości PKB sprzed dwóch lat. Oznaczać to będzie pogłębianie się problemów finansowych systemu ochrony zdrowia i paraliż wdrażania nowych zadań

– podkreśla Konfederacja.  

Apteki w nowej formule 

Eksperci wskazują, że ich zdaniem konieczne jest również m.in. zwiększenie roli aptek w systemie ochrony zdrowia, umieszczenie usług opieki farmaceutycznej w koszyku świadczeń gwarantowanych oraz umożliwienie i upowszechnianie szerszego katalogu usług szczepiennych w aptekach. Konfederacja podaje, że w Polsce mamy 11,725 aptek, ale w ciągu ostatnich 5 lat, tj. od czasu wejścia w życie tzw. ustawy “Apteka dla Aptekarza”, ich liczba spadła o 1840. Przypomnijmy, że zgodnie z tą ustawą, aptekę może otworzyć wyłącznie farmaceuta; wprowadzono też restrykcyjne regulacje geograficzno – demograficzne odnośnie lokalizacji. Pracodawcy zauważają, że w ostatnich latach zmieniła się rola aptek – przyjęto ustawę o zawodzie farmaceuty, umożliwiono wykonywanie szczepień przeciw COVID-19, wprowadzono e-recepty. Ich zdaniem należałoby rozszerzyć katalog usług w aptece, np. przeglądy lekowe, prowadzenie konsultacji farmaceutycznych i opracowywanie indywidualnego planu opieki farmaceutycznej, recepta kontynuowana, wykonywanie badań diagnostycznych powinny pojawić się w koszyku świadczeń gwarantowanych, a komercyjnie mogłyby być świadczone np. dodatkowe szczepienia, działalność edukacyjna, doradztwo w rzucaniu uzależnień, doradztwo żywieniowe, programy profilaktyczne czy nauka obsługi prostego sprzętu medycznego. 

Braki leków są w całej Europie

Kolejną kwestią, która jest niezwykle ważna, jest wzmocnienie bezpieczeństwa lekowego kraju i indeksacja cen leków refundowanych krajowych producentów.

Przypomnijmy, że cała Europa zmaga się z dramatycznym problemem braku podstawowych leków, co jest spowodowane zakłóceniami w łańcuchach dostaw i uzależnieniem od substancji czynnych produkowanych w Azji.

Bezpieczeństwo lekowe gwarantuje tylko produkcja lokalna i własny przemysł farmaceutyczny. Udział krajowych leków w polskim rynku wynosi 30% i nie rośnie z powodu presji cenowej wynikającej z zapisów ustawy refundacyjnej oraz braku strategii rządu wspierającej rozwój produkcji leków ratujących życie i zdrowie. Od 2011 r. ceny krajowych leków spadły o 26% w wyniku mechanizmów ustawy, która nie przewidywała nadzwyczajnych sytuacji - pandemii, wojny lub wysokiej inflacji. W tym samym czasie koszty produkcji leków wzrosły o kilkaset procent. Wynika to z inflacji w 2022 r., wzrostu kosztów energii, wody, cen surowców do produkcji leków i ich transportu

– zwraca uwagę Konfederacja Lewiatan. 

Eksperci zaznaczają, że stajemy w obliczu kryzysu, który może zagrozić ciągłości produkcji wielu leków, a co za tym idzie, stworzyć zagrożenie dla tysięcy polskich pacjentów. 

Firmy farmaceutyczne, chcąc utrzymać rentowność, mogą zwiększać produkcję leków bez recepty, których ceny nie są regulowane, kosztem tych najbardziej potrzebnych Polakom. Proponujemy rozwiązanie, które może zdecydowanie poprawić sytuację. Postulujemy o automatyczną indeksację cen leków refundowanych krajowych producentów, wprowadzenie systemowego mechanizmu rozwijania inwestycji w Polsce – Partner Bezpieczeństwa Lekowego, czyli gwarancję stałej ceny leku dla producentów, którzy ¼ swoich leków refundowanych wytwarzają w naszym kraju

– czytamy.