Wyszukaj w publikacjach
“Wyciętego serca nie da się później wszyć, jak coś pójdzie nie tak” - historia wybitnego polskiego kardiochirurga Zbigniewa Religi
Styczeń 1988 r. - na łamach „National Geographic” ukazało się wyjątkowe zdjęcie, wykonane pół roku wcześniej, w nocy z 4 na 5 sierpnia 1987 r. Obraz ten znany jest pewnie wielu z was: opustoszała sala operacyjna, zaintubowany pacjent z plątaniną kabli, przy nim siedzący zmęczony Zbigniew Religa, w rogu sali zaś jego wyczerpany asystent pogrążony w śnie... Sytuacja ma miejsce w Wojewódzkim Ośrodku Kardiologii w Zabrzu, tuż po wielogodzinnej operacji przeszczepienia serca. Sama fotografia powstała na potrzeby reportażu o krytycznym stanie opieki zdrowotnej w PRL. Lekarze ukazani w obiektywie Jamesa Stanfielda mierzą się nie tylko ze skrajnym niedofinansowaniem polskiego systemu ochrony zdrowia, ale również nieprzewidywalnością ciała i choroby, własną słabością, nieludzkim wręcz zmęczeniem. Zdjęcie to stało się kliszą wizualną dla Łukasza Palkowskiego - reżysera “Bogów” - fantastycznej filmowej biografii Zbigniewa Religi, wybitnego polskiego kardiochirurga. W rolę profesora wcielił się uznany aktor Tomasz Kot, który przyciąga uwagę widza spektakularnym popisem swoich aktorskich umiejętności. Fabuła filmu koncentruje się na kilkuletnim okresie poprzedzającym wykonanie pierwszego udanego przeszczepienia serca w Polsce, ukazuje uczucia i rozterki towarzyszące zespołowi operacyjnemu. Przywiezione ze stażu w Stanach Zjednoczonych przekonanie, że program transplantacji serca jest jedyną szansą dla najgorzej rokujących pacjentów, prowadzi młodego kardiochirurga do konfrontacji ze zwierzchnikami. Mimo, że ta sytuacja zmusza go do przeniesienia się do prowincjonalnego Zabrza i zbudowania tam praktycznie od fundamentów ośrodka, nie poddaje się i tworzy w szpitalu miejsce, w którym będzie można wykonywać zabiegi na światowym poziomie. Działanie bohatera głęboko koreluje z jego charakterem: aby osiągnąć swoje cele, potrafi rzucić wszystko na szalę i walczyć do końca, niezależnie od tego, jaki rachunek przyjdzie mu za to zapłacić, ile wyrzeczeń będzie go to kosztowało. Stworzona przez Tomasza Kota kreacja zapada w pamięć dzięki charakterystycznym ujęciom prosto z życia Zbigniewa Religi - mocnej kawie w szklance, papierosom odpalanym jeden od drugiego, samochodowi pędzącemu szaleńczo po polskich szosach, rockandrollowej duszy, zręcznemu lawirowaniu na granicy tego, co akceptowalne przez innych. Przedstawiony w filmie obraz profesora może uchodzić za dość subiektywny, szczególnie w oczach jego rodziny. Niełatwo jest stworzyć książkę/ film o postaci, która niedawno zmarła, pozostawiła najbliższych, bowiem trzeba zwrócić szczególną uwagę na wątki, kwestie z życia bohatera, o których być może rodzina wcześniej nie wiedziała i dowie się na wielkim ekranie…
Czy istnieje granica w walce o życie własnego dziecka? Jak wiele jesteśmy w stanie poświęcić dla bliskich?
Oparty na prawdziwej historii Augusto i Michaeli Odone, rodziców kilkuletniego Lorenza film „Olej Lorenza” to wzruszająca historia walki o zdrowie i życie małego dziecka. Do siódmego roku życia chłopiec rozwijał się prawidłowo, nie odbiegał od rówieśników, był radosny i pełen energii. W pewnym momencie stan dziecka zaczął się pogarszać - zaczęły się problemy z pamięcią, świadomością. Wyniki przeprowadzonych badań były dla rodziny ogromnym ciosem - chłopiec cierpiał na rzadką, nieuleczalną chorobę – adrenoleukodystrofię. Ówczesna medycyna nie znała bowiem lekarstwa na to schorzenie (Obecnie jedyną dostępną metodą terapii jest allogeniczne przeszczepienie komórek macierzystych układu krwiotwórczego, odnoszące pozytywne rezultaty tylko u wybranych pacjentów na wczesnym etapie choroby). Adrenoleukodystrofia jest chorobą genetyczną, która polega na wrodzonym niedoborze enzymu peroksysomalnej sytetazy acylo~S-CoA, co powoduje gromadzenie się w organizmie długołańcuchowych nasyconych kwasów tłuszczowych, które uszkadzają otoczkę mielinową włókien nerwowych. Do najważniejszych objawów zalicza się objawy z pogranicza psychiatrii i neurologii, takie jak: postępujące upośledzenie funkcji poznawczych, często z towarzyszącą zmianą zachowania (agresja, negatywizm, wycofanie, trudności w nauce szkolnej). U osób dorosłych obraz choroby może przypominać schizofrenię lub inne zaburzenia psychiatryczne, może być też manifestowane jak postępujące osłabienie słuchu, wzroku, bóle głowy, tiki, zaburzenia czucia, równowagi, koordynacji ruchowej, upośledzenie chodu z objawami uszkodzenia dróg piramidowych, niedowład spastyczny, dysfunkcja zwieraczy... Choroba ta dotyka wyłącznie mężczyzn, a jej objawy pojawiają się dopiero po 5 roku życia. Film w bardzo głęboki i poruszający sposób pokazuje heroiczną walkę rodziców o życie swojego syna. Walkę beznadziejną i wymykającą się czasem wszelkim zasadom logiki. Gdy wszyscy inni tracili nadzieję i wiarę na wynalezienie lekarstwa na tę niezwykle rzadką chorobę, tam rodzice rozpoczynali swoje poszukiwania. Augusto przemierzał całe USA w poszukiwaniu najlepszych lekarzy i ekspertów, wertował wszystkie książki ukazujące problem choroby i poświęcał każdą możliwą chwilę na próby znalezienia rozwiązania. Wiele osób w obliczu zbliżającej się śmierci własnego dziecka, chciałoby spędzać z nim jak najwięcej czasu. Tymczasem Augusto, poszukując ratunku dla swojego syna, coraz mniej czasu spędzał w domu, podejmując walkę na własną rękę. Niejednokrotnie miał wątpliwości co do słuszności swojego postępowania, jednak wiara w zwycięstwo nad chorobą syna brała górę. Po dwóch latach kuracji wynalezionym przez rodziców olejem, stan Lorenzo znacząco się poprawił. Choroba przestała postępować, jednak dokonanych dotychczas zniszczeń nie dało się już naprawić. Najważniejszy stał się fakt wynalezienia sposobu na zatrzymanie rozwoju choroby, który pomógł tysiącom innych dzieci dotkniętych tym schorzeniem. Film jest uniwersalną historią pokazująca siłę rodzicielskiej miłości, która nie zna granic. W rolach głównych wystąpili Nick Nolte i Susan Sarandon, która za swoją kreację otrzymała nominację do Złotego Globu i Oscara.
Udowodnię Wam, że śmiech też może być lekarstwem!
“There is no hope for human survival if we don’t change to a loving world. There is no hope for rich people in the future, no hope for anybody if we don’t make a world whose values are compassion and generosity” - ten wspaniały cytat pochodzi z ostatniego filmu, który znajdzie się w zestawieniu, czyli “Patch Adams”. Kilka lat temu pisaliśmy już o nim artykuł, bowiem ten film, jak szereg innych produkcji z Robinem Williamsem, na długo zostaje w pamięci. Dlaczego? Jest niezwykle kontrowersyjny. Bo o ile historia jest piękna, dająca do myślenia i bez dwóch zdań – wzruszająca, tak film – przez wielu widzów odbierany jest jako smętny, patetyczny i na siłę wzruszający. Widok małych dzieci bez włosów, bladych, z podkrążonymi oczami - boli. Widok starych ludzi, którzy samotnie czekają na śmierć, osób w kwiecie wieku, którzy muszą pożegnać się z małżonkami i dziećmi – również. Jest to historia lekarza, który w swojej pracy próbował wdrożyć dość kontrowersyjne dla środowiska metody leczenia i terapii - przez śmiech. Trzeba przyznać, że wyróżniającym punktem tej produkcji był sam Williams, który czuł się w swojej kreacji lekko i swobodnie. Pokazał wręcz fantastycznie, jak wytrwałość bohatera w dążeniu do celu, do realizacji marzeń i pragnień może wzbudzić podziw. W pamięci pozostaje też wiele cytatów pochodzących z filmu, m.in. słynne motto Patcha Adamsa: We can’t promise to cure, but we can promise to care. „Patch Adams” jest połączeniem komedii, dramatu i filmu biograficznego, który warto obejrzeć właśnie ze względu na pokazaną historię życia człowieka zyskującego światową sławę, dzięki swojemu niespotykanemu do tej pory podejściu do leczenia pacjenta.
