Nowe przepisy przeciwko praktykom pseudomedycznym

Rząd planuje wprowadzenie przepisów mających na celu skuteczniejszą ochronę pacjentów przed szkodliwymi praktykami pseudomedycznymi. Projekt nowelizacji przewiduje m.in. rozszerzenie kompetencji Rzecznika Praw Pacjenta, surowsze kary finansowe oraz zakaz udzielania świadczeń zdrowotnych przez osoby bez odpowiednich uprawnień. Dzięki zmianom pacjenci będą mogli liczyć na większe bezpieczeństwo i pewność, że oferowane im metody leczenia są zgodne z aktualną wiedzą medyczną.

Ministerstwo Zdrowia podkreśla, że świadczenie usług zdrowotnych sprzecznych z obowiązującymi standardami stanowi poważne zagrożenie dla pacjentów. Przykładem jest stosowanie metody ILADS w leczeniu boreliozy, która przewiduje długotrwałą terapię wieloma antybiotykami, mimo że zgodnie z rekomendacjami leczenie powinno trwać maksymalnie 30 dni i opierać się na jednym antybiotyku.

Podstawowym celem projektu jest przeciwdziałanie działaniom szkodliwym i niebezpiecznym dla zdrowia oraz życia ludzkiego, których źródłem mogą być zarówno praktyki podmiotów wykonujących działalność leczniczą, przede wszystkim przez udzielanie świadczeń zdrowotnych niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną, jak i podmiotów lub osób niewykonujących zawodu medycznego i działalności leczniczej, udzielających świadczeń zdrowotnych lub oferujących metody pseudomedyczne, paramedyczne, ale którym przypisywane są właściwości zgodnego z aktualną wiedzą medyczną świadczenia zdrowotnego 

– podkreśla resort zdrowia. 

Zakres praktyk pseudomedycznych objętych zakazem

W projekcie nowelizacji określono katalog działań, które będą uznane za praktyki pseudomedyczne, w tym:

• udzielanie świadczeń zdrowotnych przez osoby nieposiadające odpowiednich uprawnień; 
• stosowanie metod bez naukowego potwierdzenia skuteczności; 
• prowadzenie działalności medycznej bez wpisu do rejestru; 
• szerzenie medycznej dezinformacji, zwłaszcza w celach zarobkowych.

W ramach działalności leczniczej, która jest działalnością regulowaną, powinny być udzielane wyłącznie świadczenia odpowiadające wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej

– zaznacza resort. 

Nowe uprawnienia Rzecznika Praw Pacjenta 

Nowelizacja ustawy przewiduje istotne zmiany w zakresie kompetencji Rzecznika Praw Pacjenta. Nowe przepisy umożliwią mu:

• prowadzenie postępowań dotyczących praktyk pseudomedycznych, 
• wydawanie publicznych ostrzeżeń wobec podmiotów stwarzających zagrożenie dla zdrowia pacjentów, 
• nakładanie decyzji tymczasowych, 
• nakazujących zaprzestanie określonych działań do czasu zakończenia postępowania, 
• egzekwowanie usunięcia skutków działań naruszających zbiorowe prawa pacjentów, 
• publikowanie orzecznictwa dotyczącego naruszeń zbiorowych praw pacjentów w celu zwiększenia świadomości społecznej.

Dodatkowo, Rzecznik Praw Pacjenta zyska możliwość nakładania kar pieniężnych na placówki medyczne i inne podmioty naruszające zbiorowe prawa pacjentów oraz stosujące praktyki pseudomedyczne. Oszuści mogą zapłacić nawet milion złotych kary. RPP zyska też dostęp do systemu zgłoszeń alarmowych, co pozwoli na szybsze reagowanie na przypadki naruszeń. Ponadto, Rzecznik otrzyma możliwość dochodzenia roszczeń cywilnych, m.in. w sytuacjach, gdy naruszenie praw pacjenta doprowadziło do jego śmierci. 

Planowane jest, że nowe przepisy wejdą w życie w II kwartale 2025 roku.