Piłka ciągle w grze - podsumowanie reform stażu podyplomowego

W ostatnich miesiącach w środowisku medycznym wrzało od dyskusji dotyczących przyszłych reform lekarskiego stażu podyplomowego. 

Początkowo Ministerstwo Zdrowia zaproponowało zmianę programu stażu podyplomowego, a następnie ten pomysł odroczono w czasie. Kolejną (nie do końca przemyślaną) propozycją była całkowita likwidacja stażu podyplomowego, co poskutkowało powołaniem specjalnej komisji, której zadaniem jest opracowanie nowych rozwiązań. Najświeższy pomysł to z kolei idea, aby staż był dobrowolny. 

Termin wejścia w życie nowych rozwiązań został przesunięty o rok i przypadnie na 1 stycznia 2023 roku. Miejmy nadzieję, że do tego czasu Ministerstwo Zdrowia zaproponuje konkretny plan reform. 

Czego mogą spodziewać się przyszli stażyści?

Cel Ministerstwa Zdrowia jest jeden - jak najszybsze skrócenie ścieżki zawodowej  medyków do uzyskania tytułu lekarza (a najlepiej od razu specialisty) i dopuszczenie młodej kadry do pracy w szpitalach. Przyczyna wydaje się oczywista - ledwie trzymający się system ochrony zdrowia w Polsce od dawna potrzebuje rąk do pracy.

Termin szumnie zapowiadanych reform został przesunięty między innymi ze względu konieczność powołania zespołu ds. opracowania propozycji rozwiązań prawnych i organizacyjnych regulujących pracę studentów kierunku lekarskiego i lekarsko-dentystycznego w podmiotach wykonujących działalność leczniczą. Zespół ma zająć się ustaleniem zasad udziału studentów w udzielaniu świadczeń zdrowotnych poza realizacją programu kształcenia na studiach i zakresu tych świadczeń, a także zasad udziału w innych czynnościach o charakterze techniczno-administracyjnym poza realizacją programu kształcenia na studiach i zakresu tych czynności.

Oznacza to, że zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa, studenci już od pierwszego roku będą mogli podjąć pracę w przychodniach i szpitalach. Korzyść z takiego rozwiązania ma być odczuwana zarówno przez podmioty lecznicze, które zyskają nowego pracownika jak i samego studenta, który oprócz wynagrodzenia zyska też umiejętności praktyczne i doświadczenie. Jak ma to wyglądać w praktyce? Student po swoich zajęciach, będzie mógł dobrowolnie i odpłatnie uczestniczyć w czynnościach podmiotu leczniczego, a zakres jego obowiązków ma obejmować nie tylko czynności administracyjne, ale również świadczenia, które będą wpisywać się w realizację programu studiów. Pomysł wydaje się sensowny, tym bardziej, że wielu studentów obecnie podejmuje pracę dorywczą. Zaproponowane rozwiązanie umożliwiłoby nie tylko korzyść finansową, ale i jednoczesne szkolenie do przyszłego zawodu. Pozostaje tylko pytanie, jak jego realizacja będzie wyglądać w praktyce i czy studenci nie zostaną zepchnięci jedynie do ogarniania papierologii. 

Co w końcu z tym stażem? Dobrowolny? Zniesiony?

Cytując słowa wiceministra Zdrowia Piotra Brombera: ,,staż podyplomowy nie jest elementem studiów”. Taka reakcja ma być odpowiedzią na alarm podniesiony w środowisku medycznym, który wywołała propozycja zniesienia tego 13-miesięcznego okresu kształcenia młodych medyków. Co więcej, zdanie Wiceministra popierają rektorzy uczelni medycznych.

Celem likwidacji stażu jest jak najszybsze dopuszczenie młodych medyków do pracy i uzupełnienie niedoborów kadrowych. Niezadowolenie środowiska lekarskiego spowodowało, że Ministerstwo Zdrowia szuka kompromisu i aktualnie proponuje, aby przez kilka najbliższych lat absolwenci mieli wybór i mogli od razu zacząć pracę w zawodzie jako lekarze z pełnym prawem wykonywania zawodu lub mogli przez rok nabywać umiejętności praktyczne z mniejszą odpowiedzialnością - podczas stażu podyplomowego. Oznacza to, że staż będzie dobrowolny i co roku do szpitali będzie trafiała inna pula lekarzy, a między rocznikami powstaną znaczne dysproporcje liczbowe. 

Ministerstwo Zdrowia zapewnia jednak, że ostatni rok studiów ma być ,,maksymalnie praktyczny’’ i niejako zastąpić staż podyplomowy. Przyszli absolwenci mogą więc odetchnąć - program ma zakładać większą liczbę godzin praktycznych, a staż ma być dobrowolny. Pomysłodawcy zapomnieli tylko, że szpitalne oddziały nie ulegną nagle rozciągnięciu, a kadra dydaktyczna magicznie nie powiększy się z dnia na dzień. 

Przypomnijmy, że nie jest to pierwsza sytuacja, w której sens stażu podyplomowego został podważony. W 2011 roku Ministerstwo Zdrowia zdecydowało się zlikwidować staż podyplomowy, a już po 5 latach ponownie go przywróciło. W efekcie, żaden rocznik nie doczekał się braku stażu. Choć ten pomysł już w przeszłości nie zdał egzaminu to niestety rozważany jest po dzień dzisiejszy.

Niedawno powołana komisja do spraw opracowania propozycji zmian w standardach kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty pracuje właśnie nad opisywanymi wyżej zmianami. Oficjalny komunikat z ostateczną decyzją powinien pojawić się w ciągu najbliższych miesięcy.