Czy staż będzie zlikwidowany? Rozmowa z prof. Marcinem Gruchałą, rektorem GUMed, przewodniczącym KRAUM.

Rozmowa z prof. Marcinem Gruchałą, rektorem GUMed, przewodniczącym Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych

Strach i obawy są naturalne, chętnie podejmiemy dialog  

- Panie profesorze, w środowisku medyków i studentów zawrzało po przedstawieniu propozycji zlikwidowania lekarskiego stażu podyplomowego. Już raz go usunięto, by pięć lat później ponownie staż przywrócić podkreślając, że jest on niezbędny do prawidłowego kształcenia lekarzy. Dlaczego znów podejmuje się próbę jego likwidacji?

Świat wokół nas się dynamicznie zmienia, także w zakresie formy i możliwości kształcenia. Obecnie studenci kierunków medycznych mają do dyspozycji nowoczesne sale symulacyjne wyposażone w fantomy wysokiej wierności, które w pełni profesjonalnie przygotowują ich do bezpośredniego kontaktu z pacjentem. Co do wysokich kwalifikacji zawodowych i umiejętności praktycznych absolwentów polskich uczelni medycznych, nie mam najmniejszych wątpliwości. Ich dobre przygotowanie do zawodu z powodzeniem weryfikuje egzamin państwowy, a system kształcenia spełnia wszystkie standardy obowiązujące i ustalone przez Ministerstwo Zdrowia oraz Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz wymogi przewidziane w dyrektywie unijnej. Podobne decyzje podjęła większość krajów Europy, odchodząc do obowiązkowego stażu podyplomowego, uznając dyplom lekarza jako w pełni wystarczający dla uzyskania uprawnień do wykonywania zawodu. Warto podkreślić, że w systemie ochrony zdrowia mamy ogromne braki kadrowe, brakuje przede wszystkim lekarzy. Ich kształcenie jest procesem długotrwałym: obejmuje sześć lat studiów, rok stażu podyplomowego i pięć lub sześć lat kształcenia specjalizacyjnego. Ponieważ ci specjaliści są w naszym systemie ochrony zdrowia tak bardzo potrzebni, KRAUM podjął uchwałę w sprawie zwrócenia się do Ministerstwa Zdrowia o zniesienie obowiązkowego stażu podyplomowego dla lekarzy i lekarzy dentystów, co automatycznie skróciłoby długi cykl kształcenia lekarza specjalisty o rok. Skrócenie tego cyklu ma także ogromne znaczenie społeczne, biorąc pod uwagę niedobór lekarzy. Sugerujemy, aby oszczędzone środki przeznaczyć na liczbę kształconych w Polsce lekarzy oraz na poprawę jakości kształcenia w uczelniach medycznych. 

- Studenci są zdania, że pomysł nie jest trafiony. Uważają, że staż pomaga im dobrze wybrać specjalizację, daje praktyczne umiejętności, przygotowuje do pracy w zawodzie. Jak w sytuacji braku stażu, absolwenci sobie poradzą? 

Absolwenci są wyposażeni w specjalistyczną wiedzę i umiejętności praktyczne niezbędne do pracy w wymagających zawodach medycznych. Staż podyplomowy z pewnością jest bardzo komfortowym sposobem na wejście do zawodu, pozwalającym na oswojenie się z systemem. Jednak równie dobrze może się to dziać na początkowym etapie szkolenia specjalizacyjnego – tak jest w większości państw europejskich. Polscy studenci wskazują na niedociągnięcia w systemie kształcenia przeddyplomowego i bardzo słusznie. Bardzo często ten głos jest brany pod uwagę przez dziekanów oraz rektorów i odbywa się ciągłe doskonalenie kształcenia na wszystkich uczelniach medycznych. Znając systemy kształcenia medycznego w wielu krajach, jestem pewien, że polscy absolwenci kierunku lekarskiego lub lekarsko-dentystycznego nie są gorzej przygotowani do samodzielności zawodowej niż ich koleżanki i koledzy w innych krajach. Nie możemy też ignorować sytuacji społecznej, czyli dramatycznego braku lekarzy i cały czas rosnących potrzeb zdrowotnych społeczeństwa. 

- Czy jeśli dojdzie do likwidacji stażu, to będą sugerowane inne zmiany dotyczące kształcenia na ostatnim roku studiów?

Cały VI rok przeznaczony jest na intensywne zajęcia praktyczne zarówno przy łóżku pacjenta, jak też w warunkach ambulatoryjnych i w centrach symulacji medycznej. Taki rodzaj nauczania sprzyja możliwości świadomego podjęcia decyzji przez przyszłego absolwenta co do kierunku przyszłej specjalizacji. Na tym etapie nie widzimy potrzeby dodatkowych zmian w zakresie kształcenia na ostatnim roku studiów. Zwróciliśmy się do Ministra Zdrowia o dodatkowe środki na zmniejszenie liczby studentów w grupach na ostatnim praktycznym roku studiów, tak aby szkolenie praktyczne było jeszcze bardziej efektywne. 

- Czy stanowisko KRAUM dotyczące likwidacji stażu było konsultowane ze studentami, środowiskiem lekarskim? 

Jest to stanowisko Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych, do którego należą polskie akademickie szkoły wyższe prowadzące kształcenie na kierunkach medycznych. Niemniej jesteśmy otwarci na docierający do nas głos studentów oraz rezydentów, chętnie podejmiemy rozmowę na temat naszego stanowiska. Emocje, zwłaszcza strach i obawy przed zmianą są naturalne i zrozumiałe. Dialog cechuje środowisko akademickie, jeśli tylko jest chęć i wola rozmowy, zapraszam do konstruktywnej dyskusji. 

Rozmawiała Agnieszka Usiarczyk 

Przypominamy, że rozmowę z prof. Marcinem Gruchałą o poziomie kształcenia medyków w naszym kraju można przeczytać tutaj.