Jakie badania należy zlecić pacjentowi z podejrzeniem zapalnego bólu stawów?

Diagnostyka pacjenta z podejrzeniem zapalnego bólu stawów powinna obejmować kompleksową ocenę laboratoryjną i obrazową. Podstawowy panel badań powinien zawierać przede wszystkim morfologię krwi obwodowej, OB, CRP, RF i kwas moczowy. W zakresie diagnostyki obrazowej kluczowe znaczenie ma wykonanie badań RTG zajętych stawów.

Badania, które warto wykonać przy zapalnym bólu stawów

1. Parametry ogólne

• OB (odczyn Biernackiego) i CRP (białko C-reaktywne): podwyższone wartości wskazują na obecność stanu zapalnego, choć ich specyficzność jest ograniczona.
• Morfologia krwi z rozmazem.

2. Wskaźniki laboratoryjne

• Czynnik reumatoidalny (RF): obecność RF występuje u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów, ale jego specyficzność jest ograniczona (może być dodatni w innych chorobach autoimmunologicznych).
• Przeciwciała anty-CCP (cykliczny cytrulinowany peptyd): wysoka specyficzność i czułość w RZS.
• Przeciwciała ANA: wskazane w podejrzeniu tocznia rumieniowatego układowego lub innych chorób tkanki łącznej.
• Obecność HLA-B27: obecność tego antygenu jest związana z spondyloartropatiami, np. zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa.

3. Badania dodatkowe

• Kwas moczowy: ocena hiperurykemii przy podejrzeniu dny moczanowej.
• Enzymy mięśniowe (CK, aldolaza): przy podejrzeniu zapalnych miopatii towarzyszących objawom stawowym.
• AST, ALT: mogą być podwyższone w zapaleniu wielomięśniowym, układowych zapaleniach naczyń.
• Badanie płynu stawowego.
• RTG zajętych stawów.

Bibliografia

1. Szczeklik, A. (2024). Interna Szczeklika 2024.