Do jakich chorób predysponuje HLA-B27?

Antygen HLA-B27 to cząsteczka głównego układu zgodności tkankowej klasy I (MHC I), która odgrywa istotną rolę w prezentacji antygenów limfocytom T, a jego obecność wiąże się z wyraźnie zwiększoną predyspozycją do szeregu schorzeń autoimmunologicznych i zapalnych. Znajomość tych zależności ma znaczenie praktyczne zwłaszcza przy diagnostyce przewlekłych bólów kręgosłupa czy nawracających zapaleń stawów.

HLA-B27 – marker genetyczny w spondyloartropatiach i innych chorobach zapalnych

Najsilniejszy związek występuje między HLA-B27 a zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa (ZZSK, choroba Bechterewa) – antygen ten stwierdza się nawet u 90–95% chorych. HLA-B27 występuje również u większości pacjentów z reaktywnym zapaleniem stawów (dawniej znanym jako zespół Reitera), często po infekcjach jelitowych (Salmonella, Shigella, Yersinia) lub moczowo-płciowych (Chlamydia trachomatis).

Pozostałe schorzenia powiązane z obecnością HLA-B27 to:

• łuszczycowe zapalenie stawów, szczególnie postać osiowa,
• zapalne choroby jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, WZJG) z towarzyszącym zapaleniem stawów,
• ostre przednie zapalenie błony naczyniowej oka – często nawracające, jednostronne i bolesne,
• rzadziej: młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów typu entezopatycznego.

Warto jednak podkreślić, że dodatni wynik HLA-B27 nie jest jednoznaczny z wystąpieniem choroby – wielu nosicieli pozostaje zdrowych przez całe życie. Znaczenie ma kontekst kliniczny: przewlekły ból pleców, zapalenie przyczepów ścięgnistych, dodatni wywiad rodzinny czy nawracające zapalenia błony naczyniowej powinny skłonić do dalszej diagnostyki w kierunku spondyloartropatii.

Kody ICD-10

Referencje

1. Parameswaran, P., & Lucke, M. (2023). HLA-B27 Syndromes. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551523/