Wyszukaj w szybkich pytaniach
Jak postępować w przypadku stwierdzenia splenomegalii?
Splenomegalia, czyli powiększenie śledziony, jest objawem wielu różnych schorzeń. Może występować w przebiegu chorób zakaźnych, hematologicznych, metabolicznych, autoimmunologicznych, a także nowotworowych. Właściwe postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne wymaga dokładnej analizy przyczyn splenomegalii, a także oceny potencjalnych powikłań związanych z jej obecnością.
Wywiad i badanie fizykalne
Pierwszym krokiem w postępowaniu z pacjentem ze splenomegalią jest szczegółowy wywiad lekarski. Należy zapytać m.in. o:
- objawy towarzyszące, takie jak gorączka, utrata masy ciała, osłabienie, nocne poty,
- przebyte infekcje wirusowe (np. mononukleoza zakaźna), bakteryjne i pasożytnicze,
- choroby przewlekłe, zwłaszcza wątroby (np. marskość), choroby autoimmunologiczne czy nowotwory hematologiczne.
Należy mieć na uwadze, że najczęściej przyczyną splenomegalii są choroby zakaźne i to w ich kierunku warto pogłębić wywiad. W drugiej kolejności trzeba wziąć pod uwagę choroby nowotworowe, szczególnie hematologiczne.
Podczas badania fizykalnego oceniamy stopień powiększenia śledziony, jej konsystencję i bolesność. Dokładne badanie fizykalne może ułatwić ustalenie etiologii splenomegalii. Przykładowo w jamie ustnej można zaobserwować można zmiany typowe dla chorób infekcyjnych.
Diagnostyka laboratoryjna i obrazowa
Aby ustalić przyczynę splenomegalii, wykonuje się szereg badań:
- Podstawowe badania krwi: morfologia z rozmazem, OB, CRP, ALT, AST, GGTP, bilirubina, LDH, glukoza, lipidogram itd.
- Badania immunologiczne i serologiczne: w kierunku chorób autoimmunologicznych (ANA, RF), zakażeń (EBV, CMV, HIV, HBV, HCV).
- Badania hematologiczne: elektroforeza białek surowicy, test Coombsa, biopsja szpiku kostnego w przypadku podejrzenia chorób nowotworowych, hematologicznych.
- Badania obrazowe: USG jamy brzusznej pozwala ocenić wielkość śledziony, strukturę i ewentualne zmiany ogniskowe. W bardziej skomplikowanych przypadkach pomocne może być TK lub MRI.
Podsumowanie
Splenomegalia jest objawem wymagającym dokładnej diagnostyki i interdyscyplinarnego podejścia. Postępowanie zależy od przyczyny powiększenia śledziony, a leczenie jest ukierunkowane przede wszystkim na chorobę podstawową.
Kody ICD-10
Nowotwory in situ
Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych niesklasyfikowane gdzie indziej
Referencje
- K. Chromik, A. Spyra. Powiększona śledziona – pierwsze kroki diagnostyczne. Medycyna po Dyplomie 10/2024.
- Szczeklik, A. (2024). Interna Szczeklika 2024.
