Jakie są wskazania do wykonania kolonoskopii?

Wskazania do wykonania kolonoskopii dzielą się na wskazania diagnostyczne, terapeutyczne oraz przesiewowe. 

Wskazania do kolonoskopii diagnostycznej:

• Krwawienie z przewodu pokarmowego: jeśli u pacjenta występuje smolisty stolec (po wykluczeniu przyczyn zlokalizowanych w GOPP), domieszka krwi w kale, dodatni wynik testu na krew utajoną w kale lub niedokrwistość z niedoboru żelaza o nieznanej przyczynie;
• Zmiany w rytmie wypróżnień;
• Istotna klinicznie biegunka, której przyczyny nie udało się ustalić;
• Podejrzenie zmiany organicznej na podstawie badań obrazowych;
• Przewlekła choroba zapalna jelit - w celu określenia zasięgu obecnych zmian i potwierdzenia diagnozy.

Wskazania do kolonoskopii terapeutycznej:

• Usuwanie polipów i innych zmian powierzchownych;
• Tamowanie krwawień z różnych źródeł w jelicie grubym;
• Usuwanie ciał obcych;
• Poszerzenie i protezowanie zwężeń;
• Odbarczanie skrętu jelita;
• Odbarczanie ostrej niedrożności rzekomej;
• znakowanie zmian do usunięcia chirurgicznego.

Wskazania do kolonoskopii przesiewowej (profilaktyka stanów przedrakowych i raka jelita grubego):

• u osób bez czynników ryzyka - badania przesiewowe zalecane są dla osób w wieku 50-65 lat;
• u osób z dodatnim wywiadem rodzinnym (w kierunku raka jelita grubego u co najmniej jednego krewnego 1. stopnia) - badanie zaleca się w wieku 40-49 lat.

Decyzja o przeprowadzeniu kolonoskopii powinna być indywidualnie dostosowana do pacjenta, z uwzględnieniem potencjalnych korzyści i ryzyka.

Bibliografia:

1. Stauffer CM, Pfeifer C. Colonoscopy. [Updated 2023 Jul 24]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559274/
2. Szczeklik A., Interna Szczeklika., wyd. Medycyna Praktyczna, 2023.