Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego
Opis
Kardiologia to niezwykle dynamicznie rozwijająca się dziedzina medycyny. Coraz więcej wiadomo o czynnikach ryzyka wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych, w tym zawałów i udarów; w efekcie powstaje coraz więcej narzędzi pozwalających oszacować prawdopodobieństwo takich zdarzeń.
Kalkulator przygotowany przez ITEM
Konsultacja merytoryczna: prof. dr hab. n. med. Piotr Dobrowolski, prof. dr hab. n. med. Aleksander Prejbisz
Interpretacja
ACR <30 mg/g (<3 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: niskie, jeśli nie występują inne objawy
ACR <30 mg/g (<3 mg/mmol)
rozpoznana cukrzyca
Ryzyko PChN: niskie, jeśli nie występują inne objawy
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
ACR <30 mg/g (<3 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: niskie, jeśli nie występują inne objawy
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
ACR <30 mg/g (<3 mg/mmol)
rozpoznana cukrzyca
Ryzyko PChN: niskie, jeśli nie występują inne objawy
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
ACR 30-300 mg/g (3-30 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: umiarkowanie zwiększone
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne ACEi lub sartanem. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
ACR 30-300 mg/g (3-30 mg/mmol)
rozpoznana cukrzyca
Ryzyko PChN: umiarkowanie zwiększone
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne ACEi lub sartanem. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
ACR 30-300 mg/g (3-30 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: umiarkowanie zwiększone
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne ACEi lub sartanem. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
ACR 30-300 mg/g (3-30 mg/mmol)
rozpoznana cukrzyca
Ryzyko PChN: umiarkowanie zwiększone
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne ACEi lub sartanem. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
ACR <30 mg/g (<3 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: umiarkowanie zwiększone
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
4. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
ACR <30 mg/g (<3 mg/mmol)
rozpoznana cukrzyca
Ryzyko PChN: umiarkowanie zwiększone
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
4. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
ACR 30-300 mg/g (3-30 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
4. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
ACR 30-300 mg/g (3-30 mg/mmol)
stwierdzona cukrzyca
Ryzyko PChN: wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
4. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
ACR <30 mg/g (<3 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
4. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
ACR <30 mg/g (<3 mg/mmol)
stwierdzona cukrzyca
Ryzyko PChN: wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
4. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
ACR >300 mg/g (>30 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
4. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR >300 mg/g (>30 mg/mmol)
stwierdzona cukrzyca
Ryzyko PChN: wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
4. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR >300 mg/g (>30 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
4. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR >300 mg/g (>30 mg/mmol)
stwierdzona cukrzyca
Ryzyko PChN: wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
4. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR >300 mg/g (>30 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
4. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
5. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR >300 mg/g (>30 mg/mmol)
stwierdzona cukrzyca
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
4. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
5. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR >300 mg/g (>30 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
4. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
5. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR >300 mg/g (>30 mg/mmol)
stwierdzona cukrzyca
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
4. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
5. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR 30-300 mg/g (3-30 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
4. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
ACR 30-300 mg/g (3-30 mg/mmol)
rozpoznana cukrzyca
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
4. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon. Lerkanidypina jest preferowanym antagonistą kanałów wapniowych w grupie pacjentów z albuminurią według PTNT.
ACR <30 mg/g (<3 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Szczepienie poliwalentną szczepionką przeciwpneumokokową i powtórzenie szczepienia po 5 latach oraz szczepienie przeciwko WZW typu B.
4. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
5. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon – pod kontrolą stężenia K+, kreatyniny, zgodnie z informacjami w ChPL poszczególnych leków.
6. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR <30 mg/g (<3 mg/mmol)
rozpoznana cukrzyca
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Szczepienie poliwalentną szczepionką przeciwpneumokokową i powtórzenie szczepienia po 5 latach oraz szczepienie przeciwko WZW typu B.
4. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
5. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon – pod kontrolą stężenia K+, kreatyniny, zgodnie z informacjami w ChPL poszczególnych leków.
6. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR 30-300 mg/g (3-30 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Szczepienie poliwalentną szczepionką przeciwpneumokokową i powtórzenie szczepienia po 5 latach oraz szczepienie przeciwko WZW typu B.
4. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
5. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon – pod kontrolą stężenia K+, kreatyniny, zgodnie z informacjami w ChPL poszczególnych leków.
6. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR 30-300 mg/g (3-30 mg/mmol)
rozpoznana cukrzyca
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Szczepienie poliwalentną szczepionką przeciwpneumokokową i powtórzenie szczepienia po 5 latach oraz szczepienie przeciwko WZW typu B.
4. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
5. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon – pod kontrolą stężenia K+, kreatyniny, zgodnie z informacjami w ChPL poszczególnych leków.
6. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR >300 mg/g (>30 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Szczepienie poliwalentną szczepionką przeciwpneumokokową i powtórzenie szczepienia po 5 latach oraz szczepienie przeciwko WZW typu B.
4. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
5. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon – pod kontrolą stężenia K+, kreatyniny, zgodnie z informacjami w ChPL poszczególnych leków.
6. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR >300 mg/g (>30 mg/mmol)
rozpoznana cukrzyca
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Szczepienie poliwalentną szczepionką przeciwpneumokokową i powtórzenie szczepienia po 5 latach oraz szczepienie przeciwko WZW typu B.
4. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
5. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon – pod kontrolą stężenia K+, kreatyniny, zgodnie z informacjami w ChPL poszczególnych leków.
6. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR <30 mg/g (<3 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Szczepienie poliwalentną szczepionką przeciwpneumokokową i powtórzenie szczepienia po 5 latach oraz szczepienie przeciwko WZW typu B.
4. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
5. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon – pod kontrolą stężenia K+, kreatyniny, zgodnie z informacjami w ChPL poszczególnych leków.
6. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR <30 mg/g (<3 mg/mmol)
rozpoznana cukrzyca
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Szczepienie poliwalentną szczepionką przeciwpneumokokową i powtórzenie szczepienia po 5 latach oraz szczepienie przeciwko WZW typu B.
4. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
5. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon – pod kontrolą stężenia K+, kreatyniny, zgodnie z informacjami w ChPL poszczególnych leków.
6. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR 30-300 mg/g (3-30 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Szczepienie poliwalentną szczepionką przeciwpneumokokową i powtórzenie szczepienia po 5 latach oraz szczepienie przeciwko WZW typu B.
4. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
5. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon – pod kontrolą stężenia K+, kreatyniny, zgodnie z informacjami w ChPL poszczególnych leków.
6. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR 30-300 mg/g (3-30 mg/mmol)
rozpoznana cukrzyca
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Szczepienie poliwalentną szczepionką przeciwpneumokokową i powtórzenie szczepienia po 5 latach oraz szczepienie przeciwko WZW typu B.
4. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
5. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon – pod kontrolą stężenia K+, kreatyniny, zgodnie z informacjami w ChPL poszczególnych leków.
6. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR >300 mg/g (>30 mg/mmol)
brak cukrzycy
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Szczepienie poliwalentną szczepionką przeciwpneumokokową i powtórzenie szczepienia po 5 latach oraz szczepienie przeciwko WZW typu B.
4. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
5. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon – pod kontrolą stężenia K+, kreatyniny, zgodnie z informacjami w ChPL poszczególnych leków.
6. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
ACR >300 mg/g (>30 mg/mmol)
rozpoznana cukrzyca
Ryzyko PChN: bardzo wysokie
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).
3. Szczepienie poliwalentną szczepionką przeciwpneumokokową i powtórzenie szczepienia po 5 latach oraz szczepienie przeciwko WZW typu B.
4. Może być konieczne dostosowanie dawek niektórych leków.
5. Rozważyć leczenie nefroprotekcyjne, m.in. ACEi lub sartan, flozyna, finerenon – pod kontrolą stężenia K+, kreatyniny, zgodnie z informacjami w ChPL poszczególnych leków.
6. Należy skierować pacjenta do poradni nefrologicznej.
Fizjologia
W ostatnich latach wiele mówi się o współchorobowości i wzajemnym wpływie różnych zaburzeń. Przykładem może być zespół sercowo-nerkowy.
Do podstawowych parametrów pozwalających ocenić funkcję nerek należą:
- eGFR – szacowany wskaźnik przesączania kłębuszkowego na podstawie klirensu kreatyniny,
- ACR – stosunek albumina/kreatynina w moczu.
Z kolei charakterystyczna dla niewyrównanej cukrzycy wysoka glikemia prowadzi do uszkodzenia śródbłonka naczyń, a tym samym do znacznego zwiększenia ryzyka wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych.
Parametry
W tej metodzie oceny ryzyka sercowo-naczyniowego uwzględnia się trzy czynniki:
- eGFR [ml/min/1,73 m2],
- ACR [mg/g lub mg/mmol],
- występowanie cukrzycy.
Kody ICD-10
Choroby układu moczowo-płciowego
Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywienia i przemiany metabolicznej
Choroby układu krążenia
Źródła
- Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO) CKD Work Group (2024). KDIGO 2024 Clinical Practice Guideline for the Evaluation and Management of Chronic Kidney Disease. Kidney international, 105(4S), S117–S314. https://doi.org/10.1016/j.kint.2023.10.018
- Chronic Kidney Disease Prognosis Consortium, Matsushita, K., van der Velde, M., Astor, B. C., Woodward, M., Levey, A. S., de Jong, P. E., Coresh, J., & Gansevoort, R. T. (2010). Association of estimated glomerular filtration rate and albuminuria with all-cause and cardiovascular mortality in general population cohorts: a collaborative meta-analysis. Lancet (London, England), 375(9731), 2073–2081. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(10)60674-5
- Dobrowolski, P., Januszewicz, A., Gumprecht, J., Małyszko, J., Narkiewicz, K., Stompór, T., Tykarski, A., Więcek, A., & Prejbisz, A. (2021). Why albuminuria should be assessed more frequently in everyday clinical practice? A position statement. Polish archives of internal medicine, 131(4), 396–406. https://doi.org/10.20452/pamw.15874
- Tykarski, A., Filipiak, K. J., Januszewicz, A., Litwin, M., Narkiewicz, K., Prejbisz, A., Ostalska-Nowicka, D., Widecka, K., & Kostka-Jeziorny, K. (2019). Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym — 2019 rok Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Próba komentarza na temat zmian i ich zasadności. Nadciśnienie Tętnicze W Praktyce, 5(2), 99–152. https://journals.viamedica.pl/nadcisnienie_tetnicze_w_praktyce/article/download/67024/49860
- Visseren, F. L. J., Mach, F., Smulders, Y. M., Carballo, D., Koskinas, K. C., Bäck, M., Benetos, A., Biffi, A., Boavida, J. M., Capodanno, D., Cosyns, B., Crawford, C., Davos, C. H., Desormais, I., Di Angelantonio, E., Franco, O. H., Halvorsen, S., Hobbs, F. D. R., Hollander, M., Jankowska, E. A., … ESC Scientific Document Group (2021). 2021 ESC Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice. European heart journal, 42(34), 3227–3337. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehab484
2. U pacjentów z rozpoznaną PChN – szczepienie przeciwko grypie (raz na rok).