Kiedy nietrzymanie moczu wymaga leczenia operacyjnego?

Nietrzymanie moczu (NM) to problem, który znacząco obniża jakość życia pacjentów. Wśród różnych typów NM, nietrzymanie moczu typu wysiłkowego (SUI, ang. Stress Urinary Incontinence) jest najczęstszą postacią tego schorzenia u kobiet. W leczeniu SUI stosuje się zarówno metody zachowawcze, jak i chirurgiczne. Decyzję o leczeniu operacyjnym należy podejmować na podstawie skuteczności wcześniejszych terapii, specyficznych wskazań klinicznych oraz preferencji pacjentki.

Wskazania do leczenia chirurgicznego

Leczenie operacyjne rozważa się w sytuacji, gdy metody zachowawcze nie przynoszą zadowalających rezultatów po 3–6 miesiącach systematycznej terapii. Można rozważyć operację, jeśli występuje mieszane nietrzymanie moczu z przeważającym typem wysiłkowym, przy czym przed zabiegiem zaleca się ocenę urodynamiczną w przypadku współistnienia nadreaktywności pęcherza. Współistnienie wypadania narządu rodnego wymagającego korekty chirurgicznej również stanowi wskazanie do jednoczesnego wykonania operacji naprawczej. Jeżeli nastąpił nawrót SUI po nieudanych poprzednich operacjach, preferuje się alternatywne metody leczenia, takie jak przeszczepy autologiczne lub kolposuspensja.

Przeciwwskazania do leczenia operacyjnego

Operacja nie jest zalecana w przypadku:

1. aktywnej infekcji dróg moczowych,
2. ciąży,
3. nierozpoznanego krwinkomoczu,
4. otyłości (BMI > 35) – nie jest to przeciwwskazanie bezwzględne, ale zaleca się redukcję masy ciała.

Metody chirurgiczne

Najczęściej stosowaną metodą operacyjną są taśmy podcewkowe (MUS). Wśród nich wyróżnia się:

1. TVT (Tension-free Vaginal Tape) – preferowana u pacjentek z hipomobilnością cewki moczowej,
2. TOT (Transobturator Tape) – stosowana przy prawidłowej ruchomości cewki.

Autologiczne przeszczepy powięziowe (PVS) są stosowane u pacjentek, które mają przeciwwskazania do implantacji siatek syntetycznych. Alternatywą dla MUS jest kolposuspensja (tzw. operacja metodą Burcha), szczególnie w przypadku współistniejącego wypadania narządu rodnego.

W leczeniu można również zastosować:

1. iniekcje w okolicę cewki moczowej – mniej inwazyjne, ale wymagają powtarzania
2. stymulację nerwu krzyżowego (SNS) – w przypadkach opornych lub współistniejącego OAB

Powikłania po operacjach SUI

Możliwe powikłania obejmują:

1. zaburzenia oddawania moczu – mogą wymagać czasowego lub długoterminowego samocewnikowania,
2. ekspozycja siatki – częstsze powikłanie w przypadku MUS,
3. nawrót SUI – występuje u 10–20% pacjentek,
4. de novo OAB – nowe objawy parć po operacji (5–15% przypadków).

Kody ICD-10

Referencje

1. Kobashi, K. C., Vasavada, S., Bloschichak, A., Hermanson, L., Kaczmarek, J., Kim, S. K., … Malik, R. (2023). Updates to Surgical Treatment of Female Stress Urinary Incontinence (SUI): AUA/SUFU Guideline (2023). Journal of Urology, 209(6), 1091–1098. https://doi.org/10.1097/JU.0000000000003435 (Original work published June 1, 2023)
2. Harding, C. K., Lapitan, M. C., Arlandis, S., Bo, K., Cobussen-Boekhorst, H., Costantini, E., Groen, J., Nambiar, A. K., Omar, M. I., Peyronnet, B., Phe, V., & van der Vaart, C. H. (2024). EAU Guidelines on Management of Non-Neurogenic Female Lower Urinary Tract Symptoms. European Association of Urology.