Czy pacjent z bezobjawowym krwinkomoczem wymaga dalszej diagnostyki?

Bezobjawowy krwinkomocz definiuje się jako obecność ≥3 erytrocytów w polu widzenia w badaniu mikroskopowym osadu moczu u osoby bez objawów klinicznych, takich jak ból, gorączka czy zaburzenia oddawania moczu. Przyczyny mogą być różnorodne, od łagodnych, takich jak infekcje dróg moczowych, po poważniejsze, w tym nowotwory układu moczowego, kamica nerkowa czy choroby kłębuszków nerkowych.

Kiedy należy przeprowadzić diagnostykę?

Jeśli u pacjento przypadkowo wykryto krwinkomocz należy zbadać pacjenta w kierunku możliwych łagodnych przyczyn, które mogą powodować krwinkomocz. Należy zapytać pacjenta o:

1. objawy zakażenia układu moczowego,
2. intensywną aktywność fizyczną wykonywaną przed badaniem moczu,
3. menstruację,
4. wykonywane w ostatnim czasie zabiegi w obrębie układu moczowego.

Badanie moczu należy powtórzyć w takich sytuacjach po 6 tygodniach lub po wyeliminowaniu potencjalnego czynnika sprawczego. 

Bezobjawowy krwinkomocz wymaga dalszej diagnostyki jeśli utrzymuje się w badaniu kontrolnym po 6 tygodniach. W takiej sytuacji należy wykonać badania oceniające funkcję nerek - kreatyninę z eGFR, mocznik, badanie moczu z oceną osadu, ocenę obecności białka w moczu - jeśli wykryte zostaną nieprawidłowości, pacjent powinien być dalej diagnozowany przez specjalistę z dziedziny nefrologii.

Jeśli funkcja nerek pozostaje prawidłowa należy ocenić obecność czynników ryzyka procesu nowotworowego:

1. wiek powyżej 35 lat,
2. palenie tytoniu,
3. narażenie na substancje chemiczne (np. w pracy),
4. przewlekłe stosowanie leków przeciwbólowych,
5. płeć męska,
6. krwiomocz,
7. wcześniejsza radioterapia okolicy miednicy.

Dalsza diagnostyka

1. Ultrasonografia jamy brzusznej i miednicy – pozwala na ocenę nerek, pęcherza moczowego i dróg moczowych.
2. Tomografia komputerowa – bardziej szczegółowa ocena, zwłaszcza w przypadku podejrzenia kamicy nerkowej lub nowotworów.
3. Cystoskopia - zalecana u  pacjentów z czynnikami ryzyka raka pęcherza moczowego.
4. Biopsja nerki - w przypadku podejrzenia choroby kłębuszków nerkowych (np. przy współistniejącym białkomoczu). 

Bibliografia:

1. Sharp, V. J., Barnes, K. T., & Erickson, B. A. (2013). Assessment of asymptomatic microscopic hematuria in adults. American family physician, 88(11), 747–754.