Wyszukaj w szybkich pytaniach
Jak odróżnić ostre zapalenie oskrzeli od zapalenia płuc?
Ostre zapalenie oskrzeli i zapalenie płuc to odrębne jednostki chorobowe, różniące się etiologią, lokalizacją procesu zapalnego oraz obrazem klinicznym. Kluczowe elementy diagnostyczne obejmują charakter kaszlu, obecność nacieków zapalnych w badaniach obrazowych oraz wyniki badania fizykalnego. Ostre zapalenie oskrzeli rzadko wymaga antybiotykoterapii, podczas gdy zapalenie płuc wymaga szybkiego wdrożenia leczenia przyczynowego.
Etiologia i patogeneza
Ostre zapalenie oskrzeli w ponad 90% przypadków ma etiologię wirusową. Dominujące patogeny to wirusy grypy, paragrypy, rinowirusy oraz koronawirusy. Proces zapalny ogranicza się do błony śluzowej oskrzeli, prowadząc do jej przekrwienia, obrzęku i nadprodukcji śluzu. Brak zaangażowania miąższu płucnego jest cechą charakterystyczną tej jednostki chorobowej.
Zapalenie płuc jest najczęściej spowodowane infekcją bakteryjną, choć w przypadku pacjentów z obniżoną odpornością etiologia wirusowa, grzybicza lub atypowa (np. Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae) może być istotna. Zakażenie obejmuje miąższ płucny, prowadząc do nacieków zapalnych, zaburzeń wentylacji-perfuzji oraz możliwego rozwoju niewydolności oddechowej.
Obraz kliniczny i różnicowanie
| Kategoria | Ostre zapalenie oskrzeli | Zapalenie płuc |
|---|---|---|
Gorączka | Zwykle niska (<38°C) lub brak | Wysoka (>38°C), często z dreszczami |
Kaszel | Początkowo suchy, przechodzący w produktywny | Produktywny, często z ropną plwociną |
Duszność | Rzadko, głównie u pacjentów z przewlekłymi chorobami płuc | Częsta, nasilona przy rozległym zajęciu miąższu płuc |
Ból opłucnowy | Nieobecny | Obecny, nasila się przy oddychaniu i kaszlu |
Zmiany w osłuchiwaniu | Świsty i furczenia rozlane | Ogniskowe trzeszczenia, stłumienie szmeru pęcherzykowego |
Odgłos opukowy | Prawidłowy | Stłumienie w obszarze nacieku zapalnego |
Badania obrazowe (RTG klatki piersiowej) | Brak zmian lub wzmożenie rysunku naczyniowo-oskrzelowego | Nacieki zapalne w RTG (konsolidacja, zmętnienia) |
Postępowanie terapeutyczne
Leczenie ostrego zapalenia oskrzeli ma charakter objawowy i obejmuje odpowiednie nawodnienie, inhalacje nawilżające oraz stosowanie leków mukolitycznych lub przeciwkaszlowych (w zależności od fazy choroby). Antybiotyki są wskazane wyłącznie w przypadku nadkażenia bakteryjnego, co stanowi rzadką komplikację.
Zapalenie płuc wymaga natychmiastowego wdrożenia antybiotykoterapii empirycznej, dostosowanej do lokalnych wytycznych epidemiologicznych. Leki pierwszego rzutu to zwykle penicyliny z inhibitorem β-laktamaz lub cefalosporyny III generacji w przypadku cięższego przebiegu. U pacjentów z atypowym obrazem klinicznym należy rozważyć makrolidy lub fluorochinolony.
Referencje
- Interna Szczeklika. Podręcznik. Medycyna Praktyczna. Kraków, 2024.
