Jak zbadać objaw Lasegue’a?

Test Lasegue’a (ang. straight leg raise test, SLR) jest powszechnie stosowanym narzędziem przydatnym w diagnostyce zespołów korzeniowych odcinka lędźwiowo-krzyżowego, zwłaszcza w przypadku podejrzenia rwy kulszowej.

Technika badania objawu Lasegue’a

Pozycja pacjenta:

1. leżenie na plecach, kończyny dolne wyprostowane;
2. głowa w neutralnej pozycji, ręce wzdłuż tułowia.

Pozycja badającego:

1. stoi po stronie badanej kończyny;
2. jedna ręka stabilizuje udo lub miednicę, druga trzyma stopę lub okolice pięty.

Przebieg testu:

• Badający unosi wyprostowaną kończynę dolną pacjenta w stawie biodrowym, z kontrolowaną prędkością.
• Kolano pozostaje w pełnym wyproście przez cały czas badania.
• Objaw może wystąpić między 30° a 70° zgięcia biodra – w tym zakresie napięcie nerwu kulszowego jest największe.
• Istotne jest zidentyfikowanie momentu, w którym pojawia się promieniujący ból – zgodny z dermatomem, najczęściej L5/S1.

Interpretacja:

• objaw dodatni – ból promieniujący do kończyny dolnej, typowo po przebiegu dermatomów;
• objaw ujemny – brak bólu lub obecność jedynie napięcia tylnej grupy uda.

Dyferencjacja strukturalna – zwiększenie czułości badania w kierunku rwy kulszowej

Dla odróżnienia bólu neurogennego od mięśniowego wskazane jest zastosowanie tzw. manewrów różnicujących:

• zgięcia grzbietowego stopy – dodatkowo napina nerw piszczelowy i kulszowy;
• zgięcia odcinka szyjnego kręgosłupa – powoduje napięcie struktur oponowych i korzeni nerwów rdzeniowych;
• rotacji wewnętrznej w stawie biodrowym – zwiększa napięcie mechaniczne wzdłuż przebiegu nerwu kulszowego.

Do najczęstszych błędów popełnianych podczas wykonywania testu Lasegue’a należą:

• zbyt szybkie unoszenie kończyny dolnej – może prowadzić do zafałszowania momentu wystąpienia objawu;
• brak pełnego wyprostu w stawie kolanowym – zmniejsza napięcie nerwu kulszowego i może skutkować wynikiem fałszywie ujemnym;
• błędna interpretacja napięcia mięśni tylnej grupy uda jako bólu neurogennego, – nieprawidłowe uznanie objawu za dodatni;
• brak odnotowania kąta wystąpienia objawu – utrudnia monitorowanie dynamiki dolegliwości i porównywanie wyników w czasie.

Dodatni objaw Lasegue’a wskazuje na możliwość drażnienia korzeni nerwów rdzeniowych, najczęściej w przebiegu rwy kulszowej. W takiej sytuacji należy przeprowadzić pełne badanie neurologiczne, oceniając siłę mięśniową, odruchy i czucie w zakresie kończyn dolnych. 

Kody ICD-10

Referencje

1. Nee, R. J., Coppieters, M. W., & Boyd, B. S. (2022). Reliability of the straight leg raise test for suspected lumbar radicular pain: A systematic review with meta-analysis. Musculoskeletal science & practice, 59, 102529. https://doi.org/10.1016/j.msksp.2022.102529