Naczelna Rada Lekarska popiera likwidację instytucji lekarza sądowego

Naczelna Rada Lekarska poparła stanowisko Krajowego Zjazdu Adwokatury, w którym prawnicy zaapelowali o uchylenie ustawy z 2007 roku dotyczącej lekarza sądowego. Lekarze wskazują, że obowiązujący od blisko dwóch dekad system orzekania o zdolności do stawiennictwa przed sądem jest nieefektywny i wymaga całkowitej zmiany.

Zgodnie z ustawą, zadaniem lekarza sądowego jest wystawianie zaświadczeń potwierdzających zdolność albo niezdolność do stawienia się stron, ich przedstawicieli ustawowych, pełnomocników, świadków, oskarżonych, obrońców i innych uczestników postępowania, z powodu choroby na wezwanie lub zawiadomienie sądu lub organu prowadzącego postępowanie karne lub postępowanie cywilne. Lekarz sądowy wystawia zaświadczenie po osobistym zbadaniu uczestnika postępowania i po zapoznaniu się z dostępną dokumentacją medyczną. Jednak, jak podkreśla samorząd lekarski, od momentu wejścia ustawy, pojawiły się zastrzeżenia.

Już od chwili wejścia w życie ustawy obserwowano istotne problemy z jej stosowaniem, które stawiały pod znakiem zapytania celowość wprowadzenia tej instytucji

– zaznacza NRL.

Braki kadrowe i niska dostępność lekarzy sądowych to tylko część problemów. W wielu sądach okręgowych w Polsce ich liczba jest zbyt mała, aby zagwarantować możliwość szybkiego i rzetelnego usprawiedliwienia nieobecności.

Powszechnie znane problemy z faktyczną dostępnością do lekarza sądowego i tym samym z prawidłowym usprawiedliwieniem swojej nieobecności na wezwanie sądu czy prokuratora stwarza dla stron, świadków i pełnomocników prawnych ryzyko poniesienia negatywnych konsekwencji procesowych uznania niestawiennictwa za nieusprawiedliwione

– czytamy w stanowisku NRL.

Samorząd lekarski zwraca także uwagę na kwestie finansowe.

Lekarz sądowy nie otrzymuje wynagrodzenia za samą gotowość do pracy, płacone jest jedynie za wystawione zaświadczenia (czyli za zbadanie pacjenta i często obszernej dokumentacji medycznej, którą pacjent udostępnia). Co więcej, kwota ustalona w 2008 roku wynosi 100 zł i od tamtej pory nie była waloryzowana.

Jednocześnie lekarze zastrzegają, że ewentualne uchylenie ustawy nie może prowadzić do przerzucenia dodatkowych obowiązków w zakresie orzecznictwa o niezdolności do udziału w czynnościach procesowych w określonym dniu.

Przypomnimy, że Ministerstwo Sprawiedliwości chce podnieść honoraria lekarzy sądowych. Za wystawienie zaświadczenia usprawiedliwiającego nieobecność przed sądem medyk ma otrzymać 350 zł zamiast dotychczasowych 100 zł. Nowe stawki mają obowiązywać od 1 stycznia 2026 r.