Wyszukaj w szybkich pytaniach
Co to jest objaw głowy meduzy?
Objaw głowy meduzy (caput medusae) to charakterystyczny kliniczny obraz poszerzonych powierzchownych żył w okolicy pępka. Jego przyczyną jest zaawansowane nadciśnienie wrotne, najczęściej związane z poważną chorobą wątroby. Stwierdzenie takiego krążenia obocznego wymaga pilnej diagnostyki oraz odpowiedniego leczenia przyczynowego.
Objaw głowy meduzy – kiedy należy się niepokoić?
Objaw głowy meduzy jest jednym z typowych symptomów zaawansowanego nadciśnienia wrotnego, zwykle związanego z marskością wątroby. W nadciśnieniu wrotnym dochodzi do powstania krążenia obocznego, gdy krew omija zatkaną lub zwężoną żyłę wrotną, kierując się do żył powierzchownych ściany jamy brzusznej. Poszerzone żyły promieniście rozchodzą się od pępka, przypominając mityczną Meduzę, od której objaw bierze swoją nazwę.
Wystąpienie objawu głowy meduzy świadczy o poważnym stadium choroby i wymaga szczegółowej diagnostyki, w tym USG jamy brzusznej z oceną układu wrotnego, a także badań laboratoryjnych oceniających funkcję wątroby (aktywność aminotransferaz, albumina, INR) oraz wykluczających inne przyczyny nadciśnienia wrotnego (np. zespół żyły głównej górnej lub dolnej, choroby dróg żółciowych). Leczenie koncentruje się na terapii choroby podstawowej, takiej jak marskość wątroby, oraz prewencji groźnych powikłań, w tym krwawienia z żylaków przełyku.
Kody ICD-10
Choroby układu krążenia
Choroby układu pokarmowego
Referencje
- Kaplan, D. E., Ripoll, C., Thiele, M., Fortune, B. E., Simonetto, D. A., Garcia-Tsao, G., & Bosch, J. (2024). AASLD Practice Guidance on risk stratification and management of portal hypertension and varices in cirrhosis. Hepatology (Baltimore, Md.), 79(5), 1180–1211. https://doi.org/10.1097/HEP.0000000000000647
- Oliver TI, Sharma B, John S. Portal Hypertension. [Updated 2023 Apr 7]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507718/ [ostatni dostęp: 09.04.2025 r.]
- S Nagasaki, S Nishiguchi, J Branch, Portal hypertension, oesophageal varices and caput medusae, QJM: An International Journal of Medicine, Volume 112, Issue 3, March 2019, Page 231, https://doi.org/10.1093/qjmed/hcy226
- Yang, P. M., & Chen, D. S. (2005). Images in clinical medicine. Caput medusae. The New England journal of medicine, 353(21), e19. https://doi.org/10.1056/NEJMicm050651
