Lekarzu, reaguj na przemoc!

Lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni i inni pracownicy ochrony zdrowia często jako pierwsi mają kontakt z ofiarami przemocy domowej. Jednak, jak wskazują dane, wciąż zbyt rzadko reagują w sytuacjach budzących podejrzenie przemocy. Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom uruchomiło trzecią edycję kampanii „Lekarzu, reaguj na przemoc!”, która ma wzmocnić rolę środowiska medycznego w walce z tym zjawiskiem.

Celem kampanii jest podniesienie świadomości oraz kompetencji lekarzy i innych przedstawicieli zawodów medycznych w rozpoznawaniu i dokumentowaniu przypadków przemocy domowej. Elementem projektu jest portal lekarzureagujnaprzemoc.pl, który dostarcza praktycznych informacji, narzędzi oraz wskazówek dotyczących interwencji. 

Chcemy dotrzeć do lekarzy i uwrażliwić ich na problem przemocy domowej. Ich reakcja może uratować życie osobom doświadczającym przemocy domowej. Z danych wynika, że lekarze oraz inni przedstawiciele zawodów medycznych potrzebują rzetelnej wiedzy i wsparcia merytorycznego, by skutecznie pomagać osobom doświadczającym przemocy

– mówiła podczas konferencji Bogusława Bukowska, dyrektor Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom.

Dlaczego rola lekarzy jest kluczowa?

Eksperci przypominają, że w ramach obowiązujących procedur, w tym Niebieskiej Karty, pracownicy ochrony zdrowia mają prawny obowiązek reagowania, zwłaszcza po wejściu w życie tzw. lex Kamilek w 2023 roku. Jak podkreśliła Bogusława Bukowska, lekarze, mimo ograniczonego czasu na wizytę, powinni w przypadku podejrzeń przemocy przeprowadzać pogłębiony wywiad i stwarzać pacjentom bezpieczne warunki do rozmowy. To właśnie personel medyczny, często jako pierwszy, może dostrzec niepokojące objawy, zarówno fizyczne, jak i psychiczne, czy nawet ekonomiczne konsekwencje przemocy. Co istotne, prawidłowo prowadzona dokumentacja medyczna może stanowić ważny materiał dowodowy w ewentualnych postępowaniach sądowych. 

Potrzeba wiedzy i współpracy

Z raportu Najwyższej Izby Kontroli pt. „Przeciwdziałanie przemocy domowej” wynika, że mimo ogromnej liczby pracowników ochrony zdrowia mających codzienny kontakt z pacjentami, liczba uruchamianych procedur Niebieskiej Karty jest znikoma, co oznacza, że przedstawiciele ochrony zdrowia najrzadziej ze wszystkich służb zobowiązanych do reagowania na przemoc podejmują interwencje w sytuacji podejrzenia przemocy domowej. 

Z ankiety, jaką NFZ skierował do poradni POZ wynika, że w 30 proc. placówek, które odpowiedziały na zaproszenie do badania (ok. 2 tysiące świadczeniodawców) w ciągu roku wystąpił przynajmniej jeden przypadek, w którym stwierdzono podejrzenie przemocy domowej (podmioty lecznicze ani pracownicy nie prowadzą „dochodzeń”, zgłaszają nie przypadki przemocy domowej, ale ich podejrzenie). Wielu świadczeniodawców sygnalizowało, że potrzebują wskazówek, informacji, dzięki którym lekarze czy pielęgniarki byliby w stanie identyfikować ewentualne ofiary przemocy.

Kampania „Lekarzu, reaguj na przemoc!” jest realizowana na zlecenie Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, finansowana ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych i objęta patronatem Ministra Zdrowia, Rzecznika Praw Pacjenta oraz prezesa NFZ. Poparcie wyraziło również Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce.

Materiały informacyjne trafią do placówek podstawowej opieki zdrowotnej w całym kraju, a na stronie kampanii dostępne są m.in. akty prawne, wskazówki dla medyków, informacje na temat rozpoznawania przemocy domowej, czynników ryzyka, obowiązujących procedur interwencyjno-pomocowych, w tym procedury Niebieska Karta.