STOP-BANG
Opis
Obturacyjny bezdech senny jest częstą przyczyną zaburzeń snu i nadmiernej senności w ciągu dnia. Do oceny ryzyka OBS wykorzystuje się skalę STOP-BANG, opartą na prostym kwestionariuszu obejmującym objawy kliniczne i cechy somatyczne pacjenta.
Uzyskanie wysokiego wyniku w skali STOP-BANG jest wskazaniem do poszerzenia diagnostyki, m.in. o polisomnografię.
Interpretacja
Fizjologia
W obturacyjnym bezdechu sennym dochodzi do powtarzających się epizodów zamknięcia lub zwężenia górnych dróg oddechowych na poziomie gardła przy zachowanej pracy mięśni oddechowych. Skutkuje to pogorszeniem utlenowania krwi oraz mikrowybudzeniami, które prowadzą do fragmentacji snu.
Objawy nocne i dzienne, takie jak:
- głośne chrapanie,
- senność,
- bóle głowy,
mogą się stopniowo nasilać. Nieleczony bezdech senny zwiększa ryzyko nadciśnienia tętniczego i innych chorób układu sercowo-naczyniowego.
Parametry
Ocena w skali STOP-BANG polega na udzieleniu odpowiedzi na osiem pytań odnoszących się do objawów i cech fizycznych:
- Czy pacjent głośno chrapie (głośniej niż rozmowa lub słyszalnie przez zamknięte drzwi)?
- Czy pacjent często odczuwa zmęczenie, senność lub wyczerpanie w ciągu dnia?
- Czy zaobserwowano u pacjenta epizody bezdechów podczas snu?
- Czy pacjent ma nadciśnienie tętnicze i/lub jest leczony z jego powodu?
- Czy wskaźnik masy ciała (BMI) pacjenta przekracza 35 kg/m2?
- Czy pacjent ma więcej niż 50 lat?
- Czy obwód szyi pacjenta przekracza 40 cm?
- Czy osoba badana jest mężczyzną?
Każda odpowiedź twierdząca oznacza 1 punkt. Suma punktów (0–8) pozwala na oszacowanie ryzyka obturacyjnego bezdechu sennego.
Kody ICD-10
Źródła
- Chung, F., Yegneswaran, B., Liao, P., Chung, S. A., Vairavanathan, S., Islam, S., Khajehdehi, A., & Shapiro, C. M. (2008). STOP questionnaire: a tool to screen patients for obstructive sleep apnea. Anesthesiology, 108(5), 812–821. https://doi.org/10.1097/ALN.0b013e31816d83e4
- Gajewski, P. (2024). Interna Szczeklika 2024/2025 – mały podręcznik. Medycyna Praktyczna, Kraków.