Kalkulator ryzyka zgonu w pozaszpitalnym zapaleniu płuc

Zapaleniem płuc określa się stan zapalny w układzie oddechowym, który wraz z wysiękiem w przestrzeni międzypęcherzykowej utrudnia wymianę gazową i prowadzi do zaburzeń oddychania, takich jak duszność czy przyspieszenie częstości oddechów, oraz następstw ogólnoustrojowych, w tym kwasicy oddechowej czy wstrząsu septycznego.
Autorzy Rekomendacji postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków w czasie podejmowania decyzji dotyczącej hospitalizacji zalecają wykorzystywanie wskaźników opracowanych w 1997 roku przez Pneumonia Patient Outcomes Research Team (PORT). Pozwalają one na przyporządkowanie pacjentów do kategorii ryzyka zgonu, a na tej podstawie wybranie zalecanego miejsca leczenia.

Etiologia pozaszpitalnego zapalenia płuc może różnić się znacząco, natomiast w przypadku PZP wymagających hospitalizacji czynnikiem wywołującym najczęściej jest Streptococcus pneumoniae. 

Za niepowikłane PZP najczęściej odpowiadają bakterie atypowe, a w dalszej kolejności S. pneumoniae. Przyjmuje się jednak, że w przypadku łagodnego przebiegu nie jest konieczna rutynowa diagnostyka mikrobiologiczna. Zaleca się natomiast wykonanie posiewu plwociny lub krwi obwodowej w przypadku umiarkowanego i ciężkiego przebiegu schorzenia. Zapalenia płuc wymagające hospitalizacji są przy tym najczęściej wywołane przez S. pneumoniae.

Do oceny kategorii ryzyka zgonu u pacjentów z PZP wykorzystujemy następujące informacje:

1. wiek, płeć oraz miejsce przebywania pacjenta,
2. choroby towarzyszące takie jak choroba nowotworowa, schorzenia wątroby wpływające na jej funkcję, zastoinowa niewydolność krążenia, udar niedokrwienny czy schorzenia prowadzące do niewydolności nerek,
3. elementy badania przedmiotowego, w tym zaburzenia świadomości, liczbę oddechów, ciśnienie tętnicze krwi, temperaturę ciała oraz tętno,
4. wyniki badań pomocniczych, w tym gazometrii, stężenia mocznika, kreatyniny, sodu czy glukozy w surowicy, ocenę morfologii a także obecności wysięku opłucnowego.

1. Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego, Narodowy Program Ochrony Antybiotyków, 2016. https://antybiotyki.edu.pl/wp-content/uploads/Rekomendacje/Rekomendacje2016.pdf [ostatni dostęp: 07.03.2024 r.]