Rezydenci alarmują: skrócenie stażu podyplomowego zagrozi jakości kształcenia lekarzy

Porozumienie Rezydentów OZZL ostro sprzeciwia się planom likwidacji lub skrócenia stażu podyplomowego. Organizacja przekonuje, że dane zebrane wśród studentów i stażystów jasno pokazują: poziom praktycznego przygotowania przyszłych lekarzy jest dziś niewystarczający, a staż pozostaje kluczowym etapem zdobywania realnych umiejętności klinicznych.

W mediach pojawiły się informacje o możliwym skróceniu lub całkowitym zniesieniu stażu podyplomowego. Porozumienie Rezydentów OZZL reaguje jednoznacznie: to krok w złym kierunku. Jak podkreślają przedstawiciele organizacji, ostatnie lata pokazały narastające problemy w kształceniu - kierunki lekarskie uniemożliwiające osiągnięcie efektów kształcenia zawartych w standardach czy problemy rezydentów związane z dostępem do procedur w ramach szkolenia specjalizacyjnego.   

„Praktyczny VI rok” to nie substytut

Jednym z argumentów za rezygnacją ze stażu ma być „praktyczny VI rok”, który już na stałe został wprowadzony w wielu polskich uczelniach. Jednak, jak wskazuje Porozumienie Rezydentów, dane pokazują, że w obecnym systemie studenci wciąż mają ograniczony dostęp do samodzielnego wykonywania podstawowych procedur. Aby zweryfikować poziom opanowania praktycznych procedur przez absolwentów kierunku lekarskiego, PR wzięło w badaniu oceniającym ten zakres umiejętności.

Analiza 720 ankiet zebranych od studentów V i VI roku z 22 uczelni prowadzących kierunek lekarski oraz od lekarzy stażystów (stan na 5 maja 2025) wskazuje, że obecny model kształcenia na kierunku lekarskim w niewystarczającym stopniu realizuje założenia praktycznego nauczania, co wynika m.in. ze zbyt dużej liczebności grup klinicznych, które nierzadko liczą ponad sześć osób 

– informuje PR.

Wyniki są alarmujące. 

Dane z badania pokazują m.in., że:
– cewnikowania pęcherza moczowego u mężczyzny nie wykonywało 56% respondentów, a u kobiet – 68%;
– pobierania krwi tętniczej nie wykonywało 76%;
– 61% respondentów nie wykonywało procedury szycia chirurgicznego;
– badania per rectum nie wykonało 54% respondentów;
– 61% respondentów nie wykonywało pobrania wymazu;
– 87% respondentów nie wykonywało zgłębnikowania żołądka. 
– Co więcej, odsetek osób, które nie wykonywały nigdy danych procedur spadał razem z liczebnością grupy. Przykładowo, w grupach 5-cio i więcej osobowych krwi tętniczej nie pobierało aż 79,1% respondentów, podczas gdy w grupach maksymalnie 4-osobowych nigdy nie robiło tego 51,9%. Można więc przypuszczać, że gwałtowny wzrost liczby studentów w ostatnich latach dodatkowo utrudni zdobywanie umiejętności praktycznych w trakcie studiów – podkreśla PR. 

Organizacja starała się ograniczyć to ryzyko, m.in. poprzez wprowadzenie w standardach kształcenia limitu maksymalnej liczby osób w grupie klinicznej.

Staż podyplomowy zwiększa doświadczenie młodych lekarzy

Zupełnie inaczej wyglądają doświadczenia lekarzy stażystów.

Podczas 13-miesięcznego stażu podyplomowego wszystkie z procedur wykonywane były znacznie częściej niż podczas całych studiów. W ciągu stażu, lekarze nie są w grupach klinicznych, mają bardziej indywidualny kontakt z pacjentem, co pozwala im łatwiej zdobywać umiejętności praktyczne. Dla przykładu, jedynie około jedna trzecia studentów miała możliwość przećwiczenia cewnikowania pęcherza moczowego u mężczyzny, podczas gdy wśród stażystów odsetek ten sięgał 56%. W dalszym ciągu nasze szkolenie praktyczne pozostawia wiele do życzenia, jednak likwidacja stażu sprawi, że lekarze będą uzyskiwać pełne prawo wykonywania zawodu z wyraźnie mniejszym doświadczeniem praktycznym niż dotychczas  

– informuje PR.

Rezydenci podkreślają, że „staż bywa też okresem weryfikującym plany zawodowe i otwierającym ścieżki, o których podczas studiów przyszli lekarze nie myśleli”.

Likwidując staż podyplomowy dopuścimy do jednoczesnej rekrutacji na specjalizację dwa roczniki (po stażu oraz kończących studia bez niego), co może pogorszyć dostępność miejsc specjalizacyjnych dla młodych lekarzy 

– dodają.

Rezydenci: najpierw poprawmy praktyczne kształcenie na studiach

Zdaniem Porozumienia Rezydentów jakiekolwiek rozmowy o skróceniu lub zniesieniu stażu można rozpocząć dopiero wtedy, gdy uczelnie zapewnią realne możliwości zdobywania kompetencji praktycznych. W ocenie organizacji wymaga to: ograniczenia liczebności grup klinicznych do maksymalnie dwóch osób na ostatnim roku, zapewnienia studentom dostępu do wykonywania procedur, rzetelnego systemu oceny praktycznych umiejętności. 

Ponieważ warunek ten nie jest spełniony, wyrażamy stanowczy sprzeciw wobec likwidacji czy skrócenia stażu podyplomowego 

– dodają rezydenci.

Przypomnijmy, że likwidacji stażu sprzeciwiają się też niektóre izby lekarskie: Wielkopolska Izba Lekarska, Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie.