Czy apteki są gotowe na testowanie pacjentów? – wciąż nie ma wytycznych

Ministerstwo Zdrowia chce zwiększyć możliwości testowania w kierunku SARS-CoV-2. Za tydzień każda osoba z objawami infekcji będzie mogła bezpłatnie sprawdzić w aptece czy jest zakażona koronawirusem. Naczelna Izba Aptekarska do dziś nie dostała szczegółowych informacji dotyczących procedowanych zmian zmierzających do włączenia aptek ogólnodostępnych do testowania. 

Od 27 stycznia, każda osoba z objawami choroby będzie mogła skorzystać z darmowych testów antygenowych w aptekach.

– W domu lub w aptece będzie można wypełnić formularz i zweryfikować stan zdrowia testem antygenowym, bez skierowania. Testy będą prowadzone w aptekach odpowiednio przygotowanych infrastrukturalnie, musi być do tego osobne pomieszczenie, zachowane zasady bezpieczeństwa. Ponad 1000 aptek, które obecnie prowadzą szczepienia, spełnia takie wymogi. To rozwiązanie nie zaskakuje środowiska farmaceutów. W Wielkiej Brytanii to rozwiązanie działa od kilku miesięcy. My powielamy schematy, które dobrze funkcjonują – mówił Adam Niedzielski, szef resortu zdrowia.

Przy czym, minister zdrowia zaznaczył, że każda apteka będzie indywidualnie przygotowywać własne rozwiązania, np. będzie mogła wyznaczyć godziny, w których będzie przeprowadzać testy.

Naczelna Izba Aptekarska przekazała, że nie ma szczegółowych informacji dotyczących procedowanych zmian zmierzających do włączenia aptek ogólnodostępnych do testowania w kierunku COVID-19.

– Oczekujemy na publikację projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie badań diagnostycznych, które będą mogły być wykonywane przez farmaceutę w aptece ogólnodostępnej – mówi Katarzyna Gancarz, starszy specjalista ds. komunikacji, Naczelna Izba Aptekarska. 

Diagności: wykonywanie testów genetycznych na obecność COVID-19 wykracza poza kompetencje farmaceuty 

Przeciwko testowaniu pacjentów w aptekach są diagności laboratoryjni. W tej sprawie w resorcie zdrowia interweniowała już w poniedziałek (17 stycznia), Alina Niewiadomska, prezes Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych. Po spotkaniu, minister zdrowia, wycofał się z pierwotnego brzmienia rozporządzenia i zdecydował, że nie będzie w aptekach wykonywanych badań RT-PCR i innych badań o charakterze laboratoryjnym. 

– Zgodnie z nowym projektem farmaceuci mają mieć możliwość wykonywania tylko testów antygenowych w kierunku COVID-19. Uznajemy za nieakceptowalne pomysły powierzenia farmaceutom samodzielnego wykonywania badań laboratoryjnych poza laboratorium, ponieważ ta grupa zawodowa nie posiada kwalifikacji i kompetencji do ich samodzielnego wykonywania w świetle ustawy o diagnostyce laboratoryjnej. Nie zgadzamy się na wykonywanie jakichkolwiek badań diagnostycznych w aptekach przez osoby do tego nieuprawnione z pominięciem przepisów, do których przestrzegania są zobowiązane medyczne laboratoria diagnostyczne oraz podmioty lecznicze, w których pobierane i wykonywane są testy antygenowe – informuje Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych. 

Podobnego zdania jest Zarząd Krajowy Związku Zawodowego Pracowników Medycznych Laboratoriów Diagnostycznych.

– Z całym szacunkiem dla Koleżanek i Kolegów z Wydziałów Farmaceutycznych Uniwersytetów Medycznych zastanawiamy się, czy apteki to odpowiednie miejsce do wykonywania badań? Czy w procesie kształcenia przed- i podyplomowego farmaceuci nabywają odpowiednie kompetencje do pobierania materiału analitycznego, samodzielnego zlecania, wykonywania badań oraz interpretacji ich wyników? Czy aktualnie obowiązujące przepisy umożliwiają dostosowanie aptek do standardu, jakiemu powinny odpowiadać laboratoria? Kto poniesie koszty takiej reorganizacji w ochronie zdrowia? Badania nie robią się same, ale zgodnie z zapisami ustawy o diagnostyce laboratoryjnej wykonują je pracownicy MLD. W laboratorium” – brzmi oświadczenie Zarządu Krajowego Związku Zawodowego Pracowników Medycznych Laboratoriów Diagnostycznych.

Związek podkreśla, że "akceptuje możliwość wykonywania przez farmaceutów nieinwazyjnych badań diagnostycznych (pomiar ciśnienia krwi, tętna, wagi czy wzrostu), jednak testy genetyczne na obecność COVID-19 wykraczają już poza kompetencje pracowników aptek".