6 najważniejszych aspektów przy suplementacji w endometriozie

Dzień dobry państwu.Ja nazywam się Mateusz Wylaż,jestem redaktorem Remedium i dzisiaj mamogromną przyjemność porozmawiać z panemprofesorem Mirosławem Wielgosiem.

Dzień dobry, panie profesorze.

Dzień dobry, dzień dobry państwu.

Pan profesor jest lekarzem, specjalistąw dziedzinie położnictwa i ginekologii orazperinatologii, a także kierownikiem KlinikiPołożnictwa i Perinatologii w Państwowym InstytucieMedycznym MSWiA w Warszawie.

Natomiast tematem naszych, naszych dzisiejszychrozmów będzie sześć najważniejszych aspektów przysuple-suplementacji w endometriozie.

To jakby pan profesor mógłprzedstawić takie holistyczne podejście do endometriozy.Jak powinna wyglądać suplementacja przyendometriozie?

To jest bardzo dobry począteknaszej rozmowy.Endometrioza jest bardzo uciążliwym schorzeniem,które dotyka wiele kobiet w wiekurozrodczym.Jest to bardzo powszechnyproblem.Nie chcę mówić, że tojest modny temat, bo tak niejest.To jest wielka uciążliwość iproblem dla osób, które, którego doświadczają.I tutaj właśnie bardzo istotnąkwestią jest to, żeby nie skupiaćsię wyłącznie na jakiejś jednejformie leczenia, czy to leczenie operacyjne,czy to leczenie farmakologiczne, hormonalne,ale też pamiętać o tym, takjak pan redaktor powiedział, podejściuholistycznym do leczenia endometriozy, ponieważ tutajzarówno dieta, jak też wsparciemikrobioty jelit i pochwy, czy teżsuplementacja składników o działaniu głównieantyoksydacyjnym może mieć istotne znaczenie.Ten-- to zagadnienie jest częstobardzo bagatelizowane, zwłaszcza no lekarze, którzytak może mniej holistycznie patrząna pacjenta, skupiają się na tychtradycyjnych formach leczenia zapominając otym, że zarówno dieta, jak idobrze dobrana suplementacja są, czyteż mogą być istotną częścią leczeniawspomagającego.Oczywiście nie zachęcamy tutaj dotego, żeby zastępować tradycyjne, skuteczne, udowodnioneleczenie, zastępować suplementacją czy dietą.To byłby absurd.Ale pamiętajmy, że to sączynniki komplementarne, które odpowiednio stosowane mogąprzyczyniać się do zwiększenia efektywnościtego naszego tradycyjnego leczenia.Warto wspomnieć, że coraz więcejpublikacji jest dostępnych, które podkreślają, żestosowanie su-suplementów, witamin czy antyoksydantóww diecie może przynosić określone korzyści.

Tutaj głównie działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe,antyangiogenne, antyoksydacyjne.Jest to, to są właśniete elementy, które mogą poprawić jakośćfunkcjonowania kobiet, które borykają sięz tym arcypoważnym problemem.

Pamiętajmy, że endometrioza jest schorzeniemestrogenozależnym, a wiele czynników, którymi możemydysponować, dostarczanych w diecie czyteż dostarczanych w postaci suplementów, możekorzystnie wpływać na tę gospodarkęhormonalną, gospodarkę estrogenową, wspomagając ten zasadniczynurt leczenia.

I teraz, jakie to substancjemogą przyczyniać się korzystnie do, dotej efektywności leczenia, o czymwspomniałem?

No, lista może nie jestbardzo długa, ale coraz częściej pojawiająsię doniesienia o korzystnym działaniuresweratolu.To jest taki, taka substancja,którą znamy zwykle z jej obecnościw czerwonym winie.Tutaj, no oczywiście nie zachęcamydo tego, żeby leczyć endometriozę czerwonymwinem, ale żeby wykorzystywać tenskładnik, który pochodzi głównie ze skórekciemnych winogron.Stąd właśnie jego zawartość wczerwonym winie.

Ale, no suplementy, które mająkorzystnie, wspomagająco działać na leczenie endometriozywłaśnie coraz częściej zawierają tenresweratol, który prowadzi do zmniejszenia stanuzapalnego, ogranicza angiogenezę, zmniejsza dolegliwościbólowe.Więc tutaj ta terapia łączonaz lekami hormonalnymi może przynieść bardzokorzystne efekty.

Dalej kwasy omega, zarówno DHA,jak i EPA z oleju rybiegorównież przyczyniają się do zmniejszeniadolegliwości bólowych w miednicy mniejszej.

Czyli to jest ten podstawowyproblem związany z endometriozą.Uciążliwe bóle, które powodują, nodestrukcję życia, można powiedzieć, obniżają znaczącojakość tego życia. I tutajto działanie kwasów tłuszczowych jestistotne w aspekcie zmniejszania dolegliwościbólowych miednicy, mniejszej dolegliwości bólowych związanychz miesiączką.Zmniejsza się też, dzięki ichstosowaniu ten poziom stanu zapalnego wobrębie narządów miednicy mniejszej.

Kolejny składnik, o którym powinniśmypamiętać to jest N-acetylocysteina.I tutaj też jest korzystnywpływ na zmniejszenie bolesności stosunków, czylitak zwana dyspareunia, jak równieżzmniejszenie bolesności w trakcie miesiączki.

A co ciekawe, wykazano równieżsą badania, które na to wskazują.Badania z ostatnich lat, zpiśmiennictwa światowego, które pokazują, że stosowanietakich składników jak N-acetylocysteina możeprowadzić do zmniejszania się wielkości torbieliendometrialnych, czyli tak zwanych torbieliczekoladowych.

Oczywiście tutaj znowu powtórzę niebędziemy leczyli endometriozy N-acetylocysteiną, ale pamiętajmy,że może to być czynnikwspomagający.

I tutaj też warto dodać,że istnieje synergia niektórych składników, niektórychsubstancji.

Wspomniany już resweratrol bardzo korzystnie

działa w zestawieniu z wyciągiem zzielonej herbaty.Tutaj oba te składniki mogądziałać korzystnie, a jeszcze w zestawieniuze sobą ten efekt jeszczebardziej się potęguje.

Także jak widzimy możliwościsą określone możliwości, tylko trzeba onich wiedzieć, pamiętać i jestosować w praktyce.

Tutaj wspomniał pan profesor, żeendometrioza jest chorobą estrogenozależną, czyli tenpoziom estrogenów jest dość istotnyi czy możemy podać składniki, którewpływają na naturalne procesy detoksykacjialbo sam metabolizm estrogenów?

Tak, jak najbardziej.Słusznie zauważyliśmy obaj już teraz,że endometrioza jest schorzeniem estrogenozależnym izbyt wysoki, zbyt wysokie stężenieaktywnych estrogenów stymuluje rozwój ognisk endometriozy.Tu się robi takie możnapowiedzieć błędne koło.W związku z czym bardzoważną kwestią jest dbałość o prawidłowymetabolizm estrogenów, czyli zarówno ichwydalanie, jak też ich przemiany domniej aktywnych form.I tutaj już mamy znowuszereg możliwości, które wspierają takie możnapowiedzieć, naturalne procesy detoksykacji iten metabolizm estrogenów w organizmie.

Mamy tutaj substancje, które zawartesą między innymi w tak zwanychroślinach krzyżowych, czyli z dużymuproszczeniem mówiąc, to są takie roślinywarzywa kapustne, których stosowanie wdiecie może być bardzo pomocne wleczeniu endometriozy.Tak zwana dieta endometriozowa, jeżeliw ogóle coś takiego istnieje, powinnauwzględniać jak najbardziej, jak najwięcejtych roślin krzyżowych, czyli kapusta, brokuły,brukselka.Wszystko to, co nam sięz tymi warzywami kojarzy, to możebyć wspomaganie.Wspomagające postępowanie dietetyczne w postępowaniuu kobiet z endometriozą.

No ale też są konkretneskładniki pochodzące z tych roślin, któresą mogą być ekstrahowane izawarte w suplementach ogniskowanych na wsparciuleczenia endometriozy.

I tutaj mamy takie dwiewiodące substancje.To jest sulforafan i D-glukaranwapnia.Ten sulforafan głównie zawarty jestw brokułach, więc jak ktoś lubibrokuły to jak najbardziej, dietęmożna w ten w tą, wtą w to warzywo wzbogacać.Ale wracając do tego sulforafanu.Tutaj jego rola polega natym, że wspiera on konwersję estradiolu,czyli no aktywnego estrogenu dojego mniej aktywnych metabolitów, działa napoziomie wątroby.Czyli to działanie jego opierasię właśnie na tym, że przekształca,przyczynia się do przekształcania aktywnychform w mniej aktywne formy, przezco zmniejsza się to niekorzystnedziałanie estrogenów na ogniska endometriozy.

Natomiast D-glukaran wapnia to jestzwiązek, który działa w obrębie główniew obrębie przewodu pokarmowego ion ma za zadanie zmniejszanie absorpcjizwrotnej estrogenów.Czyli normalnie, gdyby tego D-glukaranuwapnia nie było, czy byłby wmniejszych stężeniach, to estrogeny wwiększym procencie byłyby absorbowane z powrotemdo organizmu.Tutaj jest ten proces hamowania,czyli powiedzmy sobie to jest takibardziej bierny mechanizm niż wprzypadku sulforafanu, który przekształca do metabolitówmniej aktywnych.Tutaj jest takie zahamowanie reabsorpcji.

I tutaj też warto wspomnieć,że oba te czynniki działają, działająkomplementarnie, zmniejszając tę taką ogólnodostępnąpulę estrogenów w organizmie. Jest coś, cojeszcze ma dość istotny wpływna estrogen.

Tutaj z panem profesorem napoczątku zauważyliśmy, że poruszymy holistyczne podejściedo endometriozy.A ostatnio coraz częściej sięmówi o wpływie mikrobioty na różnejednostki chorobowe.Dlatego chciałbym zapytać, jak mikrobiotawpływa na estrogen, a jak topóźniej przekłada się na objawyw endometriozie?

Mhm.No tutaj rzeczywiście, istniejecoraz częściej podkreślany wpływ mikrobioty nametabolizm estrogenów.Może się to korzystnie,przekładać na objawy endometriozy, a raczejbyśmy chcieli powiedzieć na łagodzenietych niekorzystnych objawów, endometriozy.

Tutaj możemy, powiedzieć, żezostało wykazane w badaniach opublikowanych wpiśmiennictwie światowych w ostatnich latach.Te badania pokazują, że odpowiedniegatunki bakterii przerywają to błędne kołorozwoju i wzajemnego niekorzystnego oddziaływaniana siebie zarówno dysbiozy, jak i--dysbiozy i endometriozy.

Taki szczep bakterii korzystnych Lactobacillusgasseri podkreślany jest, że wykazuje potencjałhamowania ognisk, rozwoju ognisk endometriozy.W ogóle pałeczki kwasu mlekowegomogą mieć korzystny wpływ na obniżeniebólu związanego z endometriozą, wtym także na bolesne miesiączkowanie.

I tutaj są takie czterygatunki tych pałeczek kwasu mlekowego Lactobacillusacidofilus, Lactobacillus plantarum, laktobacillus fermentumi Lactobacillus, wspomniany wcześniej, Lactobacillus gasseri.Połączenie tych czterech szczepów noprzynosi, zgodnie z doniesieniami z piśmiennictwa,przynosi najkorzystniejsze efekty w łagodzeniubólu związanego z endometriozą.

Czyli tutaj moglibyśmy wpływać nato przez stosowanie probiotyków.

Jeszcze mam takie pytanie- Jaknajbardziej tak.Jest szeroka gama probiotyków ichciałbym zapytać, jakie konkretnie gatunki poleciłbyPan Profesor?

No to tutaj wspomniane te,przed chwilą te cztery szczepy, októrych już mówiłem.

Ale też pamiętajmy, że,są takie szczepy, które mogą zmniejszaćobecność zrostów wewnątrzmacicznych, zrosty wewnątrz--zrostów wewnątrzodrzewnowych.Te zrosty wewnątrzodrzewnowe są teżjednym z czynnikiem zwiększającym dolegliwości bóloweu kobiet z endometriozą.Czyli te, czynniki, któreprzyczyniają się do zmniejszenia nasilenia występowaniatych zrostów, mogą tutaj takżebyć korzystne.

I takim, takim głównym szczepem,który tutaj jest istotny, to jestLactobacillus reuteri.Także Lactobacillus crispatus może wspieraćwczesną rekonwalescencję pooperacyjną u pacjentek zezrostami wewnątrzmacicznymi, wewnątrzotrzewnowymi poprzez przywrócenierównowagi mikrobiologicznej w pochwie, zmniejszeniu stanuzapalnego, jak również może zmniejszaćryzyko włóknienia macicy.

Więc jest szereg tych dobrotliwychszczepów Lactobacillus, pałeczek kwasu mlekowego, któremogą odgrywać znowu istotną rolęw postępowaniu wspomagającym w leczeniu endometriozy.

A czym różni się podejściedo suplementacji u kobiet cierpiących naendometriozę i czy szczególnie tutajpowinno się też patrzeć na jakośćskładników i produktów?

jak najbardziej tak.Tu, podobnie jak w suplementacjiw ciąży liczy się bardzo to,co jest deklaratywnie, co powinnoznajdować się w tabletce czy kapsułce,którą spożywamy.Czyli musi być ta zgodnośćz tym, co powinno być, aco jest.Ale też bardzo istotna jestjakość tych składników, które zawarte sąw suplementach, w produktach przeznaczonychdo suplementacji.

Wiemy doskonale, że no wnaszej diecie najlepsze potrawy to sąte sporządzone z najlepszej jakościskładników.Podobnie jest z suplementami, jeżelione mają działać prawidłowo.A tutaj w przypadku leczeniaendometriozy to wspomagające działanie, jak jużpowiedzieliśmy sobie, jest bardzo istotne.Jeżeli to działanie ma byćefektywne, prawidłowe, to muszą to byćteż składniki odpowiedniej jakości.

Tu te suplementy, ich jakośćjest tak samo, powiedziałbym, ważna jakw przypadku leków.Nie może to być cośprzypadkowego.Tutaj znowu należy stosować produktysprawdzone, produkty, które są rekomendowane przeztowarzystwa naukowe, ale także takie,które posiadają odpowiednie certyfikaty jakości, nawet-Mogą to być certyfikaty czyświadectwa jakości stosowane przez daną firmę,która to produkuje.Mamy takie przykłady także narynku polskim, więc warto na tozwrócić uwagi, bo tutaj teżno bardzo istotną kwestią jest nietylko ten pożądany efekt, aletakże poczucie bezpieczeństwa.Więc znowu produkt, który pojawiasię na rynku i za chwilęznika, jest niewiarygodny.Te produkty, które są sprawdzone,które wykazują no jakby najwyższe standardyprodukcyjne, powinny być w szczególnościrekomendowane.

Mówiliśmy o tym już, żete składniki, takie jak sulforafan, bardzoistotny w tej suplementacji.On na przykład ważne jest,żeby był w aktywnej formie, anie jakiś przypadkowy, przypadkowa postać.Tak samo resweratrol.Najlepiej, jeżeli jest to transresweratrol, który cechuje się wysoką biodostępnością,a nie znowu jakaś przypadkowaforma, która no może rzeczywiście znajdowaćsię w tym produkcie, alebyć o wiele mniej biodostępna, przezco ten efekt końcowy, nonie będzie satysfakcjonujący.Czyli no można powiedzieć, żeto jest taka forma, no oszustwa,bo niby coś jest, alew nieodpowiedniej formie, w nieodpowiedniej dawcei przez to oczywiście zmniejszasię szansa na skuteczne działanie, nawetjeżeli jest to, to działanieleczenie wspomagające, a nie podstawowe.

Czyli ważne jest to, żebybardzo zwracać uwagę na tą jakośćtych preparatów, bo też tojest jednostka chorobowa, gdzie leczenie niejest jednorazowe, tylko leczy siękobietę przez wiele lat, więc topewnie poczucie bezpieczeństwa jest tutajdość istotne.

Dokładnie tak.Te składniki muszą być odpowiedniejjakości, odpowiedniego stopnia czystości, bez zanieczyszczeń.Jest to rzeczywiście tak jakPan powiedział, leczenie na lata, więcno musimy mieć, musimy dysponowaćpreparatem, który jest znany, uznany, bezpiecznyi który nie zniknie namza chwilę z horyzontu.A takie produkty na szczęścienaszych rodzimych producentów mamy dostępne narynku, na naszym rynku.

Dziękuję.Tutaj rozmawialiśmy wiele o roliestrogenów i mikrobioty w patofizjologii endometriozy.Natomiast takie objawy jak obfitei bolesne miesiączki występują też częstoprzy mięśniakach macicy.Zarówno mięśniaki macicy, jak iendometrioza są to jednostki chorobowe, estrogenozależne.Także chciałbym tutaj pana profesorazapytać, czy są jakieś naturalne sposobyna wsparcie leczenia mięśniaków iteż objawów z nimi związanymi?

Oczywiście tak, tylko znowu musimyzrobić takie zastrzeżenie, że no nie,nie wpadajmy w takie ścieżki,że mięśniaki będziemy leczyli dietą czysuplementami, bo to byłby absurd.Natomiast jeżeli ma to byćleczenie wspomagające, wspomagające to tradycyjne metodyleczenia i stosowane preparaty, któreno mają udowodnioną skuteczność w leczeniumięśniaków, rzeczywiście możemy znaleźć takiesubstancje, które będą miały tutaj korzystnywpływ.

I tutaj znowu mamy naliście kilka możliwości.Wspominaliśmy już wcześniej o korzystnejroli ekstraktu z zielonej herbaty, którybędzie może być też korzystnyw leczeniu mięśniaków, wspomagającym leczeniu mięśniaków.

Mówiliśmy też o N-acetylocysteinie itutaj mamy dane, które sugerują możliwośćnawet istotnego zmniejszania objętości mięśniaków,co z kolei przekłada się naredukcję bólu związanego z obecnościądużych mięśniaków, jak też zmniejszenie krwawieńmiesiączkowych.Czyli ta N-acetylocysteina jest takimczynnikiem, który, o którym trzeba pamiętaćzarówno w aspekcie endometriozy, jaki potencjalnego leczenia wspomaganego, wspomagającego mięśniakówmacicy.

I tutaj znowu też takiesynergistyczne działanie niektórych substancji, które byćmoże stosowane osobno, pojedynczo niebyłyby skuteczne w tym aspekcie, aw połączeniu mogą mieć pożądanepozytywne działanie.

I tutaj znowu skojarzenie wyciąguz zielonej herbaty z witaminą Bi z witaminą D3 możetakie efekty przynosić.Mamy dowody na to, żeto połączenie może przyczyniać się zarównodo zmniejszenia objętości mięśniaków, jakteż do skrócenia krwawień miesiączkowych.Tu wiemy, że przy mięśniakachtakim jednym z najbardziej istotnych problemówsą obfite, przedłużające się krwawieniamiesięczne, więc jeżeli my doprowadzimy wjakiś sposób, nawet taki pomagający,wspomagający, skrócimy czas trwania krwawienia miesięcznego,to automatycznie będzie mniejsza objętośćtraconej krwi, więc warto, warto siętym posiłkować.

Tutaj są badania, które potwierdzająskuteczność takich połączeń, publikowane w dwatysiące dwudziestym pierwszym roku wGynecological Endocrinology, więc uznane pismo, ...Któretakie dane, takich danych namdostarcza.

No i ponownie wracamy dokwasów tłuszczowych DHA i EPA.

Kwasy omega-3 jako takie majątakie działanie, że one redukują ekspresjęmarkerów związanych z akumulacją lipidóww komórkach mięśniaka gładko komórkowego, przezco mogą doprowadzić do zmniejszaniasię ich rozmiarów.One też wpływają korzystnie naekspresję genów dla markerów komórkowych zaangażowanychw rozwój komórek tegoż mięśniaka.Więc znowu to wspomagające działaniekwasów omega-3 na leczenie dolegliwości iobjawów związanych z obecnością mięśniakówmacicy należy rozważyć i pamiętać otakich możliwościach.

Panie Profesorze, bardzo serdecznie dziękujęza tą bardzo interesującą rozmowę.Wychodząc od patofizjologii poprzez leczenie,uwzględniając mikrobiotę czy też suplementację, chciałbymjeszcze zapytać, czy mógłby PanProfesor przekazać naszym widzom portalu Remediumpodsumowanie tego holistycznego podejścia doleczenia endometriozy?

Oczywiście jak najbardziej.

No pamiętajmy przede wszystkim, żeno ta endometrioza, która jest takpoważnym problemem, który utrudnia, uprzykrzażycie kobietom, które się borykają ztym problemem, powinna być leczonana wiele różnych sposobów.Mówiliśmy o leczeniu operacyjnym.Podstawą oczywiście jest leczenie hormonalne,ale jeżeli możemy korzystać z naturalnychmetod wsparcia tego leczenia, czylidieta bogata w substancje, o którychmówiliśmy w naszej rozmowie, czysuplementy zawierające te substancje w formieskondensowanej, jeżeli one są dostępne,a są dostępne i są toprodukty naszych rodzimych producentów, powinniśmy--nie powinniśmy tego lekceważyć.Oczywiście można sobie mówić, żepodstawą jest farmakologia, natomiast suplementacja, dietato jest takie dopełnienie tegoleczenia farmakologicznego i to podejście holistycznepowinno nam przyświecać.Powinniśmy też informować pacjentki otym, że mamy takie możliwości, żesą takie produkty dostępne narynku polskim.Znowu, żeby te kobiety samena własną rękę nie czytały winternecie, że gdzieś na świeciejest coś takiego i sprowadzały zaduże pieniądze, często niepotrzebnie sprowadzałygdzieś ze świata dziwnej treści, dziwnegoskładu produkty, skoro mamy nanaszym rynku sprawdzone, sprawdzone marki.

Moim gościem był pan profesorMirosław Wielgoś.Jeszcze raz Panie profesorze, serdeczniedziękuję- I dziękujemy Państwu za uwagę.