Wyszukaj w szybkich pytaniach
Co zrobić w przypadku nieprzyjęcia tabletki antykoncepcyjnej?
Postępowanie zależy od rodzaju preparatu (jedno- lub dwuskładnikowego) oraz od tego, ile czasu upłynęło od planowanego przyjęcia dawki. W zależności od sytuacji klinicznej, konieczne może być przyjęcie zapomnianej tabletki, zastosowanie dodatkowej metody antykoncepcji lub kontynuacja bez zmian.
Kiedy uznajemy tabletkę za „spóźnioną” lub „pominiętą”?
- tabletka spóźniona – przyjęta z opóźnieniem < 48godzin;
- tabletka pominięta – opóźnienie wynosi ≥48 godzin lub nie przyjęto ≥2 tabletek.
To rozróżnienie decyduje o konieczności zastosowania dodatkowej antykoncepcji oraz ewentualnym rozważeniu antykoncepcji awaryjnej.
Tabletki dwuskładnikowe (COC) – co robić w przypadku pominięcia?
Dwuskładnikowe tabletki (zawierające estrogeny i progestagen) mają większy margines bezpieczeństwa. Działania zależą od liczby zapomnianych dawek i fazy cyklu.
| Zalecane działanie | Opóźnienie <48 godzin | Pominięcie ≥48 godzin |
|---|---|---|
przyjęcie tabletki | tak – natychmiast | tak – tylko ostatnią zapomnianą tabletkę |
kolejna tabletka zgodnie z harmonogramem | tak – nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch jednego dnia | tak – kontynuować kolejne bez przerwy |
pominięcie wcześniejszych zapomnianych dawek | nie dotyczy | tak – wcześniejsze pominięte tabletki należy pominąć |
dodatkowa ochrona antykoncepcyjna | nie jest konieczna | tak – przez 7 dni (np. prezerwatywy, abstynencja) |
antykoncepcja awaryjna | rozważyć, jeśli pominięcie wystąpiło w 1. tygodniu cyklu i doszło do współżycia | rozważyć, jeśli pominięcie wystąpiło w 1. tygodniu cyklu i doszło do współżycia |
W przypadku, gdy pominięcie tabletki dwuskładnikowej nastąpi w pierwszym tygodniu cyklu, ryzyko owulacji i zapłodnienia jest największe. Jeśli w tym czasie doszło do niezabezpieczonego stosunku, należy rozważyć zastosowanie antykoncepcji awaryjnej.
Natomiast jeśli pominięcie wystąpiło w ostatnim tygodniu opakowania, należy zrezygnować z przerwy między opakowaniami i nie stosować tabletek placebo — kolejne opakowanie należy rozpocząć natychmiast. W obu sytuacjach pacjentka powinna stosować dodatkową metodę antykoncepcji przez 7 kolejnych dni, licząc od momentu pominięcia tabletki.
Tabletki jednoskładnikowe (POP) – krótsze okno bezpieczeństwa
W przypadku tabletek progestagenowych (tzw. mini-pill), tolerancja błędu czasowego jest znacznie mniejsza. Nawet niewielkie opóźnienie może skutkować spadkiem skuteczności.
Kluczowe zasady:
- dopuszczalne opóźnienie to maksymalnie 3 godziny (lub 12 godz. w przypadku drospirenonu);
- po przekroczeniu tego czasu tabletka jest traktowana jako pominięta.
Co należy zrobić?
- przyjąć zapomnianą tabletkę jak najszybciej;
- kontynuować regularne przyjmowanie kolejnych tabletek;
- stosować dodatkową metodę antykoncepcji przez 48 godzin;
- jeśli doszło do stosunku w tym czasie — rozważyć antykoncepcję awaryjną.
Kody ICD-10
Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia
Referencje
- Centers for Disease Control and Prevention. (2024). Recommended actions after late or missed combined oral contraceptive pills. U.S. Department of Health and Human Services. https://www.cdc.gov/contraception/media/pdfs/2024/07/recommended-action-late-missed-contraception-508.pdf
