Astma u kobiet w ciąży – jak zmodyfikować leczenie w POZ?

Astma dotyka 8–13% kobiet w ciąży i może w jej trakcie ulegać nasileniu, poprawie lub pozostać stabilna. Te zmienne reakcje organizmu wymagają starannie dobranej strategii terapeutycznej, by zapewnić bezpieczeństwo zarówno matce, jak i płodowi.

Niewłaściwie kontrolowana astma wiąże się z ryzykiem powikłań takich jak stan przedrzucawkowy, cukrzyca ciążowa czy zwiększona liczba cięć cesarskich. Może również dojść do przedwczesnego porodu lub urodzenia z niską masą urodzeniową.

W ciąży dochodzi do istotnych zmian fizjologicznych, m.in. wzrostu objętości oddechowej oraz zmian w metabolizmie leków, co może komplikować leczenie. Ciąża jest też sama w sobie czynnikiem ryzyka zaostrzeń astmy. Warto zatem zapoznać się z aktualnymi wytycznymi GINA 2024.

Poradnik

Astma oskrzelowa

Sprawdź

Rozpoznanie astmy w ciąży – o czym pamiętać?

Wszystkie kobiety ciężarne oraz planujące ciążę powinny być rutynowo pytane o objawy astmy.

Czy konieczna jest modyfikacja leczenia astmy w ciąży?

Nie. Jeśli leczenie jest skuteczne, nie ma potrzeby jego modyfikacji. wGKS, SABA, LABA i montelukast są uznawane za bezpieczne w ciąży i nie wiążą się ze zwiększonym ryzykiem wad wrodzonych.

Czy wziewne glikokortykosteroidy (wGKS) są bezpieczne w ciąży?

Tak. Kobietom w ciąży z rozpoznaną astmą należy zwrócić uwagę na znaczenie kontynuacji terapii wGKS – są one kluczowe zarówno dla kontroli objawów, jak i dobrostanu płodu.

W przypadku braku potwierdzenia diagnozy, zaleca się rozpoczęcie lub kontynuację leczenia wGKS, a diagnostykę potwierdzającą należy przeprowadzić po porodzie.

Dlaczego stosowanie wGKS jest tak ważne?

Stosowanie wGKS zmniejsza ryzyko zaostrzeń astmy, które mogą prowadzić do:

• przedwczesnego porodu,
• niskiej masy urodzeniowej,
• zwiększonej śmiertelności okołoporodowej.

Powyższe informacje dowodzą, że wGKS nie należy odstawiać w ciąży.

Jak często kontrolować astmę u ciężarnych?

Zalecane są częstsze wizyty kontrolne – co 4–6 tygodni, ze względu na znaczną dynamikę zmian fizjologicznych. Standardowo kontrole odbywają się co 3–12 miesięcy, ale w ciąży wymagana jest większa czujność.

Czy można zmniejszyć dawki leków, gdy astma jest dobrze kontrolowana?

Nie. Według wytycznych GINA, w czasie ciąży nie należy zmniejszać dawek leków przeciwastmatycznych. Stabilność choroby ma w tym okresie kluczowe znaczenie dla zdrowia ciężarnej i dobrostanu płodu.

Czy testy prowokacyjne są dozwolone w ciąży?

Nie. Testy prowokacyjne oskrzeli są przeciwwskazane u kobiet ciężarnych.

Leczenie zaostrzeń astmy w ciąży

Postępowanie w zaostrzeniach astmy powinno być takie samo jak u kobiet niebędących w ciąży, aby unikać hipoksji płodu.

Czy kobieta z astmą w ciąży powinna się szczepić przeciwko grypie?

Tak. Kobiety w ciąży, zwłaszcza z astmą, powinny się zaszczepić przeciw grypie, ponieważ:

• są bardziej narażone na powikłania (np. zapalenie płuc, niewydolność oddechową),
• szczepienie chroni kobietę i płód,
• zmniejsza się ryzyko przedwczesnego porodu i niskiej masy urodzeniowej,
• przeciwciała przekazywane są płodowi,
• zmniejsza się ryzyko zaostrzeń astmy wywołanych infekcją.

Kiedy kobieta w ciąży powinna zaszczepić się przeciw grypie?

Szczepienie przeciwko grypie zalecane jest wszystkim ciężarnym oraz kobietom planującym ciążę, bez względu na tydzień ciąży. Wskazuje się, że największe korzyści ze szczepienia obserwuje się w II i III trymestrze, kiedy ryzyko hospitalizacji z powodu grypy jest najwyższe. Warto wspomnieć, że w sezonie 2024/2025 szczepionka przeciw grypie jest dostępna bezpłatnie dla kobiet w ciąży.

Wiadomości

Szczepienie przeciwko grypie - kogo dotyczy refundacja?

Sprawdź