Kwestionariusz SEDRISK

Opis

Skala FINDRISC, która jest jednym z najbardziej znanych narzędzi wykorzystywanych do oceny ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2, nie ma satysfakcjonującego przełożenia na praktykę. Z tego względu Stowarzyszenie Edukacji Diabetologicznej (SED) stworzyło alternatywny kwestionariusz: SEDRISK. Stosowanie go jest zalecane przez Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej.

Interpretacja

U pacjentów >45. r.ż., u których nie występują dodatkowe czynniki ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2, należy badać parametry gospodarki węglowodanowej co 3 lata, zaś jeśli stwierdzono co najmniej jeden czynnik ryzyka – raz w roku.

Ponadto, jeśli chory przynajmniej na jedno z zadanych pytań odpowie twierdząco, należy zlecić dwukrotne oznaczenie glikemii na czczo w warunkach laboratoryjnych, wykonanie OGTT lub zbadanie HbA1c. Z kolei odpowiedź “nie wiem” świadczy o konieczności przeprowadzenia edukacji celem zwiększenia świadomości pacjenta na dany temat.

Fizjologia

Cukrzyca typu 2 to choroba metaboliczna, która rozwija się powoli i długo nie daje objawów. Jej występowanie często jest jednak poprzedzone jednym ze stanów przedcukrzycowych:

• nieprawidłową glikemią na czczo (IFG, ang. impaired fasting glycaemia) – stężeniem glukozy na czczo wynoszącym 100–125 mg/dl;
• nieprawidłową tolerancją glukozy (IGT, ang. impaired glucose tolerance) – glikemią w przedziale 140-199 mg/dl w drugiej godzinie OGTT.

Stwierdzenie któregoś z tych zaburzeń wiąże się z koniecznością przeprowadzenia edukacji pacjenta celem zachęcenia go do modyfikacji stylu życia, tak aby zmniejszyć ryzyko rozwoju pełnoobjawowej cukrzycy typu 2 i jej powikłań.

Parametry

Do oceny ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 wg kwestionariusza SEDRISK wykorzystuje się informacje o:

• wieku,
• BMI,
• obwodzie talii,
• wywiadzie rodzinnym,
• trybie życia,
• sposobie odżywiania,
• przebytych chorobach sercowo-naczyniowych (zawale serca lub udarze mózgu),
• nadciśnieniu tętniczym,
• dyslipidemii,
• stanie przedcukrzycowym,
• wywiadzie ginekologicznym:
  • urodzeniu dziecka o masie >4 kg,
  • przebyciu cukrzycy ciążowej,
  • zespole policystycznych jajników.

Kody ICD-10

Źródła

1. Opracowania Stowarzyszenia Edukacji Diabetologicznej (SED) dostępne pod adresem: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdxPNsGQ5pRr8a1iBcxRcM7J5mSeiuZnm0UpvggnbfipmNo4A/viewform (ostatni dostęp: 05.02.2024 r.)
2. Wytyczne rozpoznawania i leczenia cukrzycy dla lekarzy rodzinnych Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce i Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego - dostępne pod adresem: https://www.klrwp.pl/strona/997/wytyczne-rozpoznawania-i-leczenia-cukrzycy-dla-lekarzy-rodzinnych-2022/pl (ostatni dostęp: 05.02.2024 r.)
3. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego - dostępne pod adresem: https://ptdiab.pl/images/docs/zalecenia/CTiD-1-2022-pl.pdf (ostatni dostęp: 05.02.2024 r.)