Rozmowa z dr hab. n. med. Łukaszem Kołtowskim, laureatem konkursu Supertalenty w Medycynie 2021

Rozmowa z dr hab. n. med. Łukaszem Kołtowskim, laureatem konkursu Supertalenty w Medycynie 2021, kardiologiem, pasjonatem nowych technologii w medycynie, adiunktem w I Katedrze i Klinice Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Komunikacja w systemie ochrony zdrowia powinna być zinformatyzowana 

- Celem konkursu Supertalenty w Medycynie jest wyłonienie liderów młodego pokolenia medyków, którzy zmieniają medycynę. Pan dołożył swoją cegiełkę do tego, by lekarzom się lepiej pracowało, a pacjentom lepiej żyło. Co jury wzięło pod uwagę? 

W konkursie oceniano kilka składowych, m.in. osiągnięcia naukowe, zaangażowanie w działalność m.in. charytatywną, związkową, a także perspektywy dalszego rozwoju. Doceniono przede wszystkim moją działalność związaną z Fundacją Telemedyczna Grupa Robocza, której jestem członkiem założycielem i w ramach której wraz z zespołem działamy w kierunku poprawy dostępności do nowoczesnych rozwiązań – nowych technologii dla polskich lekarzy i pacjentów. Opracowujemy także rozwiązania legislacyjne, które ułatwią wdrażanie narzędzi telemedycznych do systemu opieki zdrowotnej, np. dziś lekarze mogą realizować procedury diagnostyczne, terapeutyczne dzięki środkom teleinformatycznym, wcześniej nie było to możliwe.   

- Usługi telemedyczne to zdecydowanie przyszłość w opiece zdrowotnej. W jaki sposób postęp technologiczny wpływa na dziedzinę, którą pan się zajmuje – na kardiologię?

W kardiologii dokonał się ogromny postęp, ale nie zapominajmy o innych dziedzinach medycyny. Dzięki wszczepialnym urządzeniom, kardiolog może monitorować stan pacjenta. Takie rozwiązania stosuje się np. u chorych z niewydolnością serca. Ale równie doskonałe są rozwiązania stosowane u chorych na cukrzycę. Diabetolodzy od dawna stosują zdalny monitoring glikemii u pacjentów z cukrzycą typu 1. W psychiatrii mamy aplikację, która raportuje pogorszenie nastroju pacjentów i uruchamia psychoterapię behawioralną z wykorzystaniem gier, pytań, porad. To sprawia, że zauważamy mniej epizodów zaostrzeń choroby i hospitalizacji. Myślę, że podobne narzędzia będą w przyszłości wykorzystywane na szerszą skalę, np. aplikacja podpowie nam, że mamy wysokie ciśnienie i warto wziąć przepisany przez lekarza lek lub ostrzeże pacjenta wykrywając pewne nieprawidłowości, by ten mógł w porę zareagować. W zakresie telemedycyny dokonał się duży postęp, ale w medycynie musimy brać pod uwagę także inne aspekty, nie tylko te cyfrowe, jak np. postęp farmakologiczny. 

- Na swoim koncie ma pan osiągnięcia, które zmieniły oblicze medycyny. W ośrodkach kardiologicznych wdrożył pan łagodną hipotermię terapeutyczną – wysokospecjalistyczną metodę leczenia pacjentów po nagłym zatrzymaniu krążenia, opracował pan i opatentował kilka wynalazków, w tym m.in. wieloodprowadzeniowy plaster EKG do monitorowania i diagnostyki niedokrwienia, arytmii i dysfunkcji mięśnia serca oraz system spirometryczny do monitorowania i samokontroli osób z chorobami płuc. Czy są one już stosowane w praktyce klinicznej? 

Oba rozwiązania są opatentowane. System spirometryczny jest systemem do zarządzania i samozarządzania chorobą przez pacjenta i jest skomercjalizowany. Urządzenie jest dystrybuowane w ponad 30 krajach i wypiera dotychczasowe rozwiązania, które były stosowane na świecie. Nasze rozwiązanie AioCare służy do wykonania przez pacjenta pomiarów, dzięki którym lekarz może przeprowadzić analizę jego stanu. Pomiary są bardzo dokładne. Urządzenie jest wykorzystywane m.in. u chorych na astmę, przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, mukowiscydozę. W przypadku POChP, gdy parametry chorego się pogarszają, dostaje on informację o sposobie postępowania. Drugie rozwiązanie to plaster SmartMedics. Jesteśmy obecnie na etapie komercjalizacji technologii i pracy nad własnym produktem. Gdy dowiedziałem się, że większość lekarzy i pielęgniarek nie potrafi właściwie umieścić na ciele elektrod przy badaniu EKG, wspólnie z zespołem opracowaliśmy plaster EKG. Dzięki niemu badanie przebiega szybciej przy zachowaniu wysokiej jakości pomiaru. SmartMedics to cienki plaster z 12 elektrodami umieszczonymi zgodnie z punktami anatomicznymi na ciele. Wystarczy go przykleić na skórę, by uzyskać pomiary. Można go nosić przez wiele godzin, by np. zdiagnozować pacjenta lub monitorować jego stan po zabiegu. 

- Doradzał pan także Ministerstwu Zdrowia w tworzeniu Strategii Rozwoju e-Zdrowia w Polsce. Co zakłada przygotowana strategia? 

Przede wszystkim idziemy w kierunku szerokiego wykorzystania technik telemedycznych. Musimy stawiać przede wszystkim na komunikację. Gdy trafia do mnie pacjent z zawałem serca, ja nic nie wiem o jego historii choroby, gdy nie ma on przy sobie karty pacjenta. Nie wiem jakie badania miał wykonane, jaką diagnozę postawioną. Dostęp do tych informacji znacznie ułatwiłby pracę lekarzom. Komunikacja w systemie ochrony zdrowia powinna być zinformatyzowana. Systemy informatyczne zwiększają efektywność pracy i tego brakuje w systemie ochrony zdrowia.