Wyszukaj w publikacjach
Rozmowa z dr n. praw. Radosławem Tymińskim, radcą prawnym
- Zgodnie z ustawą o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, lekarz rezydent ma pełne i nieograniczone prawo wykonywania zawodu, czyli ma uprawnienia do udzielania wszelkich świadczeń zdrowotnych. Zatem jaką odpowiedzialność ponosi za działania związane z diagnozowaniem i leczeniem pacjentów?
Odpowiedzialność prawna lekarza-rezydenta za podejmowane czynności zależy od okoliczności sprawy, zaś sam fakt, że dana osoba jest rezydentem nie wyklucza ani nie przesądza ponoszenia pełnej odpowiedzialności za udzielane świadczenia zdrowotne. Należy rozróżnić dwie sytuacje dotyczące udzielania świadczeń zdrowotnych przez zdobywającego specjalizację lekarza: udzielanie świadczeń zdrowotnych w ramach swobody wykonywania zawodu (na tzw. wolnym rynku) oraz udzielanie świadczeń zdrowotnych w ramach wykonywania obowiązków rezydenckich w podmiocie leczniczym, w którym odbywa on rezydenturę lub staż w ramach rezydentury. W pierwszym przypadku, lekarz nie ma statusu rezydenta i ponosi pełną odpowiedzialność prawną za udzielane świadczenia zdrowotne tak, jak każdy inny lekarz. W drugiej sytuacji, reguły rządzące odpowiedzialnością lekarza-rezydenta zależą od okoliczności.
- Jakich?
W każdej sprawie można ich wymienić wiele, ale dwie są szczególnie ważne. Po pierwsze, czy lekarz-rezydent wykonywał zabieg diagnostyczny lub operacyjny do czasu nabycia umiejętności samodzielnego ich wykonywania czy też po nabyciu umiejętności samodzielnego wykonywania. Przepisy mówią, że do czasu nabycia umiejętności wykonywania danych czynności, muszą być one nadzorowane przez kierownika specjalizacji i to on ostatecznie ponosi za nie odpowiedzialność. W sytuacji zaś, gdy lekarz-rezydent nabył już te umiejętności, to za ich prawidłowe wykonanie on sam ponosi odpowiedzialność. Kluczowe więc dla ustalenia odpowiedzialności prawnej lekarza-rezydenta będzie sprawdzenie, czy mógł już samodzielnie wykonywać dane czynności medyczne. Po drugie, czy rezydent dochował obowiązujących w określonym podmiocie leczniczym procedur związanych z zawiadomieniem kierownika specjalizacji lub innego lekarza uprawnionego o proponowanym i wykonywanym przez siebie badaniu diagnostycznym i jego interpretacji, rozpoznaniu, sposobie leczenia, rokowaniach i zaleceniach dla pacjenta. Nie można bowiem zapominać, że obowiązkiem kierownika specjalizacji jest konsultowanie i ocenianie czynności medycznych wykonywanych przez lekarza-rezydenta. W przypadku, gdy rezydent wdroży określone postępowanie po konsultacji z kierownikiem specjalizacji (i będą na to dowody np. notatka w dokumentacji medycznej), to kierownik specjalizacji ponosi odpowiedzialność za to postępowanie, a nie rezydent.
- A co z sytuacją, w której rezydent zostaje sam na oddziale?
Pozostawienie na oddziale samego rezydenta jest w moim przekonaniu błędem organizacyjnym, który wyklucza możliwość skorzystania przez lekarza-rezydenta z konsultacji w zakresie proponowanego i wykonywanego przez niego badania diagnostycznego i jego interpretacji, rozpoznania, sposobu leczenia, rokowania i zaleceń dla pacjenta. Uważam, że na dyżurze z rezydentem zawsze powinien być kierownik specjalizacji albo inny lekarz specjalista, z którym rezydent może się skonsultować.
- A jeśli specjalista jest na dyżurze, ale wszystkie obowiązki powierza rezydentowi?
To sytuacja, z którą niestety często spotykam się w praktyce. Przypomnę więc, że jest ona fatalna dla rezydenta i dla specjalisty, ponieważ odpowiedzialność danego lekarza zależy także od tego, kto zgodnie z obowiązującą w danym podmiocie leczniczym praktyką, (ustaloną np. w regulaminie organizacyjnym lub wynikającą ze zwyczaju) mógł dokonać pewnych czynności. Przykładowo: wielokrotnie jest tak, że wyłącznie lekarz-specjalista może np. zakwalifikować pacjenta do zabiegu operacyjnego czy skierować na badania inwazyjne. Taka sytuacja będzie wykluczać uznanie odpowiedzialności lekarza-rezydenta za zaniechanie pewnych czynności, ponieważ nie on był zobligowany do ich podjęcia. Lekarz-rezydent będzie odpowiadał wyłącznie za niepoinformowanie specjalisty o danej sytuacji (np. o przyjęciu danego pacjenta na oddział).
