Wyszukaj w publikacjach

Choć w typowych przypadkach praca lekarza POZ opiera się na prowadzeniu przewlekłego leczenia lub zwalczaniu infekcji, jako pracownicy ochrony zdrowia musicie być przygotowani na sytuacje krytyczne wymagające natychmiastowej interwencji. W POZ powinny być dostępne leki pozwalające na doraźne opanowanie stanów niebezpiecznych dla zdrowia lub życia pacjenta.
Przed rozpoczęciem pracy warto zapoznać się z dostępnym w placówce zestawem przeciwwstrząsowym. Zwróćcie uwagę na ułożenie sprzętu i leków – pozwoli to zmniejszyć stres w sytuacji krytycznej, a zaoszczędzony czas będziecie mogli poświęcić pacjentowi.
Ponadto POZ powinna dysponować sprzętem pozwalającym na monitorowanie parametrów życiowych i diagnostykę nakierowującą na podstawowe stany zagrożenia życia.
Wykaz sprzętu i leków dostępnych w POZ oraz wchodzących w skład zestawów przeciwwstrząsowych jest regulowany prawnie, za sprawą rozporządzeń ministra zdrowia.
Sprzęty obowiązkowo dostępne w POZ
Sprzęty obowiązkowo dostępne w POZ |
---|
aparat EKG |
rurka ustno-gardłowa |
worek samorozprężalny |
igły, wenflony |
środki opatrunkowe (bandaż, gaza, gaziki) |
płyny infuzyjne |
aparat do pomiaru ciśnienia krwi z kompletem mankietów dla dzieci i dorosłych oraz stetoskop |
zestaw przeciwwstrząsowy |
stół do badania niemowląt |
waga medyczna dla niemowląt |
waga medyczna ze wzrostomierzem |
tablice do badania ostrości wzroku |
sprzęt i pomoce do przeprowadzenia testów przesiewowych dzieci i młodzieży |
podstawowy zestaw narzędzi chirurgicznych |
zestaw do wykonywania zabiegów i opatrunków |
glukometr |
otoskop |
lodówka |
kozetka lekarska |
stolik zabiegowy |
szafka przeznaczona do przechowywania leków, wyrobów medycznych i środków pomocniczych |
telefon |
Na liście obowiązkowego wyposażenia nie ma defibrylatora – w większości przychodni nie będzie dostępny. Warto jednak dowiedzieć się, gdzie zlokalizowany jest najbliższy AED.
Co warto mieć ze sobą?
Choć powyższa lista wydaje się kompleksowa, brakuje na niej pewnych podstawowych elementów, bardzo przydatnych, a nawet niezbędnych w pracy. Oczywistym sprzętem, bez którego nie sposób się obejść w POZ, jest stetoskop. Ze względów higienicznych jest to sprzęt osobisty i należy pamiętać, że pracodawca nie musi go zapewnić.
Kolejnym bardzo istotnym sprzętem jest pulsoksymetr. Pomiar saturacji jest bardzo istotną częścią badania pacjenta, w szczególności chorującego na przewlekłe schorzenia układu oddechowego lub zgłaszającego się z powodu infekcji. Wynik saturacji może zaważyć na dalszym postępowaniu.
Co ciekawe, wśród wymienionych na liście sprzętów nie ma również termometru. Choć większość placówek dysponuje kilkoma, warto mieć to na uwadze, szczególnie podejmując nową pracę.
Powyższa lista co prawda zawiera otoskop, jednak warto zorientować się, czy taki sprzęt jest dostępny w każdym z gabinetów. W sezonie infekcyjnym zapalenia ucha są częstą przyczyną zasięgania porady lekarza POZ, a posiadanie własnego otoskopu może usprawnić i przyspieszyć pracę.
Pamiętajcie, że część pracy w POZ opiera się na uzupełnianiu dokumentacji medycznej. Warto wziąć pod uwagę aspekty związane z biurokracją i zaopatrzyć się w tusz do pieczątki. Patrząc na część informatyczną, należy pamiętać, żeby w pierwszy dzień pracy lub jeszcze przed jej rozpoczęciem udać się do placówki w celu wgrania certyfikatu ZUS do systemu przychodni.
Zestaw przeciwwstrząsowy
Rozporządzenie ministra zdrowia precyzuje, które z leków muszą być dostępne w zestawie. Warto znać ich podstawowe dawki i rozcieńczenia.
Ważną wskazówką, którym lekom należy poświęcić szczególną uwagę, mogą być wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji.
Wykaz produktów leczniczych wchodzących w skład zestawów przeciwwstrząsowych
Produkt leczniczy | Postać |
---|---|
300 μg/0,3 ml lub 1 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań | |
50 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań | |
1 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań | |
1 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań | |
40 mg/ml – roztwór do infuzji | |
10 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań | |
20% lub 40% – roztwór do wstrzykiwań oraz 5% – roztwór do infuzji | |
50 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań | |
0,4 mg/dawkę – aerozol podjęzykowy | |
proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań lub infuzji lub odpowiedniki terapeutyczne | |
2% – roztwór do wstrzykiwań | |
500 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań | |
1 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań | |
20 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań | |
0,4 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań | |
sól fizjologiczna | 0,9% – roztwór do wstrzykiwań |
84 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań | |
0,5 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań | |
Natrii chloridum + Kalii chloridum + Calcii chloridum dihydricum | (8,6 mg + 0,3 mg + 0,33 mg)/ml – roztwór do infuzji dożylnych |
Należy również pamiętać, że w rozporządzeniu znajdziemy wykaz produktów leczniczych, które nie muszą być dostępne w POZ, ale mogą być doraźnie podawane pacjentom w związku z udzielanym świadczeniem zdrowotnym.
Grupa produktów leczniczych | Substancja czynna |
---|---|
leki przeciwbólowe | |
leki miolityczne | |
leki przeciwbiegunkowe | |
leki nasenne/uspokajające | |
leki podwyższające stężenie glukozy we krwi | |
leki stosowane w niewydolności wieńcowej serca | |
leki przeciwalergiczne, przeciwzapalne | |
leki znieczulające miejscowo | |
leki hipotensyjne | |
leki antyarytmiczne | |
leki przeciwdrgawkowe | |
leki przeciwwymiotne | |
leki przeciwkrwotoczne | |
leki rozszerzające oskrzela | |
diuretyki | |
płyny infuzyjne | glukoza chlorek sodu płyn fizjologiczny wieloelektrolitowy izotoniczny |
W rozporządzeniu wymienione są także środki dezynfekcyjne czy niektóre leki przyspieszające gojenie ran. Choć lista leków, jakie można podać pacjentowi, wydaje się szeroka, w POZ będziecie dysponować tylko niektórymi z nich.
Warto dowiedzieć się, które z wymienionych leków są do dyspozycji w gabinecie i pogłębić swoją wiedzę o tych preparatach – przypomnieć sobie wskazania, przeciwwskazania i dawkowanie.
Publikacja jest fragmentem e-booka ,,Pierwsze kroki w POZ - edycja IV (2024/2025)", którego pełną wersję można pobrać tutaj.
Źródła
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, Dz.U. 2023 poz. 1427, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230001427 [ostatni dostęp: 13.10.2024].
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie wykazu produktów leczniczych, które mogą być doraźnie dostarczane w związku z udzielanym świadczeniem zdrowotnym, oraz wykazu produktów leczniczych wchodzących w skład zestawów przeciwwstrząsowych, ratujących życie, Dz.U. 2020 poz. 1772, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200001772 [ostatni dostęp: 13.10.2024].