Mestinon

Wskazania

Miastenia (myasthenia gravis), porażenna niedrożność jelit, pooperacyjne zatrzymanie moczu.

Dawkowanie

Miastenia. Dorośli i dzieci powyżej 12 lat: doustnie, 30-180 mg kilka razy/dobę, w okresach, kiedy potrzebne jest uzyskanie możliwie największej siły fizycznej (np. przed wstaniem z łóżka, przed posiłkami). Produkt zwykle działa przez 3-4 h od zażycia (w przypadku, gdy przyjęty zostanie przed udaniem się na spoczynek nocny, działa około 6 h). Całkowita dawka dobowa wynosi zwykle od 120 mg (2 tabl.) do 1200 mg (20 tabl.), choć może być konieczne stosowanie większych dawek, zgodnie ze schematem ustalania dawki. Dzieci poniżej 12 lat: dawka początkowa wynosi 30 mg (dzieci poniżej 6 lat) lub 60 mg (dzieci 6-12 lat)/dobę. Należy ją stopniowo zwiększać o 15-30 mg/dobę aż do uzyskania optymalnej reakcji na leczenie. Dawka podtrzymująca wynosi zwykle 30-360 mg/dobę. Porażenna niedrożność jelit i pooperacyjne zatrzymanie moczu. Dorośli i dzieci powyżej 12 lat: doustnie, zwykle 60-240 mg/dobę. Dzieci poniżej 12 lat: doustnie, zwykle 15-60 mg/dobę. Częstość podawania dawek może być różna w zależności od potrzeby pacjenta. Dawkowanie u osób w wieku podeszłym. Brak specjalnych zaleceń dotyczących dawkowania produktu u osób w podeszłym wieku. Zaburzenia czynności nerek. Pirydostygmina wydalana jest głównie z moczem w postaci niezmienionej, dlatego u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek może być konieczne zastosowanie mniejszych dawek, a leczenie powinno polegać na ustalaniu dawki do uzyskania pożądanego działania. Zaburzenia czynności wątroby. Brak specjalnych zaleceń dotyczących dawkowania produktu u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby.

Uwagi

Lek należy przyjmować popijając wodą.

Działanie

Pirydostygmina jest odwracalnym inhibitorem enzymu cholinoesterazy, który inaktywuje acetylocholinę. Pirydostygmina wydłuża działanie acetylocholiny w szczelinie synaptycznej. Ułatwia przewodzenie impulsów w obrębie płytki nerwowo-mięśniowej i wywołuje zwężenie źrenic, bradykardię, zwiększenie napięcia mięśni szkieletowych oraz mięśniówki jelit, zwężenie oskrzeli i moczowodów oraz nasilenie wydzielania przez gruczoły ślinowe i potowe. Ponadto wywiera bezpośrednie działanie cholinomimetyczne na mięśnie szkieletowe. Powoduje zwiększenie siły mięśniowej oraz nasilenie reakcji na powtarzającą się stymulację nerwów. Związek nie przechodzi przez nieuszkodzoną barierę krew-mózg. Pirydostygmina działa znacznie dłużej niż neostygmina (Prostygmina), choć jej działanie występuje nieco później (po 30-60 minutach od doustnego przyjęcia). Wywiera również słabsze działanie muskarynowe niż neostygmina, w związku z czym jest zwykle lepiej tolerowana przez pacjentów z miastenią, dla których zaletą jest także dłuższy czas działania.

Skład

1 tabl. draż. zawiera 60 mg pirydostygminy bromku.

Interakcje

Leki immunosupresyjne: w razie jednoczesnego stosowania z glikokortykosteroidami lub lekami immunosupresyjnymi możliwe jest zmniejszenie zapotrzebowania na pirydostygminę, choć zastosowanie dodatkowo nowych glikokortykosteroidów może początkowo nasilić objawy miastenii. Tymektomia: po operacji usunięcia grasicy możliwe jest zmniejszenie zapotrzebowania na produkt. Metyloceluloza i leki zawierające metylocelulozę, jako substancję pomocniczą mogą zahamować wchłanianie pirydostygminy. Leki antymuskarynowe: atropina i hioscyna znoszą muskarynowe działanie pirydostygminy. Spowodowane przez te leki osłabienie motoryki przewodu pokarmowego, może zaburzyć wchłanianie pirydostygminy. Leki zwiotczające mięśnie: pirydostygmina znosi działanie niedepolaryzujących leków zwiotczających mięśnie (np. pankuronium i wekuronium). Pirydostygmina może wydłużyć działanie depolaryzujących leków zwiotczających mięśnie (np. suksametonium). Antybiotyki aminoglikozydowe, środki znieczulające miejscowo oraz niektóre środki do znieczulenia ogólnego, leki przeciwarytmiczne i inne leki zakłócające przewodnictwo nerwowo-mięśniowe, mogą wchodzić w interakcje z pirydostygminą.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na substancję czynną, bromki lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Niedrożność mechaniczna przewodu pokarmowego lub układu moczowego.

Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności

Szczególną ostrożność należy zachować, stosując produkt u pacjentów z obturacyjnymi chorobami układu oddechowego, takimi jak astma oskrzelowa i POChP. Należy zachować ostrożność u pacjentów z: zaburzeniami rytmu serca, takimi jak bradykardia i blok przedsionkowo-komorowy (osoby w podeszłym wieku mogą być bardziej podatne na wystąpienie niemiarowości niż młode osoby dorosłe); stwierdzoną niedawno niedrożnością naczyń wieńcowych; niedociśnieniem tętniczym; wagotonią; chorobą wrzodową żołądka i/lub dwunastnicy; padaczką; chorobą Parkinsona; nadczynnością tarczycy; zaburzeniami czynności nerek. W przypadku stosowania dużych dawek produktu u pacjentów z miastenią, konieczne może być zastosowanie atropiny lub innego leku antycholinergicznego w szczególności w celu zniesienia działania muskarynowego pirydostygminy, jednocześnie utrzymując jej działanie nikotynergiczne. Należy jednak wówczas pamiętać, że leki te, spowolniając perystaltykę jelit, mogą wpływać na absorpcję pirydostygminy. U pacjentów z podejrzeniem przełomu cholinergicznego spowodowanego przez przedawkowanie pirydostygminy w diagnostyce różnicowej należy rozważyć przełom miasteniczny wynikający z nasilenia miastenii. Oba te stany charakteryzują się nasileniem osłabienia mięśniowego, wymagają natomiast zupełnie różnego postępowania terapeutycznego (przełom miasteniczny wymagać może zintensyfikowania leczenia antycholinesterazowego, natomiast przełom cholinergiczny - natychmiastowego odstawienia produktu i leczenia objawowego, w tym stosowania oddechu wspomaganego). Dotychczas nie stwierdzono, by produkt w jakiś szczególny sposób działał na osoby w wieku podeszłym. Jednak pacjenci ci są bardziej niż młode osoby dorosłe podatni na zaburzenia rytmu serca. Atropina, która jest lekiem stosowanym w leczeniu przełomu cholinergicznego, używana jest również w celu eliminowania lub zmniejszania intensywności działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego oraz przeciwdziałania działaniu muskarynowemu pirydostygminy. Należy jednak pamiętać, że postępowanie takie, poprzez maskowanie objawów przedawkowania pirydostygminy, spowodować może wystąpienie jatrogennego przełomu cholinergicznego. Produkt leczniczy nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Produkt leczniczy nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją fruktozy, zaburzeniami wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sacharazy-izomaltazy. Zwężenie źrenic oraz zaburzenia akomodacji wywołane przez pirydostygminę lub związane z nieodpowiednim leczeniem miastenii, mogą osłabiać ostrość widzenia i w konsekwencji zdolność reagowania, a także zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Działania niepożądane

Lek może mieć niepożądany wpływ na czynność autonomicznego układu nerwowego. Mogą wystąpić muskarynopodobne objawy niepożądane, takie jak nudności, wymioty, biegunka, skurcze brzucha, wzmożona perystaltyka, zwiększenie wydzielania śluzu oskrzelowego i śliny, bradykardia oraz zwężenie źrenic. Podstawowe działanie nikotynowe polega na wywołaniu skurczów mięśni, drżenia pęczkowego oraz osłabienia siły mięśni. Zaburzenia układu immunologicznego: (nieznana) nadwrażliwość na lek. Zaburzenia układu nerwowego: (nieznana) omdlenie. Zaburzenia oka: (nieznana) zwężenie źrenic, wzmożone łzawienie, zaburzenia akomodacji (np. niewyraźne widzenie). Zaburzenia serca: (nieznana) zaburzenia rytmu serca (w tym bradykardia, tachykardia, blok przedsionkowo-komorowy), dławica Prinzmetala. Zaburzenia naczyniowe: (nieznana) nagłe zaczerwienienie, zwłaszcza twarzy, niedociśnienie tętnicze. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (nieznana) wzmożone wydzielanie śluzu oskrzelowego z towarzyszącym skurczem oskrzeli. Zaburzenia żołądka i jelit: (nieznana) nudności, wymioty, biegunka, nadmierna motoryka przewodu pokarmowego, nadmierne wydzielanie śliny, objawy brzuszne (dyskomfort, ból, skurcze itp.). Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: rzadko: wysypka (zazwyczaj ustępuje wkrótce po odstawieniu leku. Leki zawierające bromki nie powinny być więcej stosowane); (nieznana) nadmierna potliwość, pokrzywka. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (nieznana) nasilenie osłabienia siły mięśni, drżenie pęczkowe (drżenie mięśni), drżenie oraz skurcze mięśni lub hipotonia mięśni. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (nieznana) nagłe parcie na mocz. Ponieważ wymienione objawy mogą wskazywać na przełom cholinergiczny, należy o nich niezwłocznie powiadomić lekarza, żeby ustalić właściwe rozpoznanie.

Ciąża i laktacja

Badania niekliniczne u szczurów nie wykazały niekorzystnego wpływu na ich zachowania reprodukcyjne. Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania produktu w okresie ciąży. Choć w każdym przypadku należy określić możliwe ryzyko dla matki i dziecka w stosunku do potencjalnych korzyści z leczenia, dotychczasowe doświadczenia ze stosowaniem produktu u pacjentek w ciąży z miastenią nie wykazały niekorzystnego wpływu na przebieg ciąży. Jednak stwierdzono, że u 20% noworodków urodzonych przez matki stosujące inhibitory esterazy cholinowej występuje po urodzeniu przemijające osłabienie siły mięśniowej. Ponieważ miastenia przebiega u kobiet w ciąży ze zmiennym nasileniem, należy zwrócić szczególną uwagę, by nie doprowadzić u pacjentek do przełomu cholinergicznego w wyniku przedawkowania produktu leczniczego. Produkt może być stosowany w ciąży jedynie w przypadkach, gdy w opinii lekarza korzyść dla matki przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu. Pirydostygmina przechodzi przez barierę łożyskową, dlatego należy unikać podawania pirydostygminy w zbyt dużych dawkach; należy też kontrolować stan nowo narodzonego dziecka czy występują u niego możliwe niepożądane działania leku. Badania wpływu na rozrodczość u królików i szczurów nie wykazały żadnych działań teratogennych, ale stwierdzono wpływ embriotoksyczny i fetotoksyczny po podaniu dawek toksycznych dla matki. Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania produktu leczniczego podczas karmienia piersią. Wyniki obserwacji wskazują na to, że pirydostygmina przenika do mleka matki jedynie w nieistotnych ilościach; mimo to, należy zwrócić należytą uwagę na potencjalne działania leku u niemowlęcia karmionego piersią.

Przedawkowanie

Pirydostygmina może powodować przełom cholinergiczny. Objawy przedawkowania wynikają głównie z działania pirydostygminy na receptor muskarynowy, mogą obejmować: skurcze brzucha, nasilenie perystaltyki, biegunkę, obfite pocenie się, nudności i wymioty, wzmożone wydzielanie śluzu oskrzelowego i śliny, skurcz oskrzeli, nadmierną potliwość i zwężenie źrenic. Działanie nikotynowe objawia się skurczami mięśni, drżeniem pęczkowym mięśni oraz ogólnym osłabieniem, aż do porażenia mięśni, które może spowodować bezdech i, w wyjątkowo ciężkich przypadkach, niedotlenienie mózgu. W przebiegu przedawkowania może wystąpić bradykardia, aż do zatrzymania akcji serca oraz niedociśnienie tętnicze, aż do zapaści sercowo-naczyniowej. Wpływ na OUN może objawiać się pobudzeniem, stanem splątania, niewyraźną mową, nerwowością, rozdrażnieniem, omamami wzrokowymi. Mogą wystąpić drgawki i śpiączka. Należy natychmiast przerwać podawanie produktu. Postępowanie w przypadku przedawkowania obejmuje leczenie objawowe. Aby znieść działanie muskarynowe należy podać dożylnie 1-2 mg atropiny. W razie potrzeby dawki te można powtarzać, co 5-30 minut. W przypadku poważnego zaburzenia oddychania należy zastosować sztuczną wentylację.

ICD-10