Mikrobiom pod lupą – kiedy i jak ordynować probiotyki w codziennej praktyce

Cześć, dobry wieczór.A dla oglądających nas późniejw ciągu dnia - dzień dobry.

Ja nazywam się Jakub Borowiec,jestem lekarzem rezydentem i redaktorem Remedium.

Dzisiaj mam przyjemność moderować webinarpod tytułem Mikrobiom pod lupą, czylikiedy i jak ordynować probiotykiw codziennej praktyce.

Naszym ekspertem, a moim iPaństwa gościem jest pan profesor ErnestKuchar.

Dobry wieczór.Dobry wieczór.Dobry wieczór, panie redaktorze, witampaństwa.

Tylko krótko przypomnę, pan profesorjest specjalistą pediatrii i chorób zakaźnychz trzydziestoletnim doświadczeniem.Jest absolwentem Akademii Medycznej weWrocławiu oraz podyplomowych studiów zarządzania ioceny technologii medycznej.Stypendysta Fogarty Foundation oraz AmericanAustrian Foundation.Odbył staże w Niemczech, Szwajcarii,Austrii, USA.Popularyzator wiedzy medycznej w internecie,ekspert wiodących portali medycznych.Jeszcze chwilkę...W latach 2018-2023 prezes TowarzystwaWakcynologii, obecnie członek zarządu Towarzystwa.Kierownik Kliniki Pediatrii z OddziałemObserwacyjnym na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.Sekretarz Narodowej Komisji WHO dospraw eliminacji odry i różyczki.Członek krajowych i międzynarodowych towarzystwnaukowych.W pracy zawodowej skupia sięna chorobach zakaźnych dzieci, w tymzakażeniach układu oddech-oddechowego oraz szczepieńochronnych.Autor kilku książek i ponadtrzystu publikacji naukowych.

Panie profesorze, cieszę się, żeznowu się spotykamy.Mam nadzieję, że wszystko sięzgadza.

Mi również jest bardzo przyjemniei w ogóle dziękuję za takiwstęp, ale dzisiaj zajmiemy sięprobiotykami, czyli pośrednio naszym mikrobiomem.

Zgadza się.

Zanim oddam Panu, panie profesorze,głos jeszcze jedna, a w zasadziekilka informacji dla naszych oglądających.Ten, jak i inne webinaryznajdziecie Państwo na naszej platformie Remediumw zakładce Media.Także jeżeli będą musieli nasPaństwo opuścić w trakcie webinaru, będzieciechcieli go Państwo obejrzeć poraz kolejny, bądź spodoba się onWam tak, że będziecie chcieligo pokazać innym, jest taka możliwość.Platforma Remedium, zakładka Media.

Po części wykładowej Państwo-- będzieczas na odpowiedzi na zadane przezPaństwa pytania.Państwo zadają pytania, nasz ekspertodpowiada, także już teraz zachęcam doich zadawania i oddaję Panu,panie profesorze, głos.

Bardzo dziękuję.Szanowni Państwo, drogie koleżanki, szanownikoledzy.To dzisiejsze spotkanie zatytułowaliśmy Mikrobiompod lupą.Kiedy i jak ordynować probiotykiw codziennej praktyce? Tak trochę brzmito może staroświecko, ordynować, aleordynator to właśnie od tego słowapochodzi i to okraszę ciekawostkami,bo uważam, że inaczej te probiotykibyłyby po prostu może ciężkostrawne,jeżeli to jest właściwe, właściwe określenie.

Proszę państwa, sponsorem tego webinarujest firma Bayer, w związku zczym to, co mówię oprobiotykach będzie całkowicie wiedzą, nazwijmy toneutralną, na pewno nie spaczoną.Natomiast jako przykład wymienimy probiotyk,wymienię probiotyk naszego, naszego, naszego sponsora.

Proszę państwa, czego dowiecie sięz tego wykładu?Przede wszystkim jaka jest myślprzewodnia.Chodzi o to, że probiotykizyskują na znaczeniu przede wszystkim jakopewna taka przeciwwaga dla nadużywaniaantybiotyków, w związku z czym otym problemie warto wspomnieć.A antybiotyki jaką mamy zdefinicji no antybiotyk coś, co zabijażycie, prawda?Coś, co zabija drobnoustroje, nomają negatywny, co do tego niema jakiejkolwiek wątpliwości, wpływ nanasz mikrobiom.No i my będziemy chcielina przykład w jakiś sposób zrównoważyćten negatywny wpływ na naszą,na nasz mikrobiom, który jest ważny.No i co można wprowadzićz tego do codziennej praktyki?Jak wspomniałem, skupimy się najednym z probiotyków, mianowicie na Lactobacillusrhamnosus .Z jakich powodów to jużPaństwu wyjaśniłem.

A co jest celem tegonaszego dzisiejszego spotkania?Chciałbym, żebyśmy wszyscy zrozumieli, jaknegatywne, długoterminowe skutki wiążą się zantybiotykoterapią po to, żeby zawężaćją do rzeczywistych wskazań, a niedawać na wyrost, na zapas,bo to naprawdę pożytku przynosi niewiele,a-a-a straty, a wiąże sięz dużymi stratami zdrowotnymi.

Co to są probiotyki?Bo przecież nie wszyscy pamiętajączy wiedzą takie, takie określenia, nieznają tego określenia.Troszeczkę będzie tych ciekawostek poto, żeby jakoś zakotwiczyć tą wiedzę,tudzież żeby to nie byłotakie suche.

No i wreszcie, co możemyzmienić w codziennej praktyce, czyli wpraktyce, kiedy dawać probiotyk, czyłączyć go z antybiotykiem, czy możepotem, no i jak długostosować.No i oczywiście też otych, o tych, o tym Lactobacillusrhamnosus czyli tym szczepieprobiotycznym słów kilka też padnie.

Proszę państwa i to jestilustracja, która już wyjaśnia, dlaczego mamytak dużo infekcji dróg oddechowych.W krajach rozwiniętych, do którychPolska od jakichś kilku lat conajmniej należy, jest największym problememmierzonym liczbą hospitalizacji, liczbą zgonów, sązakażenia dróg oddechowych, oczywiście główniedolnych dróg oddechowych jeśli mówimy ozgonach czy hospitalizacjach, ale generalniezakażenia dróg oddechowych to jest najczęstszyostry problem.Dlaczego?Bo nam się, proszę państwa,zachciało mieszkać w miastach, jeździć komunikacjąpubliczną, mówiąc krótko, w sposóbniezamierzony czy tam nieunikniony kontaktować sięz kilkudziesięcioma osobami.A my możemy, proszę państwa,powstrzymać od jedzenia przez kilka godzin,nawet kilkanaście.Możemy się powstrzymać od różnychrzeczy, ale od oddychania się niemożemy powstrzymać.I te wszystkie zakażenia, któresię drogą kropelkową przenoszą, no koniecznościjesteśmy narażeni przy takich kontaktach.

Proszę państwa, to jest HiFrow Londynie.

Proszę zwrócić uwagę, że dotego to jeszcze pomieszczenie zamknięte.

W pomieszczeniach zamkniętych to narażeniena-Infekcja jest jeszcze większa, dlatego, żestężenie potencjalne wirusów w tychwłaśnie wszystkich wydzielinach dróg oddechowych, którew czasie kaszlu, kichania, aleteż przecież mówienia z naszych drógoddechowych się dostają, a ludzieużywają co?Nawet jak nie rozmawiają zkimś, to rozmawiają przez telefon komórkowy,nie?No i właśnie to, toza to wszystko cenę płacimy.

Proszę państwa, tak to wygląda.

Jakbyśmy podświetlili, jak ktoś kaszlealbo nawet mówi głośno, to zobaczylibyściepaństwo taki obraz i jaktego uniknąć?

Oczywiście tymi drobnoustrojami, które, którekryją się za infekcjami dróg oddechowych.

To są przede wszystkim wirusy.

I my wszyscy wiemy, żewirusy to antybiotykiem, prawda, antybiotyk nazakażenie wirusowe niewiele, niewiele zdziała.

Wiem, my to wszystko wiemy,ale jako ludzie mamy taką tendencję,że co innego mówimy, coinnego robimy.I ta tendencja potwierdza sięnie tylko w Polsce, ale wkażdym kraju, który był, proszępaństwa, badany.

Dlaczego?

Dlatego, że widzimy właśnie ogromnenadużywanie antybiotyków właśnie w ostrych zakażeniachdróg oddechowych.

Dlaczego?Bo miał wysoką gorączkę.Był jakiś taki słaby, bojakiś taki mały, bo miał zielonykatar, prawda?Bo zależy pacjentowi, żeby szybciejwyzdrowiał tak jakby antybiotyk był wstanie przyśpieszyć zdrowienie.

Ale, proszę państwa, ja sięgnąłemgłębiej.Sięgnąłem mianowicie do źródeł, uwaga,psychologicznych.

Okazuje się, proszę państwa, żechoć stosowanie antybiotyków nie przynosi jakichkolwiekkorzyści, jeśli chodzi o zakażeniewirusowe, to korzyści psychologiczne przynosi obustronom.

I zaraz wyjaśnię, co tłumaczyw dużej mierze tą częstość nadużywaniaantybiotyków, stwierdzoną nie tylko wpopulacji polskiej.To nie jest unikalne.W zasadzie w każdej populacjiznacznie większy odsetek zakażeń dróg oddechowychjest leczony antybiotykami niż taknaprawdę być powinien.

Dlaczego?Już mówię, sięgam po psychologię.

Proszę państwa, punkt widzenia pacjentów.

Dla pacjentów otrzymanie recepty naantybiotyk jest potwierdzeniem zwrotu z czasuzainwestowanego w wizytę.Doktor, jest to dowód, żelekarz poważnie traktował objawy, które zostałystwierdzone, czyli dla pacjenta, proszępaństwa, jest to takie docenienie znaczenia,mówiąc krótko, on nieraz wpodświadomości idzie do lekarza po coś,po to tylko, żeby pogadać,to można by zrobić teleporadą, prawda?Nie, tu lekarz zbadał, alejeszcze najlepiej antybiotyk zapisał, bo tenantybiotyk w świadomości społecznym, społecznejjest jakimś lekiem, który po prostuma swoją wartość, mówiąc tylkowarto go zyskać.

A teraz z punktu widzenialekarzy, proszę państwa, my chcemy pomóc.

Tak nic nie dać pacjentowi?No niezręczna sytuacja.Trzeba coś mu dać, prawda?

Poza tym ulegamy wszyscy iluzjikontroli.Nam się wydaje, że nadpewnymi rzeczami mamy kontrolę, chociaż taknaprawdę na pewno nie mamyi jedną z takich rzeczy jestwładza nad chorobą.Jak my damy antybiotyk, tomamy to poczucie sprawczości.My coś daliśmy, prawda?My możemy dać antybiotyk.Pacjent sam sobie kupić niemoże.To jest nasza władza, prawda?

I to, proszę państwa, toteż jest też taki trochę rodzajochrony, bo wiemy, nie matej pewności.Powiedzmy, oglądamy pacjenta z infekcjądróg oddechowych i się tak zastanawiamy,może to jest zakażenie wirusowe?Takich jest dziewięćdziesiąt parę procent,ale może trafiliśmy na ten jedenz nielicznych przypadków zakażenia bakteryjnego.Czy będziemy ryzykować?A tak damy wszystkim antybiotyki święty spokój, prawda?To jest taka pokusa, tylkomy musimy się przed nią obroń.

I teraz efekt jest taki.

Celowo podaję dane angielskie.Proszę zobaczyć, w Wielkiej Brytanii,żebyśmy nie mieli kompleksów w POZ-cie,przynajmniej w tym, w tympracy, którą państwu cytuję w POZ-ciew ostrych zakażeniach dróg oddechowychantybiotyk otrzymało 88% pacjentów, a powinnodostać 11, czyli 8 razyza dużo.

No świetnym przykładem, proszę państwa,jest bakteryjne zapalenie ucha środkowego.

Ci, którzy zajmą się pediatrąwiedzą, że to jest choroba wcudzysłowie powiem hydrauliczna.

To znaczy cały problem polegana tym, że zatyka się trąbkasłuchowa, która drenuje w naturalnysposób tą jamę, którą jest uchośrodkowe.Jak się zatka, to siętam gromadzi wysiek, no tam jałowonie jest.No to wiadomo, że prędzejczy później do zakażenia bakteryjnego dochodzi.

Ale uwaga!Jest mitem, że każde zakażeniebakteryjne musi być leczone antybiotykiem.Jak to się odetka ropaspłynie.Podobnie jakby ropy nie opróżnić.Po coż antybiotyk?Nie jest do niczego potrzebny,ale jakaś pokusa, proszę państwa, zostaje.

Stąd amerykańska Akademia Pediatrii zalecaco?Watchful waiting, czyli czujne wyczekiwanie.

Poczekajmy dwadzieścia cztery, czterdzieści osiem,nawet siedemdziesiąt dwie godziny, bo większośćostrych zapaleń ucha środkowego samoprzejdzie.Rura się odetka, ropa spłynie,problem się rozwiąże.

Ale my nie chcemy czekać,prawda?

Oczywiście są sytuacje szczególne małedziecko, obustronne zapalenie ucha środkowego, zaburzeniaodporności.Ja to wszystko rozumiem, aleu zdrowego dziecka po drugim rokużycia, co ma jednostronne zapalenieucha środkowego bez perforacji?Bądźmy szczerzy możemy, możemy czekać,a i tak większość jest leczonaantybiotyku-- antybiotykiem.

Dlaczego, proszę państwa?

Dlatego, że medal ma drugąstronę.

Antybiotyk kosztuje.

Ale nie chodzi mi oczywiścieo koszt ekonomiczny, bo tym siędzisiaj nie zajmujemy, tylko kosztujew sensie działań niepożądanych.

Antybiotyk zaburza naszą mikrobiotę.

Co to jest takiego mikrobiota?Zaraz państwu powiem.

Natomiast powiem tyle, że, żejest oczywiste, że te, te drobnoustroje,które są wrażliwe na działanieantybiotyku, no będą, ich wzrost będziezahamowany albo zginą.Natomiast te, które są niewrażliwezazwyczaj one łączą się ze szkodliwością.Jak wymieniam tutaj chociażby gatunkibakterii Clostridioides difficile, Staphylococcus aureus, Clostridiumperfringens.Na pewno to nie sądobre bakterie.Te z kolei mają hulajdusza, mają idealne warunki do rozmnażania.

I teraz proszę państwa, coto jest ta mikrobiota?

To jest generalnie wszystkie drobnoustroje,które zasiedlają organizm człowieka.I proszę państwa, tych drobnoustrojówjest bardzo dużo.Szacuje się, że jakieś stobilionów.Nie mam pojęcia ile tojest, ale to jest bardzo dużo.Chyba to myślę, że polskidług to chyba jest podobny wzłotówkach.

Proszę państwa, szacujemy oczywiście ztą masą, że tak powiem, cojelita wypełnia ta mikrobiota jelitowaważy około dwóch kilogramów, netto ważyokoło dwustu, dwustu gramów.

Jest to bardzo ważny narząd,dlatego, że te drobnoustroje produkują rzeczy,które nam są potrzebne, tudzieżuwaga!Stale stymulują układ odpornościowy dowłaściwego działania i nam jest topotrzebne.Udowodniono, że osoby, które majązaburzenia mikrobioty nie są zdrowe.Czyli mikrobiota jest warunkiem zdrowia.

Koniec. I teraz, proszę państwa, ciekawostka,żeby nie było tak sucho.Te bakterie są wyjątkowo wyspecjalizowane.Na przykład w jamie ustnejzidentyfikowano około siedmiuset bakterii, gatunków bakterii.Proszę sobie wyobrazić siedemset- okazujesię, że zęby trzonowe, inne bakterie,zęby siekacze, inne bakterie.Mało tego, z przodu zębainne bakterie, z tyłu inne.Dlaczego?Bakterie są tak, jakby topowiedzieć, dopasowane do środowiska, w którymżyją, czyli tą swoją niszę,bo dla nich to jest nisza,prawda?One wypełniają i to jestjakieś takie w równowadze.I teraz jak my nato przyjmiemy antybiotyk, no to wszystkobierze w łeb.

Jak mówię, raz podawałem wielkośćdwóch kilogramów, no ale to sięleczy, że tak liczy, żetak powiem, z treścią pokarmową, anetto dwieście gramów, czyli takakostka masła, jakby ktoś chciał zobaczyćnie, kostka masła.

Trochę tak jak rafa koralowa.Każda bakteria ma swój poziom-Ale dokładnie tak jest.Ja myślę, że to sątakie wzorce uniwersalne, tak?Że generalnie, że tak powiem,przyroda nie znosi próżni, jak tokiedyś mówiono.Ale głównie chodzi o to,że każda nisza właściwie jest wypełniona,nie?I te bakterie są dostosowane,bo tu jest więcej tlenu, tamjest może mniej tlenu.Wszystko jest idealnie dopasowane, tebakterie sobie tam pięknie to-to zajmują.

I teraz jakie funkcje maten, ma ta mikrobiota?Przede wszystkim ma funkcję metaboliczną,troficzną i immunologiczną, o czym jużpowoli wspomniałem.Skupmy się na tych funkcjach.Proszę państwa.Ułatwienie trawienia.To właśnie bakterie produkują krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które normalnie wpożywieniu nie występują.W odżywkach tak, ale wpożywieniu raczej nie.A które jednocześnie są świetnymźródłem energii dla komórek nabłonka jelita.Także jelito potrzebuje tych kwasówkrótko łańcuchowych, na przykład kwasu mlekowego.On generalnie jest produkowany przezbakterie.To, że bakterie syntetyzują witaminy,to każdy z nas wie.Witaminy grupy B, witaminy K,każdy to wie, ale szczerze tomożna było łatwo zastąpić suplementacją,to by nie było takiego problemu.Natomiast proszę państwa, enzymy, którepomagają trawić tłuszcze, no to wtedybyło już gorzej.

Proszę państwa, funkcja troficzna, czylito ochrona, mówiąc krótko, bakterie wyobraźmysobie, pokrywają nabłonek jelitowy, wten sposób nie dopuszczają też patogennychbakterii.No coś za coś.Jak my je wytłuczemy, będzie,będzie luka w obronie, prawda?Hamuje-- drogą konkurencji, chociażby osubstraty żywieniowe.Właściwy mikrobiom hamuje namnażanie tychbakterii, które są niewłaściwe, czyli tychchorobotwórczych.

No i wreszcie dla mnie,z mojego punktu widzenia najistotniejsza funkcja,funkcja immunologiczna.Mianowicie nasz układ odpornościowy wymagastałej, prawidłowej stymulacji.Tą stymulację zapewnia nam właśniemikrobiom, który stymuluje tak zwane receptoryrozpoznające wzorce.Angielską nazwę państwo macie idzięki temu układ odpornościowy utrzymywany jestw stanie gotowości.Tak ma być.

Współcześnie mówimy o wielu osiach.Ja podaję przykład jednej znich.Oś mózg-jelito.Co to znaczy?Że to, co jest wjelicie wpływa na to, co jestw mózgu i mózg wpływana to, co jest w jelicie.Proszę państwa, okazuje się, żete bakterie jelitowe są na przykładźródłem syntezy neuroprzekaźników.Oczywiście większość z nich tamsię będzie rozłożyć w przewodzie pokarmowym,ale nie zmienia to faktu,że te neuroprzekaźniki, serotonina i takdalej są wytwarzane przez bakteriewłaśnie w przewodzie pokarmowym.

I teraz, proszę państwa, zacytujępanią profesor Szajewską, która chyba najlepiejz nas zna się namikrobiomie i tych pochodnych kwestiach, którabardzo ładnie kiedyś powiedziała, samsłuchałem jej z zainteresowaniem webinar powiedziała,że lepiej być zdrowym ibogatym niż chorym i nie-- topowiedział ktoś inny.Powiedziała: lepiej mieć bogatą, zróżnicowanąmikrobiotę i być zdrowym niż ubogąi być chorym.To pani profesor, ale rozumiem,że to jest taka, taka parafrazatego znanego powiedzenia, które szczerzemówiąc, niewiele wnosi.Lepiej być zdrowym i bogatymniż chorym, biednym, bo każdy znas to wie, prawda?Proszę państwa, o co chodzi?Chodzi o to, że mikrobiotajest potrzebna.Ja państwu chcę to poprostu w jakiś sposób uatrakcyjnić.

My wiemy, co wpływa korzystniena mikrobiom.Poród siłami natury.No ale czy od nasto zależy jak nas urodzą?No niewiele.Karmienie piersią.Znowu problem.Większość kobiet ogłasza, że niema pokarmu.Gdzie on się podziewa?Nikt nie wie.Tajemnica niezbadana.Ale tak mówią.No jak udowodnić, że onimówią nieprawdę?Zdrowe środowisko.No konia z rzędem.Proszę państwa, patrzę tutaj.Tu plastik, tu plastik.Siedzimy w plastiku.To nienormalne.Potem dziwić się, że tylejest autoagresji, prawda?Unikanie antybiotyków.Co do tego nie mawątpliwości.

I odwrotnie.Czynniki przeciwne będą nam szkodziły.Poród przez cięcie cesarskie.I co?Kolonizowani jesteśmy nie przez floręmatki jak, jak przyroda i opatrznośćkazała tylko przez co?Przez florę szpitalną.No to już od, od,od wejścia mamy, mamy gorzej.Sztuczne karmienie.Co by nie mówić, mlekonaturalne, no nic lepszego nie wymyślono,przynajmniej dla niemowląt.Środowisko szpitalne.No wspaniale, proszę państwa.Wiadomo jakie bakterie są wszpitalu, tak?No i antybiotyki.Więc proszę zobaczyć, my chcemymożliwie ograniczyć ten negatywny wpływ czynników,które są w dużej mierzeod nas niezależne.No urodziliśmy się przez cięciecesarskie i co mamy zrobić?Pracujemy w szpitalu, pracujemy wprzychodni.Z jakimi bakteriami mamy doczynienia, prawda?No niestety są to rzeczy--mieszkamy w tym plastiku.No niewiele możemy zrobić.No trudno wybudować sobie kurnąchatę, prawda?W jakiejś dzielnicy działki sąza drogie i proszę państwa antybiotyki

wywierają bezdyskusyjnie po prostu hekatombęna taką florę bakteryjną.Proszę zwrócić uwagę to tylkotakie te wykresy kołowe.Flora przed antybiotykoterapią i mikrobiompo antybiotykoterapii po prostu trzy czwartezłe bakterie tak?

Oczywiście bardzo trudno jest badaćmikrobiom, bo to jest tysiące gatunków.Jak to oceniać ilościowo?Prawdopodobnie każdy z nas maten mikrobiom unikalny, troszeczkę inny.

No w każdym razie proszępaństwa, stosowanie antybiotyku, zwłaszcza takiego szerokospektralnegozwłaszcza długo, bo nam sięwydaje, że dłużej to lepiej, prawda?No właśnie no, to próbujmypiec ciasto, tak?Czy jak upieczemy dwa razydłużej będzie lepsze?No proszę państwa, sami odpowiedzciesobie na to pytanie.Także ma liczne negatywne skutki.

Proszę państwa, wszystkie te funkcje,które mikrobiota dla nas robi, możnają traktować jako dodatkowy narząd.Taka dodatkowa wątroba, taka trzustkapowiedzmy.Może łatwiej by było, tylkoże bakteryjna, tak?Wszystko to, proszę państwa, jestw tym momencie zaburzone jak mydamy antybiotyk.Wszystko to zaburzamy.

Oczywiście. Na szczęście ta flora majednak mikroflora, ma zdolność regeneracji, aleto trwa miesiącami.To nie jest tak, żeto się zrobi w jeden dzień,prawda?

I teraz, proszę państwa, proszęzwrócić uwagę, że nam najłatwiej zauważyćte objawy, które występują szybkopo antybiotykoterapii, bo znacznie łatwiej nampowiązać czasowo coś, dajmy nato dajemy antybiotyk, dostaję biegunki.Wiadomo biegunka poantybiotykowa, wzwiązku z czym ona będzie łatwiejszado identyfikacji.

A konia z rzędem, którykto proszę państwa powiąże podanie antybiotykuz rozwojem np.Cukrzycy typu pierwszego, trzy latapóźniej?Kto nas pamięta?To prędzej ze szczepieniem po-po-powiążą,prawda?Bo szczepiony, szczepiony ma wpisanew książeczkę.To ja po prostu ironizuję.Takie rzeczy zapadają w pamięć.A to jak dziecko bierzeantybiotyk?Kto to wiąże z późniejszyminastępstwami zdrowotnymi w wieku nawet dorosłym?Nieraz tak.

To, że mamy więcej autoagresji,być może jest to pewna jakaśpochodna na przykład tych naszychwarunków, środowiska, środowiska, życia w tym,że właśnie mieszkamy w plastiku,że otaczają nas antygeny, które normalnienie mieliśmy do czynienia, prawda?A jednocześnie nie mamy doczynienia z tą florą, która normalniekiedyś występowała w środowisku inasz mikrobiom też na tym cierpi.To wszystko, proszę państwa, ma,ma znaczenie.

Proszę zobaczyć, ja mówiłem tekrótkoterminowe następstwa niepożądane antybiotykoterapii są bardzołatwe do identyfikacji, prawda?No jak ktoś dostanie biegunkipo-po-po antybiotyku, to-to łatwo zauważyć.Ale to, że ktoś mapo latach otyłość, alergie, zaburzenia odpornościczy wspomniane już choroby autoimmunizacyjne.Proszę to powiązać.W badaniach epidemiologicznych wyraźnie wychodzizwiązek.Te osoby, zwłaszcza dzieci, którebyły w pierwszych latach życia narażonena antybiotykoterapię, mają zdecydowanie wyższączęstość rozwoju alergii.Chociaż oczywiście tych czynników możebyć więcej, ale w badaniach namto, nam to, proszę państwa,wychodzi.

Skupmy się na tym, cozauważyć łatwo.Najczęstsze objawy, czyli te dolegliwościsprzętu pokarmowego, zaburzenia trawienia, bóle brzucha,jakieś wzdęcia, prawda?To proszę państwa, najłatwiej zauważyć,dlatego na tym problemie się dzisiajskupimy.

Biegunka poantybiotykowa w skrócie AAD,bo Antibiotic Associated Diarrhea jest najłatwiejszado identyfikacji.Działanie niepożądane.Po prostu proste, nie?Oczywiście szczególne.Szczególna postać tej biegunki, najcięższato będzie rzekomo błoniastce zapalenie jelit,ale nie musi być ażtaka ciężka.

Jak często ten problem występuje?Często.Oczywiście wszystko zależy od tego,o jakiej populacji mówimy i jak-jakiantybiotyk stosujemy i jak zdefiniujemybiegunkę.Czy to jest jeden dzieńzaburzeń, powiedzmy, wiadomo każdy z nasco to jest biegunka intuicyjnieczuje, generalnie luźny bardzo, prawda?I więcej tego jest, nie?Zmiana, zmiana rytmu, zwiększenie rytmuoddawania stolca plus rozrzedzenie.No każdy z nas wietak to tak, biegunka jest-to jestoczywista definicja biegunki.

I uwaga ten negatywny wpływantybiotykoterapii ma prawo utrzymywać się odkilku tygodni do kilku miesięcy.Przynajmniej tak nam w badaniach,w badaniach wychodzi.I teraz jak często?No, w zależności od tego,jaki antybiotyk stosujemy, proszę zobaczyć antybiotykto taki podstawowy antybiotyk, właściwiekiedyś jeszcze dzisiaj to amoksycylina wzakażeniach układu oddechowego pięć dodziesięciu procent.Cefiksym cyfrospory trzeciej generacji doustna,prawda?Wyższy odsetek, bo też zakresdziałania cefiksymu jest szerszy.Pytanie, po co on byłstosowany?No ale wiadomo cena wyższa,szerszy zakres, to to drożej kosztujew sensie naszego mikrobiomu.Amoksycyna z kwasem klawulanowym toulubiony lek POZ-u.No przepraszam, że tak mówię,ale jestem świadomy badań rynkowych, boszeroki, nie?Nie ma tak rozepchana spektrum,żeby tak na wszystko zadziałało, nawszystko.Tylko to chcemy leczyć wszystko?To proszę państwa, co czwartypacjent ma prawo mieć zaburzenia jelitowe.Także drogo nas ta rozepchanatak złośliwie mówię spektrum kosztuje.

Proszę państwa, jaki jest mechanizm,

że ta biegunka poantybiotykowa się rozwija?No rzecz jasna najczęściej selekcjaopornych szczepów, bo antybiotyk jak robi,jak kto robi taką selekcjęjak na rampie, prawda?Ten antybiotyk, co ten bakteria,która jest wrażliwa zdycha czy sięprzynajmniej nie rozmnaża, a ta,która jest oporna pięknie, ma pięknie,ma warunki do rozmnażania się.Jakoś tak się dziwnie składa,że są te wszystkie patogenne, którejeszcze są wielolekooporne, takie jakClostridium difficile, już kilkakrotnie wspominane Staphylococcusaureus, który potrafi jeszcze wytwarzaćenterotoksyny czy Clostridium perfringens też przyczynabiegunek, a już rzekomo błoniastcezapalenie jelita grubego.Naprawdę straszne, straszny problem, zwłaszczapopulacja osób starszych, hospitalizowanych.To-to jest niestety duży ztym problem.

I teraz proszę państwa, skądsię wzięły probiotyki?

Ja myślę, że powinniśmy sięcofnąć aż do czasów Hipokratesa.Ten genialny człowiek już proszępaństwa, w czwartym wieku przed nasząerą, czyli huhuhu, ile towyjdzie?Dwa tysiące?Dwa tysiące czterysta ponad lattemu powiedział Niech żywność będzie twoimlekarstwem, a lekarstwo twoją żywnością.Ale przejdźmy może do czasównam bardziej współczesnych.Proszę państwa, Hipokrates jeszcze możeskończę.Uważał, że źródłem wszelkiego złajest złe trawienie.Mówiąc krótko gnije nam wbrzuchu.I tu, proszę państwa, przechodzimydo Ilja Miecznikowa, Ilii Miecznikowa, którypodejrzewał, taką hipotezę postawił, żedługowieczność bułgarskich mieszkańców wsi wynika zespożywania sfermentowanych produktów mlecznych, takichjak na przykład jogurt, który zawieraBacillus bulgaricus.Mianowicie, proszę państwa, w uproszczeniuchodzi o to, że lepiej, żebynam fermentowało niż gniło wbrzuchu.Czyli to jest jakby taidea, taka, która gdzieś tam zatym probiotykami kiedyś, kiedyś stała.

Sama nazwa probio-pro-bio sprzyja życiu.Antybiotyk przeciwnie antyżycie, nie?Anty-anty-bio.

I teraz, proszę państwa, okazujesię, że te bakterie żyją znami.Te, te, które nam odpowiadająza fermentację mleka, żyją z namico najmniej dziesięć tysięcy lat.Dlatego, że szacujemy, że wokresie neolitu nasi pra pra praprzodkowieudomowili zwierzęta. Oczywiście po to, żebyje-je-ich je-je-je jeść, tak?No i tudzież doić.Także prawdopodobnie jako ludzie spożywamyproszę państwa sfermentowaną żywność od dziesięciutysięcy lat co najmniej.No to już żeśmy siętego przyzwyczaili.

Proszę państwa, przeszczep flory kałowejzaleca chiński podręcznik z czwartego wieku.Czyli już tysiąc sześćset lattemu Chińczycy zalecali przeszczep w leczeniuciężkiej biegunki.Uwaga!Podczas drugiej wojny światowej niemieccyżołnierze Afrika Korps, którzy oczywiście z

definicji byli w Afryce, obserwowali,że rdzenni Beduini spożywali świeże odchodywielbłądzie w leczeniu czerwonki.Przypomnę czerwonka, czerwonka bakteryjna wywołanaprzez, przez, przez, przez bakterie, prawda?Wiadomo, pan doktor mi przypomni,jak ona się nazywała w tym,w tej, w tej ferworzewy-wy-wykładu.Nie coli.To nie coli, to tadruga, ale ona jest formalnie coli,ale ona się nazywa- Ehec?Też nie pamiętam konkretnie.To dzięki, pozbawimy panu, panieprzeze mnie kompleksów.Nieważne, proszę państwa, chodzi oto, że czerwonka bakteryjna była chorobą,potrafi być chorobą śmiertelną.No więc to uzasadnia, dlaczegospożywanie świeżego, że tak powiem, odchodów,odchoda, odchodów, świeżych odchodów wielbłądzichsą, jest uzasadnione.

I teraz, proszę państwa, oczywiściemoże nie idźmy tak daleko, możenie zaraz przeszczep stolca czyspożywanie, chociaż przypomnę jest to najskuteczniejszysposób leczenia szakowatościowego zapalenia jelit.I to co do tegonie ma wątpliwości, ale może nieod razu będziemy robić przeszczepstolca.Może coś, że tak powiem,łatwiejszego byśmy od czegoś łatwiejszego byśmy,byśmy zaczęli.

Teraz, proszę państwa, czas myślęna definicję probiotyku, która została stworzonaw 2014 roku, wciąż pozostałaaktualna.To jest po prostu żywydrobnoustrój, który podawany w odpowiednich ilościach,czyli tutaj w zależności oddawki, nie tam, że jedną sztukę,wywiera korzystny efekt zdrowotny.Zobaczcie Państwo jaka to jestszeroka definicja.Czyli to ma być szczepbakteryjny dobrze zdefiniowany, który robi namdobrze na zdrowie.Uwaga!Najczęściej to są te bakteriepochodzące z mleka, czyli te, którewytwarzają kwas mlekowy.To może szerzej, może przesadziłemz tym mlekiem.Oliwki fermentowane, ogórki kiszone toteż będą bakterie wytwarzające kwas mlekowy,czyli Lactobacillus, Bifidobacterium i niektóretam inne, jak na przykład drożdżakiSaccharomyces boulardii, prawda?

I teraz, proszę państwa, skoromy tyle mówimy o tej żywnościfermentowanej, to pierwszy nasuwa namsię pomysł, po co jakieś probiotyki?Kupmy jogurt, prawda?Tylko że wiecie państwo, wdobie evidence based medicine my sięopieramy na badaniach.No bo przecież jogurt, prawda?Naturalny probiotyk, kiszony ogórek teżnaturalny probiotyk.Tylko jeden problem.Badania proszę państwa wykazały, żejogurt nie zapobiega biegunce poantybiotykowej.Popatrzmy na to w tensposób ta biegunka jest tym najłatwiejszymdo identyfikacji objawem zaburzenia mikrobiomu,tak mikrobioty.W związku z czym, jeżelijogurt zapobiegałby biegunce poantybiotykowej, to prawdopodobnieinnym następstwom odległym też.Czyli możemy wysnuć wniosek, żejogurt ma właściwości probiotyczne.Nie ma.Może inaczej ma za słabe,nie udało się ich wykazać, prawda?No jak nie jogurt, tomoże kefir.Też mówimy zdrowy, nie?Proszę zobaczyć tu z internetugdzieś tam ściągam.Proszę państwa, niestety kefir teżnie zapobiega biegunce po antybiotyku.Możecie państwo w szacownym czasopiśmie.Pani profesor Czajewska też taki,taki, taki, taką, taką, taką metaanalizęopublikowała.Kefir też nie działa.

Proszę państwa, to co działa?No zobaczmy, oficjalnie według HealthCanada, proszę państwa, generalnie działają tylkoszczepy należące do dwóch grupBifidobacterium i Lactobacillus, ale też niekażdy Bifidobacterium, macie Państwo przykładyadolescencji.Dobrze się nazywa Animalis bifidumbreve longum.To są te gatunki, któremają właściwości probiotyczne, ale diabeł tkwiw szczegółach, więc do tegodojdę.A jeśli chodzi o Lactobacillus,no to takie, takie, takie gatunkijak acidofilus, casei, fermentum itak dalej, i tak dalej.

I proszę państwa, okazuje się,że te probiotyki są skuteczne.Siedemnaście badań jak widzicie Państwo.Ponad trzy tysiące pacjentów.Stosujemy je w antybiotykach podawanychdoustnych, doustnie.I teraz, proszę państwa, mamydowody, że to działa.Od razu powiem państwu jak,jak, jak, w jaki sposób działająprobiotyki?My do końca nie wiemy.To jest po prostu całyczas przedmiotem badań.Natomiast wiemy, że działają.Jak działają?Nie wiemy.No ale proszę państwa, częstow medycynie jesteśmy, jesteśmy, jesteśmy wtej sytuacji postawieni, że widzimy,że coś mamy obserwację potwierdzoną, powiedzmy,badaniami kontrolowanymi o właściwej metodologii,właściwie zaprojektowanymi, że coś działa, alejak?To dopiero jest kwestia przyszłości,żeby odkryć jak.Ja myślę, że w większościleków nawet na kaszel, to mydobrze nie wiemy, jak onedziałają, żeby podać taki przykład pierwszyz brzegu.

I teraz, proszę państwa, jakkupujecie probiotyk, jak te bakterie, jakiejone są postaci?Jako ciekawostkę, taki przerywnik trochę,nie?Okazuje się, że są wpostaci liofilizowanej.Nie każdy wie, co toznaczy.To znaczy, że jest zamrożonei w czasie w postaci zamrożonejsuszone pod niskim ciśnieniem poto, żeby nie było, nie przegrzewać.Bo normalnie jak my suszymyna przykład cokolwiek, wiadomo, że wwyższej temperaturze szybciej wysycha, prawda?To oczywiste.Na słońcu szybciej nam wyschniepranie niż, niż w ciemnej, zimnejpiwnicy.No to jest jasne.Ale proszę państwa, nam chodzio to, żeby ten proces suszeniabył maksymalnie krótki.Więc my schładzamy i niskieciśnienie wtedy, wtedy po prostu parowaniejest błyskawiczne, bo jest niskieciśnienie.Błyskawicznie to się robi.Tak się otrzymuje na przykładmleko w proszku.I te probiotyki pamiętam zdzieciństwa.Tak?Te właśnie liofilizowane.

I teraz, proszę państwa, przejdędo tego, co powiedziałem przed chwilą,dając-dając-dając sygnał.

Tak naprawdę my możemy domniemywać,jak działają, czy one zasiedlają jelito.Większość badań tego nie potwierdziły.Czy się mnożą?To nie jestwcale konieczne.Po prostu, proszę państwa, mytak naprawdę nie wiemy.

Wiemy jedno: właściwości są szczepozależne.Już, już wyjaśniam, o cochodzi.

Chodzi o to, że generalniebakterie mają rodzaj, no na przykładbifidobacterium czy lactobacillus, potem majągatunek, no to mamy, proszę państwa,tak jak państwo widzicie, powiedzmybrevis longum i tak dalej, alepotem mają jeszcze rodzaj, czylitaki numerek, mówiąc krótko szczep.Tak jak pneumokoki mają storóżnych na przykład stereotypów, nie?No to każdy jest trochę,trochę inny, mimo że ogólnie tojest pneumokok, ten jeden gatunek.I dokładnie tak samo jestz bakteriami.I właściwości, na których namzależy, są szczepo-szczepozależne.

A proszę państwa, to, żebakterie różnią się właściwościami, to mywszyscy wiemy, czym się różniąna przykład.No, chociażby, chociażby proszę państwa,antybiotyko wrażliwością, prawda?Są bakterie takiego samego gatunku,nawet gronkowce dzielimy na micylinooporne, metycylinowrażliwe,prawda?Grubszy podział, a podziałów jest-jestznacznie, znacznie więcej.

Jakie znaczenie mają te literkina końcu?To niech Państwu uświadomi faktna przykład dwóch bakterii.Wybrałem sobie już powiedzmy, niechbędzie Lactobacillus rhamnosus, czyli gatunek ustalony.Jeden będzie a drugibędzie GR1.Jaka różnica?Proszę Państwa, ten pierwszy będzieodporny na działanie kwasu żołądkowego ikwasów żółciowych i dzięki temuzasiedla przewód pokarmowy, a drugi zasiedlaukład moczowy, moczowo-płciowy.No to jest chyba różnica,nie?No więc drobna różnica wnumerku, to wiecie państwo, tak jakja kiedyś kupiłem los naloterię, tylko numer więcej to byłobymilion, a tak było, byłonic nie było.No to jest właśnie to,że niby jeden numerek, a ileż,ileż, ileż znaczy.

I proszę państwa, czy wszystkieprobiotyki są-są-są-są takie same?Kolejny taki, że tak powiem,że tak powiem, temat luźniejszy.

Proszę państwa, z punktu widzeniaprawa większość probiotyków to są takzwane suplementy diety.A co to są suplementydiety?To są żywność specjalistyczna, czylitak naprawdę nie powinno być trujące,ale nic więcej, nie?Bo trudno, żeby żywność byłatrująca, ale nic więcej producent niegwarantuje.Oczywiście czasem producent gwarantuje coświęcej, ale nie musi.To jest jakby w dobrejjego woli.I proszę państwa, Naczelna IzbaKontroli, czyli bardzo szacowna instytucja, swegoczasu pokusiła się o zbadanieprobiotyków z grupy suplementów diety.I co się okazało?Okazało się, że uwaga!W co trzecim, no bo36% to mniej więcej jedna trzecia,nie stwierdzono kompletnie obecności drobnoustrojów.No do sprzedawania to służyło,prawda?89, czyli praktycznie zdecydowana większość,no prawie 90% próbek, proszę państwa,nie zgadzała się deklarowana liczbażywych bakterii z tą, którą, którabyła naprawdę, nie?No i wreszcie, proszę państwa,zauważono, że stabilność, czyli rozumiem to,że z czasem, wiadomo, żekażdy produkt ma określoną datę przydatnoścido użycia, tam rok czydwa lata.No po prostu tam byłotych bakterii, to one znacznie szybciej,że tak powiem, opuszczały tenświat, zdychały niż-niż powinny, miało tomiejsce.

I teraz, proszę państwa, comy domniemujemy?Więc nie każdy probiotyk jesttaki sam.Musi być produkt, probiotyk albozarejestrowany jako lek, albo niech będziesobie suplement, bo to teżwpływa na cenę bezdyskusyjnie, ale renomowanegowytwórcy, że my wierzymy, ufamy,że to podlega wewnętrznej kontroli ito, co jest na opakowaniunapisane, że to ma być takiszczep i takiej odpowiedniej ilościi stabilny, rzeczywiście tam-tam będzie, boinaczej to po prostu tylkokwestia-kwestia placebo.

I teraz, proszę państwa, oczywiściemy do końca nie wiemy, jakprobiotyki działają, ale mamy swojehipotezy.Uważamy, że być może konkurująz patogenami o miejsce adhezji, czylimówiąc krótko, o te miejscawiązania z nabłonkiem jelitowym, uszczelniają barieręjelitową, powodują i to jestchyba, ja to podkreśliłem, wytłuściłem, uważamto za najważniejsze, działają poprzezimmunomodulację, czyli mówiąc krótko, wpływ nanasz układ odpornościowy.O tej syntezie neuroprzekaźników też,też można wspomnieć.

Proszę państwa, jakie są teefekty probiotyków?One są bardzo, bardzo szerokie.Mogą działać detoksykująco, mogą zwiększaćdostępność bioskładników, bio-biodostępność składników, zarówno tychmakro, jak i tych-tych mikro.Oczywiście o tych witaminach towiadomo, mogą fermentować niestrawiony błonnik.Wiadomo, my normalni jako ludziebłonnika w ogóle nie trawimy.To jest, to jest, przypomnę,to jest-to jest-to jest to cow drewnie, z tego sięrobi papier, tę masę papierową, prawda?W uproszczeniu, tak?Mogą zapobiegać rozwojowi bakterii chorobotwórczych,mogą wykazywać działanie przeciwdrobnoustrojowe czy przezpeptydy przeciwbakteryjne, czy przez produkcjętutaj nadtlenku wodoru, czy krótkołańcuchowych kwasówtłuszczowych.No i wreszcie, proszę państwa,łagodzą te różne niedoskonałości naszego przewodupokarmowego.

My nie możemy trawić, trawićlaktozy, ale bakterie mogą, prawda?Bakterie mogą wszystko, generalnie jakocałość, tak?Bo proszę państwa, żeby towybrzmiało.Bakteria jest bardzo wyspecjalizowana.Zacząłem naszą, naszą, naszą, naszespotkanie od opowieści jak to innebakterie są na przedzie zęba,inne z tyłu, inne na członowym,inne na-na-na siekaczu.Tak, one są tak wyspecjalizowane,ale jako całość, jako ogrom, tetysiące tysięcy gatunków.One potrafią wszystko, przecież sąbakterie, które rozkładają tworzywa sztuczne.Jeszcze nie takie popularne, proszęsię nie martwić.

I teraz proszę państwa, cowynika z badań?Co potencjalnie probiotyki mogą dać?No, przede wszystkim to, cobadać najłatwiej, czyli mogą zmniejszyć namczęstość biegunki poantybiotykowej.I to jest jakby tenpunkt końcowy, który najprościej uzyskać inajłatwiej zauważyć efekt, prawda?Była biegunka, nie ma biegunku,może raczej rzadziej występuje.Zabiegają biegunce podróżne.Proszę państwa, jako ciekawostkę powiem,że jak szykowaliśmy, też brałem wtym udział, polską ekipę olimpijskądo wyjazdu do Rio de Janeiro-deJaneiro, bo akurat wtedy taksię składało, że-że ja pracowałem wLUX MEDzie.Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej mieściłsię w naszym szpitalu, więc byłataka, że tak powiem, jakto się mówi, unia lokalizacyjna.To proszę państwa, ja zajmowałemsię głównie szczepieniami, ale wiem, żewszyscy sportowcy dostaliTrochę profilaktycznie, chociażmy byśmy im tam własne osoczeprzytoczyli, żeby były wyniki.Proszę państwa, daliśmy im probiotyki.Dlaczego?No bo proszę sobie wyobrazić,że ktoś przygotowuje się do olimpiadycztery lata i teraz naprzykład taki biegacz dostanie biegunki.No, wbrew nazwie to wcalenie przyspiesza, prawda?Ktoś cztery lata trenuje, dlaniego to jest jedyna życiowa okazja.Za cztery lata być możejuż nie będzie w szczycie formy,więc albo teraz, albo nigdy.I teraz infekcja, biegunka nawetnie skrajna, nawet trochę przecież, tamczasami się walczy o sekundyułamki- Sekund, prawda?O centymetry.No to właśnie ten centymetrmoże być, może zabraknąć, prawda?Więc, proszę państwa, co mywiemy?Wiemy na przykład, że probiotykLactobacillus zmniejsza ryzyko zakażeń układuoddechowego nawet w szpitalu, czylistymuluje na tyle immunostymuluje, że dziecirzadziej no nie mówię, żew ogóle, ale rzadziej się, sięzarażają.Proszę państwa, co wynika zbadań?No najłatwiej zauważyć efekt probiotykóww przewodzie pokarmowym, o czym jużwspominałem.Niektóre probiotyki łagodzą zespół jelitadrażliwego, niektóre probiotyki łagodzą zaparcia.Z kolei taki probiotyk złożonyamerykański, w Polsce chyba niedostępny, dlategotylko tak, stąd ten dziwnysymbol VSL numer trzy, tak onwystępuje w piśmiennictwie naukowym, żebyunikać nazwy handlowej, prawda?Może zwiększać odsetek remisji wewrzodziejącym zapaleniu jelita grubego.Także proszę państwa, one rzeczywiściedziałają.Mamy na to liczne dowody,o których za chwilę trochę, trochęwspomnę.Także, proszę państwa, probiotyki rzeczywiście,rzeczywiście działają.Na przykład kolkę mogą zmniejszaćteż, też nie, że w ogólejej nie będzie, ale wyraźnierzadziej występuje wśród, wśród dzieci i

proszę państwa, gdybyśmy się skupilina tej na tym sztandarowym, żetak powiem, działaniu niepożądanym antybiotykuw postaci biegunki związanej z antybiotykoterapią,czyli tym AAD, to proszęzobaczyć, oczywiście ja tworząc ten slajdnie przypuszczałem, że będzie takmało czytelny, za co państwa, zaco państwa przepraszam.To może przejdę do podsumowania.Proszę zobaczyć, generalnie jako grupazmniejszają ryzyko biegunki o połowę.To, to nie jest, niedziała.No to jest bardzo dużo.To proszę zobaczyć, na jakiepiśmiennictwo ja się powołuję na CochraneLibrary czy takie bardzo wymagającebadanie, prawda?O połowę.No to, to jest coś,prawda?Pięćdziesiąt cztery procent dokładnie.Choć oczywiście możemy mieć zastrzeżenia,że to porównywano różne, różne probiotyki.

Proszę państwa, cóż jeszcze?Kiedy stosować antybiotyki...Czy probiotyk?Czy po antybiotyku?Czy w trakcie?Według obecnych danych w trakcie.W trakcie.Czyli proszę zobaczyć to jednoz badań, które, które, które todowodzą.Proszę państwa, antybiotykoterapia drastycznie zmieniamikrobiotę, wywołując spadek bakterii z rodzajuwłaśnie tych pożytecznych bakterii Lactobacillusbifidobacterium.Jak my podajemy probiotyk, toten spadek jest po prostu mniejszy.Co najprościej wykazać poza badaniempod mikroskopem, co jest bardzo skomplikowane,ale właśnie zmniejszenie odsetek tychbiegunek poantybiotykowych.Tylko panie profesorze, skoro razemz antybiotykoterapią, to jak to wyglądagodzinowo?Czy razem z tą- Tobardzo dobre pytanie, ale od razupowiem - na to pytaniebardzo trudno odpowiedzieć, bo takich badańpo prostu nie mamy.My nie wiemy, jak teprobiotyki działają, więc trudno odpowiedzieć napytanie tak samo, jak panredaktor mi zada pytanie, jak długostosować probiotyki?Na to pytanie również bardzotrudno odpowiedzieć, bo nikt dokładnie tegonie zbadał.Generalnie nie ma ograniczeń czasowych,ale też jest zdroworozsądkowe, bo trudnoleczyć probiotykiem przez pół roku,prawda?Właśnie tak, co ja pamiętamze studiów z oddziału pediatrii właśniebyła zwracana uwaga, aby antybiotykunie podawać razem z probiotykiem.Ok.Proszę państwa- I czy toma jakieś takie...Ważne jest, żeby jednocześnie podawać,ale przez jednoczesne podawanie ja nierozumiem, nie rozumiem, że niepodawać naraz, żeby tam w jednym,w jednej kupce leków tylkow tym samym czasie.Tak?Czyli rozpoczynamy antybiotykoterapię, to dajemy,jak to się mówiło osłonowo kiedyśja bym powiedział terapeutycznie probiotyki.Natomiast rzeczywiście, panie redaktorze, skoronie wiemy, rozstrzygnijmy wątpliwości na rzeczoskarżonego, to lepiej może niez tym antybiotykiem.Zwłaszcza że uwaga!Większość probiotyków jest wrażliwych nastosowanie antybiotyków.Ale ponieważ nie wiemy, jakdziała, działają, to wcale nie jestpowiedziane, że muszą żywe, żetak powiem, zadziałać.No i gdzieś tam tostężenie- One niekoniecznie muszą się musząsię mnożyć.Te różne rzeczy, proszę państwa,cały czas nie wiemy, żeby towybrzmiało.Natomiast wiemy, że stosowanie probiotykówzmniejsza ryzyko biegunki o połowę, dwarazy.A jak działają, to jeszczewymaga, wymaga badań.

Kolejnym pytaniem, które często zadająsłuchacze-rodzice to jest to, że skoroprobiotyk jest dobry, no tomoże trzy probiotyki naraz albo czterybędą jeszcze lepsze?Czyli mówiąc krótko czy więcejznaczy lepiej?Proszę państwa, ja już dyskutowałem,bo to jest według mnie innawersja tego, że im szerszyspektrum, tym lepiej.No, proszę państwa, już niebędę, może to jest temat nainny webinar.Ja bym to bardzo krytyczniedo tego podchodził, bo ja jestemzwolennikiem, że lepiej być, proszępaństwa, tym operatorem- Jak snajper.Snajperem niż operatorem Grubej Berty,prawda?No ale to już poprostu moje takie, takie już możeosobiste skrzywienie.Proszę państwa, zobaczcie.Nas interesuje i znowu wracamdo tego, co powiedziałem.Nas interesuje, proszę państwa, żebydziałało.Nie ma badań, które udowodniły,że probiotyk o-o-o złożony nazwijmy tocoś na kształt antybiotykoterapii skojarzonejprawda jest skuteczniejszy niż probiotyk pojedynczy,więc przeciwnie, mamy badania głównieprowadzone na konkretnych szczepach probiotycznych.

Dobrze.I teraz proszę państwa, właśnieto może na tym slajdzie kilkatych rzeczy przedstawiłem.Chodzi o to, że wybórodpowiedniego probiotyku powinien być oparty nadowodach, prawda?Bo my, proszę państwa, jeżelichcemy postępować zgodnie z obecnym paradygmatemmedycznym, czyli opierać się najakichś dowodach, najlepsze, jakie mamy najlepiej,prawda?No to, no to róbmyto, a nie opierajmy się naczuciu i wierze, że cośtam nam mówi, że więcej tolepiej, prawda?Badania muszą być przeprowadzone, jeżeli,proszę państwa, chcemy udowodnić, że konkretnamieszanina probiotyków jest skuteczniejsza, tomusielibyśmy poddać ją badaniom klinicznym, anie wyciągać wniosek, że jakdamy ten probiotyk jest dobrze, tenprobiotyk dobrze, tak damy razem,to będzie to samo, bo wcalenie jest powiedziane, że niebędzie konkurencji.My tego nie wiemy.Jakie interakcje występują między probiotykami,mówiąc krótko.Ja nie mówię, że takjest źle, ale po prostu mytego nie wiemy.

Więc jeżeli wiemy na pewno,że dobry probiotyk jest podawany, powiedzmykonkretny szczep, to jak damydwa czy trzy szczepy i niewiemy, co z tego będzie,no to uważam, że to jestniepotrzebne ryzyko.Może nieduże, ale jednak niepotrzebne. Proszępaństwa, kolejna sprawa.Jakie są-- kiedy, kiedy tenprobiotyk dawać zgodnie z aktualnymi rekomendacjami?Bo wspomniałem o Evidence BasedMedicine.Proszę Państwa, jeśli chodzi orekomendacje z Esfaganu.Oni tak zawsze bardzo ostrożnierekomendują.Czy można rozważyć probiotyk wczasie antybiotykoterapii, aby zapobiec biegunce poantybiotykowej?Z kolei Amerykańskie Towarzystwo Gastroenterologiczne,czyli już takie bardziej całą populacjęobejmujące, mówi, że u pacjentówleczonych antybiotykiem można rozważyć zastosowanie określonychprobiotyków, aby zapobiegać biegunce etyologiiClostridium difficile.Oni się skupili na tejbiegunce, bo tutaj było najwięcej badańi uznali, że to jest,proszę państwa, najbardziej udokumentowane.Proszę też zwrócić uwagę, żeznotowano rzadkie, bo rzadkie jednak działanianiepożądane antybiotyków.Skoro coś działa, no tomusi mieć działania niepożądane.Jakby to było placebo, toby nie było działań niepożądanych, aletak są.Znaczy głównie, co mam namyśli?Mam na myśli zakażenia wprzypadku głębokiej immunosupresji, prawda?No ale- Mamy właśnie oto też pytanie- No to, todo tego, do tego przejdziemy.I teraz, proszę państwa, kontynuująctemat aktualnych, aktualnych rekomendacji.Co rekomenduje nam esfagan?Esfagan mówi Saccharomyces Boulardii, towiem, że pan doktor się przyznał,że to jest jego ulubionyprobiotyk, a mój z kolei tojest lactobacillus rhamnosus wilości dokładnie zdefiniowanej powyżej pięciu miliardów.Ma być konkretna dawka.I to i lubię.Co?Ile?Kiedy?Komu, prawda?Od momentu rozpoczęcia antybiotykoterapii.Czyli już wiemy od kiedy.Z kolei gdybyśmy wrócili dorekomendacji Amerykańskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego, oni mówiąSaccharomyces Boulardii albo ta mieszanina,proszę państwa, trzech szczepów.To jest właśnie to, copokazywałem państwu, ale zbadana konkretna mieszaninaalbo mieszanina czterech szczepów.Oni po prostu, bo natych szczepach były badania i torekomenduje Amerykańskie Towarzystwo, Towarzystwo Gastroenterologiczne,z kolei Światowa Organizacja Gastroenterologii rekomendujeLactobacillus w dawce odpowiedniej.Proszę państwa, u dorosłych tosą rekomendacje bardzo świeże, bo z2023 roku.

I teraz wrócę do tegopytania, które już niejako zahaczyliśmy, czylijak długo?Jak długo?Proszę państwa, no właśnie, jakdługo?Jak poczytacie w internecie, toopinie będą skrajne od kilku dni,przez kilka miesięcy.Natomiast jak tak naprawdę, jakpatrzymy na rekomendacje?Nie wiemy.Nie wiemy.W związku z czym wpaństwa gestii leży, leży decyzja, bomożna się kierować taką okresemstosowania, jak było w badaniach klinicznych,którymi probiotyki były poddawane.Czy po prostu tak praktyczniepatrząc jedno czy dwa opakowania?No bo taka logika nakazuje,bo też musimy najprościej rekomendować.

Obiecałem państwu, że powiem niecowięcej o tym, o tym oLactobacillus rhamnosus .

Proszę państwa, dlaczego on?Dlatego, że to jest uwagaszczep probiotyczny, który ma najwięcej udokumentowanychbadań.Po prostu na jego tematukazało się co najmniej kilkaset prac,więc o nim wiemy mówiąckrótko najwięcej.

A co o nim wiemy?Proszę państwa, wyizolowany w latach80-tych z próbki jelita.Nie pamiętam, czy we Włoszech,czy w Szwecji, ale to musimysprawdzić i od mniej więcejlat 90-tych, czyli po kilku latachbył wprowadzany jako dodatek żywnościbądź suplementów diety w całym świecie.Także jest to o tyleistotne, że w jego przypadku akurattych zgłoszeń związanych z bezpieczeństwemnie było.Czyli ten Bifidobacterium tak, aLactobacillus nie.On jest widocznie mniej inwazyjny.

Opisany w ponad dwustu publikacjach,przebadany, żeby wspomnieć kilka takich wrażliwychpopulacji noworodki, wcześniaki, kobiety wciąży, osoby starsze.Tutaj problemów z bezpieczeństwem niebyło, a to dla nas pewniejest jednym z ważniejszych elementów.

Co o nim wiemy?Generalnie wrażliwy na antybiotyki, czylimożna powiedzieć trzymamy go pod kontrolą,bo to nie jest probiotyk,który by był powiedzmy oporny nawszystko i jeszcze te genyoporności przekazywał naszej mikrobiocie.Na czym nam specjalnie niezależy, prawda?

Mimo to, proszę państwa, uwaga!Wykazano, co jest pewną, wydajesię na pozór sprzecznością, że osoba,która jest tle-- otrzymuje antybiotyki jest podawany ten szczep, toon mimo wszystko kolonizuje jelito,przejściowo kolonizuje.Generalnie pamiętajmy, że mikrobiom, którysię stabilizuje po drugim roku życia,jest bardzo trudny do zmiany.

I uwaga!Wytwarza-- co wiemy na pewnoo tym szczepie?Że wytwarza związki przeciwdrobnoustrojowe, główniepeptydy zwane bakteriocynami czy bakteriocynami przeciwkotakim bakteriom jak Clostridium, Clostridium,Bacteroides, Fitobacterium, Escherichia coli, Pseudomonas, Staphylococcus,Streptococcus, Salmonella.Czyli generalnie on wytwarza, onkonkuruje z innymi bakteriami mówiąc krótkoi to prawdopodobnie odpowiada zajego korzystne, korzystne właściwości.

Co jeszcze wiemy?Proszę państwa, też działa przeciwkoCandida.Czyli już wiadomo albo to,albo, albo to.Dlatego też stosowany jest wterapii wspomagającej w leczeniu przeciwgrzybiczym.Jeżeli oczywiście mamy grzybicę wprzewodzie pokarmowym, bo tam ten probiotykpodajemy.

Proszę państwa, jak, jak, jak--dlaczego ten szczep akurat cieszy siętaką popularnością?Dlaczego on ma ponad dwieście--właśnie dlatego, że ma dwieście pięćdziesiątbadań.Stosowany od lat 90-tych, czylijuż trzydzieści lat.To jest bardzo istotny element.

Ja pamiętam, proszę państwa, jaksam byłem młodym lekarzem, jednym zpierwszych mądrości, które przekazał mimój szef, już nieżyjący mentor profesorRutkowski z Wrocławia powiedział tak:Ernestu, Ernestu, jak lek ma mniejniż trzydzieści lat, to tylkolepiej nie stosuj.I ja potem myślę, cotam profesor mówi, mówię, ja takielubię takie nowoczesne terapie.A później, proszę państwa, przypomnijciesobie tylko aferę z talidomidem, tozrozumiecie, ile w tym mądrościżyciowej było, prawda?Wiadomo, że dzisiaj badania klinicznesą zdecydowanie lepiej prowadzone metodologicznie niżjeszcze trzydzieści, czterdzieści lat temu.Kiedyś wystarczyło tam na królikuprawie sprawdzić i już było, jużdo sprzedaży coś szło.Oczywiście upraszczam pewnie i możeniesprawiedliwie sprawę, no ale jednak stosowanietalidomidu u ciężarnych, gdzie tychbadań na nich nie było, noto się przyznacie państwo, byłowielkim, ale to wielkim, koszmarnym błędem,pomyłką, prawda?No więc pewnie profesor doświadczonyżyciowo, bo dwie wojny przeżył.Wskazał na ten problem, prawda?

Proszę państwa-Ej, co jeszcze?Bezpieczeństwo.Bezpieczeństwo.Proszę zwrócić uwagę, że tenkonkretny szczep posiada tak nazywany status,status GRAS.To nadaje amerykański Agencja Żywności-do Spraw Żywności i Leków, czyliFDA.Czyli mówiąc krótko, nie mazastrzeżeń do bezpieczeństwa.A to jest przynajmniej dlamnie i myślę, że dla Państwaniesłychanie istotne.Tak samo euro, jeśli chodzio Europę, ma ten status QPS,czyli można po prostu, możnago spokojnie spożywać.

Proszę Państwa i teraz, poco stosować ten probiotyk?Jak wspomniałem, tym głównym uzasadnieniemz racji też po prostu badań,które mamy, dowodów, które posiadamy,no bo bardzo trudno udowodnić stosowanieprobiotyku dzisiaj zapobiegnie cukrzycy zatrzy lata, ale to już zapobiegniebiegunce po antybiotyku za trzydni.To to już jest zdecydowaniełatwiejsze do wykazania.Więc wykazano proszę państwa, żeLactobacillus rhamnosus jego stosowanie ograniczaliczbę i długość trwania luźnychwodnistych stolców właśnie po antybiotykoterapii.

Co jeszcze?Jeżeli wiadomo samo pobyt wszpitalu naraża pacjenta na kontakt zmikroflorą, poza tym wiecie Państwotak między nami niech to zostanie,w wielu szpitalach, w naszymteż mamy takie wino di casa.Jak pacjent trafia na pediatrięz gorączką, no to wiecie państwo,ja tyle apelowałem o ograniczeniedożywania antybiotyków, ale jeżeli dziecko trafiaw środku nocy, jest wysokągorączkę, jeszcze jakieś dodatkowe objawy, noto wiadomo, że dostaje antybiotyk.Wino di casa w takimszpitalu to często jest ceflosporyna trzeciejgeneracji, prawda?No tak, że tak powiem,czym chata bogata, ale rozumiecie, żeto zawężone jest do pewnejszczególnej populacji.To nie jest tak, żemy dajemy każdemu dziecku z kataremantybiotyk, tylko dajemy temu, któryjuż, że tak powiem, przez sitoizby POZ-u, izby przyjęć późniejkilka sit pokona, prawda?To znakomicie zawęża nam antybiotykoterapiędo jednak znacznie mniej licznej populacji.A nie z katarkiem, żebydziecko czy z gorączką w dobrymstanie antybiotyk dostawało.

Co jeszcze?Proszę Państwa, stosowanie Lactobacillus rhamnosuswiąże się z mniejszą liczbązakażeń układu oddechowego, czyli wpływato korzystnie, jak się wydaje nataką ogólną odporność i towydaje się być najistotniejszym elementem działaniaprobiotyku, że on immunostymuluje nasząodporność w dobrym kierunku, prawda?

Tak samo w populacji dorosłychco wykazano?Wykazano, że zapobiega biegunce podróżnych.Stąd przypomnijcie sobie Państwo to,co powiedziałem.Ekipa olimpijska Polska przed Riodostała wszyscy probiotyki i wszyscy bylizaszczepieni na wszystko, co sięda.To znaczy to z sensem,też z sensem, czyli żółta gorączka,bo to było, ci, cobyli akurat na przykład kajakarze, pamiętam,bo to wiadomo Brazylia, wsamym Rio de Janeiro żółtej gorączkinie ma, ale taki napływludzi, który związany jest taką wielkąimprezą, jaką są igrzyska olimpijskie,no też sprzyja zakażeniom, prawda?Także, także myśmy przeciwko grypieszczepili pacjentów, no bo tam jestwiadomo, inna półkula, półkula, półkulazachodnia- Przejście przez lotnisko czy wsamolocie.Ależ oczywiście, całkowicie się zgadzamz panem doktorem.Sam transport samolotem, chociaż onichyba cały samolot wypełnili.No ale mimo wszystko.

Proszę państwa i co, naprzykład podwyższa nam poziom przeciwciał.To łatwo zmierzyć.Jak to się wiąże?Trudno stwierdzić, ale w każdymrazie moim zdaniem ten wpływ immunomodulacyjnyprobiotyków jest tutaj kluczowy, jeślichodzi o ich korzystne właściwości, właściwościzdrowotne, ale skupmy się natej biegunce.

Proszę państwa, jak powiedziałem pięćdziesiątprocent mniej więcej możemy ograniczyć liczbębiegunek właśnie dzięki stosowaniu probiotyku,szczepu probiotycznego jakim jest Lactobacillus rhamnosusw skrócie LGG, najłatwiejtak powiedzieć.

Proszę Państwa, jakie mamy dowody?No kilka badań, może takpokrótce.Powiedzmy dzieci, populacja między wiekiem,wiekowa, między sześć miesięcy a dziesięćlat, ostre choroby zakaźne leczoneantybiotykami doustnymi, ponad dwieście, dwieście dzieci.Badania randomizowane, kontrolowane placebo, więctakie jak trzeba.I proszę Państwa, efekty?

Efekty są kolejne, powiedzmy tymrazem pacjenci zakażeni Helicobacter pylori.Wiadomo, że to leczenie wtej chwili jest trzy czy czterolekowe,prawda?Jest takie to jest toleczenie w Helicobacter pylori, które przypomnęza-za- zamieszkuje śluz żołądka, prawda?Jest trudny w eradykacji.Jest bardzo odporna bakteria.Przecież ona jest odporna nawetna ten kwas solny.Chociaż à propos zakażenie hamuje,hamuje wytwarzanie kwasu solnego.I teraz proszę zobaczyć badanierandomizowane albo terapia trójlekowa, albo terapiatrójlekowa z LGG.I jaki efekt, proszę państwa?Pozytywnie ta terapia tymi trzemalekami przeciwdrobnoustrojowymi jest lepiej tolerowana, jeślipodajemy jednocześnie, jednocześnie probiotyk.

Proszę państwa i teraz tak,gdybyśmy tak sobie porównali, tak oczywiścietym razem to sztuczna inteligencjaza nas zrobiła, więc łatwo tozrobić.Pięćdziesiąt jeden badań, prawie dziesięcitysięcy pacjentów, porównanie, uszeregowanie probiotyków wedługwzględnej skuteczności.Co jest na czele?Lactobacillus rhamnosus .Oczywiście, jak to sztuczna inteligencjazrobiła, my dokładnie nie wiemy, aleproszę państwa, no załóżmy, że,że, że te wyniki robią, robią,robią wrażenie.

No i proszę państwa, cóżmoże być lepszego niż badanie?Przegląd systematyczny, najlepiej z metaanalizą,prawda?I co?Co?Jakie wnioski?Oczywiście odsyłam Państwa do pełnychtekstów prac.Wiadomo, że ja nie jestemw stanie ich tutaj w tymograniczonym czasie omówić, ale tylkosygnalizuję.Proszę państwa, przegląd systematyczny z2017, dobrze widzę?Z 2017 roku?Tak, zgadza się.Proszę państwa, zakończył się następującymwnioskiem Lactobacillus rhamnosus i SaccharomycesBoulardii powinny być zalecane wzapobieganiu biegunki poantybiotykowej u dzieci, dlatego,że wykazano, że one rzeczywiścieto ryzyko biegunki zmniejszają, zmniejszają dwukrotnie.

Proszę państwa, inny przegląd, tak?Zmieniło się?O, jest!O, proszę państwa. Metaanaliza tym razem21 badań randomizowanych.I co okazało się, proszęPaństwa?Że probiotyki jako klasa zmniejszająto ryzyko biegunki o te pięćdziesiątdwa procent.To już właściwie powtarzam to,co państwu mówiłem.To może nie będę tylemówił.

Inna populacja.Dorośli.Nas interesują też, proszę Państwa,dorośli.Mamy metaanalizę z 2021 roku,tym razem czterdzieści dwa badania, łącznieogromna grupa ponad jedenastu tysięcypacjentów.Tutaj zmniejszenie ryzyka biegunki omniej, bo o trzydzieści siedem procent,ale dalej to jest efektnie tylko znaczący statystycznie, ale znaczącyklinicznie, no bo co trzeciejbiegunce jesteśmy w stanie poantybiotykowej zobaczyć.Pamiętajmy, że populacja dorosłych jestznakomicie bardziej zróżnicowana niż populacja dziecięca.Tutaj wchodzą osoby w podeszłymwieku, osoby przewlekle chore, nieraz ztaką liczną współchorobowością, prawda?No i tak wychodzi nam,proszę państwa, spadek ryzyka biegunki wistotnym stopniu.

A proszę zobaczyć coś jeszcze.Redukcja ryzyka biegunki w przypadkuterapii Helicobacter pylori, prawda, eradykacyjnej osiedemdziesiąt procent.No ale to też widać,ta terapia nie jest dobrze przezpopulację dorosłych znoszona.No i wreszcie, proszę Państwa,graficznie przedstawione.Zobaczcie Państwo wyraźnie, jak tosię mówi, favor probiotics, prawda?Wyraźnie macie Państwo tą zielonąkreskę, czyli to byłoby zero przesuniętewyraźnie, wyraźnie, wyraźnie, wyraźnie wlewo.

Proszę Państwa, czas na podsumowanie.Co chciałbym, żebyśmy z tejdyskusji, oczywiście będzie jeszcze czas napytania, zapamiętali.Problem biegunki poantybiotykowej stał sięproblem powszechnym, który narasta, bo wynikato przede wszystkim z dwóchprzesłanek.Po pierwsze nadużywamy tych antybiotyków.No, z jakich powodów?Na pewno dobrych.Chcemy dobrze, a wychodzi jakzwykle nadużywamy antybiotyków.Mało tego, czasami rzeczywiście antybiotykisą niezbędne, no bo populacja namsię starzeje.Dzisiaj przeżywają dzieci z wadamiwrodzonymi.Jednocześnie ratujemy ludzi, proszę państwa,po chorobach nowotworowych, że tak powiem,terapia immunosupresyjna wkracza także szacujemy,że dzisiaj może nawet dziesięć procentdorosłej populacji jest immunosupresyjna.No więc w takich przypadkówzakażeń bez antybiotyku ani rusz, noto wiadomo, to jest populacjawrażliwa, w związku z czym tenproblem biegunki poantybiotykowej będzie sięzwiększał.

Kolejna sprawa, żeby rozumieć, żegłówną przyczyną tej biegunki poantybiotykowej sązaburzenia mikrobioty, które prowadzą dowzrostu opornych szczepów, tych niekorzystnych, np.Przerostu drożdżaków candida czy, czyinnych powiedzmy niepożądanych drobnoustrojów.Proszę Państwa, biegunka poantybiotykowa nietylko występuje po antybiotyku podanym doustnie,bo tak nam się kojarzy.To może być antybiotyk podanydrogą domięśniową czy dożylną, jak wszpitalach zazwyczaj to robimy.Natomiast niezależnie od tego możewystąpić.

Cóż wiemy o tym szczepieLactobacillus rhamnosus ?Ma zdolność kolonizacji jelit podczasantybiotykoterapii i wytwarza substancje przeciwbakteryjne, którehamują wzrost patogennych bakterii, jaki drożdżaków.Zresztą szczerze nas nie interesujetak bardzo nas klinicystów mechanizm działaniajak efekt.A efekt jest taki, żezmniejsza ryzyko wystąpienia biegunki poantybiotykowej omniej więcej pięćdziesiąt procent populacjidziecięcej, o te trzydzieści parę procentpopulacji dorosłej.Czyli to są jakby wielkościzauważalne.To nie jest tam zerotrzy procenta czy trzy procent coś,kto nie ma znaczenia klinicznego,to jest jak najbardziej znaczenie kliniczne.No i wreszcie, proszę Państwa,w przypadku terapii eradykacyjnej to ryzykobiegunki zmniejsza się w takistotnym stopniu, że właściwie uważam, żeprobiotykoterapia powinna być elementem eradykacjiHelicobacter pylori.

A proszę Państwa, dzisiejszym sponsoremjakby co, to był to byłDecoflor.Bardzo dziękuję.

Przepraszam, że musiałem z racjitego bogactwa materiału w miarę szybkomówić, ale dzięki temu wygospodarowaliśmyte kilka minut na pytania.

Tak jeszcze w ramach ciekawostkitak na koniec, bo skoro ociekawostkach-- tytuł był w ciekawostkach,to przypomniała mi się historia.Niedawno mój przyjaciel, który pracujew podwarszawskim POZ-cie opowiadał, że przyszedłdo niego pacjent z bólembarku.No i przyszedł do niegona kontrolę.Powiedział, że panie doktorze, świetnyten antybiotyk mi pan przepisał.On już zlany potem Aczym był zlany potem?No ten antybiotyk na bólbarku, patrzy, no nie dał jakiśtam lek przeciwbólowy.Nazwy nie będę podawał.No i się pyta, dlaczegoantybiotyk?No bo tak zadziałał, takmocno zadziałał.No to musiał być antybiotyk.

No właśnie, proszę państwa, tawiara w antybiotyki jest powszechna.I to jest naprawdę takahistoria sprzed dwóch tygodni.Ja całkowicie wierzę, bo proszępaństwa, antybiotyki to są antybiotyki, tosą leki, które były takimgame changerem.Takie choroby jak ropne zapalenieoskrzelikowatki to były kiedyś na przykładpneumokokowe, to było w zasadziew stu procentach śmiertelne, a dzisiajmożemy je leczyć, prawda?Zapalenie płuc to była chorobaw dużym odsetku śmiertelna.No nadal jest, ale wpopulacjach już powiedzmy tych, tych osób,nazwijmy to tak elegancko starczaków,takich bardzo starczaków, ale w populacjidziecięcej to przestała być chorobaśmiertelna, prawda?No to dzięki, dzięki antybiotykom.No, zakażenie dróg układu moczowegoto problem naprawdę bez antybiotyku, nojak do tego podejść?Także antybiotyki dużo zmieniły.Zakażenie tkanek miękkich.Wiem, że pan doktor chcebyć ortopedem, czy już idzie wtym kierunku?To działa.No to zakażenia tkanek miękkich,zakażenia, zakażenia kości, no jak to,jak to szpiku?Jak to leczyć bez antybiotyku,prawda?Ale to nie znaczy że--ale w takiej świadomości społecznej robimytaką kalkę.Skoro antybiotyk pomaga na takiechoroby, to dobry jest na wszystko.I to jest, proszę państwa,to jest właśnie ten błąd, ten-Teżlogiczny, ale też taki błąd,który prowadzi właśnie do nacisku zestrony pacjentów, że jak tobez antybiotyku?No to po co jawszedłem, prawda?Tego doktora, widzi pan, naból barku- Nie ma to jakantybiotyk- Świetny antybiotyk.

Także bardzo dziękujemy za częśćwykładową i przechodzimy do pytań.Q&A.Jasne.Jeśli możemy.

Pani Agata Kacała pyta, czyprobiotykoterapia okazjonalna, na przykład w trakcieprzyjmowania antybiotyku u pacjentów wimmunosupresji może być stosowana na takichsamych zasadach jak u zdrowychchorych, u zdrowych osób?Czy są jakieś ograniczenia?Czy zasadne jest podawanie probiotykówdzieciom urodzonym przez cesarskie cięcie?Jeśli tak, to przez jakiokres czasu?No to dwa pytania wzasadzie- Właśnie, są dwa pytania, zczego jeszcze to jedno mamwątpliwości, czy dobrze zrozumiałem.

Rozumiem probiotykoterapia — czy, czystosować probiotyki u populacji osób immunosupresyjnych?Czy może być stosowana natakich samych zasadach jak- Nie, nie,zdecydowanie nie.To w ogóle to pytanie,że tak powiem, z tezą.Oczywiście, że nie.Dlatego, że jak powiedziałem, probiotykto są żywe drobnoustroje, więc wpopulacji o głębokiej immunosupresji napewno się-- są przeciwwskazania.Także tutaj, tutaj, zresztąproszę zobaczyć, czy, czy dawalibyśmy probiotyki,nie wiem, pacjentom po przeszczepieszpiku?Myślę, że, że nie, żenie, że nie i-- ale większośćnaszych pacjentów to nie jestpopulacja immunosupresyjna, prawda?To ja mówiąc o probiotykachi antybiotykoterapii skupiam się na tychnajczęstszych naszych dolegliw-- problemach, czylimówiąc krótko przeciętny pacjent z wmiarę prawidłową odpornością.

A teraz co z noworodkami?

Dokładnie sama sytuacja.Noworodki są traktowane jako, jako,jako pacjenci immunosupresyjni.No bo tak, tak szczerzeukład odpornościowy dopiero się rozwija.

Także poza tym, proszępaństwa, nasza mikrobiota to jest bardzoskomplikowany system.Tych bakterii jest tysiące.Probiotyk to jest jeden, oczywiścieja nie mówię-- wykazuje działania zdrowotne,bo taka jest definicja probiotyków.Ale przecież w tej skomplikowanej,złożonej mikroflory mikrobioty nie zastąpi aninie odbuduje, nie?

Także lepiej, żeby to dziecko--są takie techniki przecież, że siękontaktuje z matką.Tak naprawdę my zarażamy sięwłaściwą mikrobiotą od matki i możelepiej zapewnimy warunki do bliskiegokontaktu noworodka z matką, żeby tojakoś tam.Wiem, że państwo się naprzykład w przypadku porodów, porodów, porodówdrogą cięcia cesarskiego robię takątechnikę, że się po prostu robiwymazówkę z dróg rodnych matkii dziecku się do buzi.Dokładnie tak, jakby w naturzeto było, choć bez wymazówki.

Pani Weronika Smolarek pyta, czyfakt, że bakterie probiotyczne produkują witaminyma jakieś znaczenie, skoro witaminyw jelicie grubym już się niewchłaniają?

To znaczy pewne rzeczy wymagałyuproszczenia.Proszę państwa, probiotyki, jeżeli przyjmujemydrogą doustną, a przecież jak inaczejmamy je przyjmować?No to są już wjelicie cienkim.Natomiast rzeczywiście nie po toprzyjmujemy probiotyki, żeby uzyskać witaminy.Łatwiej byłoby chyba kupić preparatwielowitaminowy.

Żeby było jasne — probiotykiteż produkują witaminy, ale my poto mamy mikrobiom, który jakwspomniałem waży tyle co kostka masła,więc ona dość tych witaminnaprodukuje.Czyli celem przyjmowania probiotyków niejest, nie jest, nie jest produkcjawitamin.Żeby to wybrzmiało.

Jak to?Z celem zapobieganiem.Ale w jaki sposób?Co jest celem takim konkretnym?No właśnie, ale nie przezto, że produkują witaminy.

Ja wspomniałem o tym, copotencjalnie probiotyki robią.Produkują krótkołańcuchowe i średniołańcuchowe kwasytłuszczowe, wspomagają trawienie, wytwarzają enzymy, które,prawda, rozkładają nam pokarm.Wszystko to robią.

Ale dzięki czemu działają, działająkorzystnie?Prawdopodobnie głównie dzięki właściwościom immunomodulacyjnym,a nie dzięki witaminom.To jest jakby jedna zubocznych, także pomińmy ten drobiazg.Także proszę się nie martwićo wchłanianie w przewodzie pokarmowym, wjelicie grubym.To jest bez znaczenia.

Pan Aleksander Janik pyta, wjaki sposób najlepiej stosować probiotyki wprewencji biegunki podróżnych?Kiedy rozpocząć/zakończyć?

Ach, dobre pytanie.Proszę państwa, ponieważ nie wiemy,kiedy nas ta biegunka spotka, noto proponuję rozpocząć wraz zpodróżą.No skoro prewencja to nieleczenie, czyli musimy, zanim jest biegunka,więc z chwilą opuszczenia bezpiecznegośrodowiska proponuję, tak?

Oczywiście nie wiem.Bardzo ogólnie mówię.Probiotyki są w populacji, populacjizdrowej bezpieczne, tak?Te doniesienia o tym, cowspominałem, że probiotyk powiedzmy wywołał zakażenie,bo głównie o tym mówię,dotyczyły populacji pacjentów szczególnych, w głębokiejimmunosupresji, nie zdrowych podróżnych, więczdrowy podróżny może spokojnie przyjmować probiotyk.

I też, żeby było jasne,mamy dowody, że zmniejsza ryzyko biegunkipodróżnych, ale nie do zera.Czyli my musimy rozważyć różnerzeczy.To nie jest tak, żestosujemy probiotyk, to możemy zrezygnować zmycia rąk i jeść najtańszejjadłodajni.To nie tak.

Proszę państwa, proszę pamiętać otym, że dzisiaj to jest trochęjak z odpornością- Że zmniejszamytylko prawdopodobieństwo.Mamy takie różne bariery bezpieczeństwa.Każda jest dziurawa, nie jestdoskonała, ale wzajemnie się uzupełniają.

Czyli tak myjemy ręce, idziemydo dobrej knajpy, prawda?Oprócz tego stosujemy probiotyki.Wtedy jeszcze, jeszcze proszę państwa,najlepiej jak mamy możliwość, to idziemydo hotelu pięciogwiazdkowego, a nietrzygwiazdkowego.To wszystko zwiększa nam bezpieczeństwoi zmniejsza ryzyko biegunki podróżnych.

Pan Wojciech Półtora pytamożna stosować probiotyki przed antybiotykoterapią?

Można.Badania dotyczyły głównie stosowania wtrakcie.Natomiast jak ktoś życzy przed,nie widzę problemu.

Pani Martyna Łęcka pyta: dzieńdobry, czy w każdym przypadku antybiotykoterapiipodawać probiotyk?Mam na myśli sytuację, kiedyjest podawany antybiotyk tak zwany trzydniowy.

Ale co to znaczy trzydniowy?Ja rozumiem, że to jestazytromycyna, bo chyba tylko ten antybiotykznam, jeśli chodzi o trzydniowy.Ja w ogóle parę słówkomentarza.Byłem ostatnio na wykładzie panaprofesora Radzikowskiego, Andrzeja Radzikowskiego.To jest bardzo doświadczony pediatra,jeden z współautorów, pamiętacie państwo tychrekomendacji postępowania w poza-- pozaszpitalnychzakażeń układu oddechowego?Pan profesor jest cały czasczynny, mimo, mimo, mimo, mimo wiekui proszę państwa, mówił, żemamy badania. Odsyłam państwa do szczegółów, żewłaściwie ten trzydniowy antybiotyk niedziała na przykład na anginę paciorkowców.

No bardzo przepraszam, po prostuuzyskuje za niskie stężenie.To jest antybiotyk, który zracji budowy jest wewnątrzkomórkowy, a paciorkowiecjest bakterią zewnątrzkomórkową i wbadaniach wykazuje, że sorry, sorry Winnetou.Trzeba by dawkę dać podwójnąbądź potrójną, żeby uzyskać wpływ nato.

W związku z czym pytanie,bo to jest świetny antybiotyk wzakażeniach bakteriami atypowymi.Bakterie atypowe to są takiebakterie prymitywne, które są właśnie wewnątrzkomórkowe,mykoblazmy, prawda?Chlamedofile jakieś, powiedzmy tego typu,tego typu chlamydie, powiedzmy w drogachmoczowych to jest świetny antybiotykna biegunkę podróżnych.Dlaczego?Bo się źle wchłania.Coś co jest wadą wprzypadku zakażenia o innej lokalizacji jestzaletą w przypadku zakażenia przewodupokarmowego.Także azytromycyna w zakażeniu przewodupokarmowego tak.A co to szkodzi, żebył probiotyk?

Natomiast jeżeli-- prezentuje druga rzecz.Z czego wynika trzydniowe leczenie?Proszę państwa, czy ktoś sięzastanowił?Z długiego okresu półtrwania?Okres półtrwania jest siedemnaście godzinazytromycyny.Co to znaczy, że dajemytrzy dni?Antybiotyk jest w organizmie pięćdni, więc ja bardzo przepraszam.To jest tylko kwestia podawania,ale działanie terapeutyczne nie jest trzydniowe.

Więc proszę państwa, nie wierzciew takie cuda.No to, że trzy dnito co?To się nie liczy?Czy to jest niby lepiej?Czyli podajemy?Podajemy to i uwaga drugarzecz.Ograniczamy stosowanie zdrowotny.

To jest bardzo dobry antybiotyk,bardzo dobry, ale uwaga gdzie?W zakażeniach przewodu pokarmowego iw zakażeniach atypowych.Natomiast w zakażeniach typu paciorkowce,gronkowce zapomnij.

Pani Anna ćwikała pyta, czypodczas leczenia SIBO można stosować probiotyki?Można.

Pani Marta Ziółkowska pyta, kiedyLGG, a kiedy sacharomyksyna?

Aha, proszę państwa, czyli podpuszczaciemnie?No to jest to, tojest tak, no trzeba by zrobićbadanie takie head to headi zobaczyć, no chociaż proszę państwa,no opierajmy się na rekomendacjach.

Te rekomendacje wynikały z analizywielu licznych przy tym kilkudziesięciu badańklinicznych i stwierdzono, że możnastosować te dwie grupy, a amerykańskieTowarzystwo Gastroenterologii zaleca kilka antybiotyków,kilka takich probiotyków, które w Polscesą niedostępne, więc problem się,że tak powiem, rozwiązuje.Może będą, w związku zczym nie ma dowodów na wyższośćktóregoś z tych probiotyków.To już, proszę państwa, wedługinnych przesłanek typu indywidualne preferencje, kwestiedostępności, ceny etc.

I pani Marta dalej pyta,czy można razem i czy mato sens?Czy można razem sacharomyk cesi- A to już o tymmówiliśmy, że proszę państwa, jeślicoś działa osobno, no to bardzodobrze, ale bez badania, żedziała to razem.

Proszę zwrócić uwagę, że wzajemneoddziaływanie dwóch szczepów może być korzystne,ale może być, może byćneutralne, a może być przeciwne, możebyć przeciwstawne.Przecież my nie wiemy.Wiecie państwo, o co chodzi.

No na przykład mamy dwaleki na tą samą chorobę, aleróżne mechanizmy działania.Jak damy dwa na raz,to będzie dwa razy lepiej.Jak damy lek rozpuszczający wydzielinęi przeciwkaszlowy?Szukam na poczekaniu jakiegoś przykładu,ale proszę państwa, czasami mamy doczynienia z tak zwaną synergią,ale czasami mamy do czynienia zczymś przeciwnym.Jak to się nazywa?Po prostu brakuje mi słowa,panie doktorze, proszę mi tu pomóc.Nie antypatia?Ale co jest przeciwnie, cojest przeciwieństwem synergii?Po prostu konkurencja, nie?Działanie przeciwstawne.

Więc chodzi o to, żepo prostu tego nie wiemy.Na pytanie pani nie mogęodpowiedzieć, bo po prostu takich danychnie mamy i stosowanie dwóchprobiotyków naraz tego typu, mimo żeoba mają udowodnione działanie probiotyczne,korzystne dla zdrowia, może skończyć siętym, że to zadziałanie zaniknie.Nie jest pancerny, że dwarazy.Po prostu my tego niewiemy, więc byłoby patrzone pewnym ryzykiem.Dokładnie mogą znosić się dobre,dobre określenie.

Pani Anna ćwikała pyta, jakiprobiotyk zastosować na wirusowe zakażenie przewodupokarmowego?

Wirusowe zakażenie przewodu pokarmowego jest,mam nadzieję, zakażeniem samoograniczającym się.Zresztą biegunka generalnie ostra jestzakażeniem samoograniczającym się.Pytanie, czy są w ogóletakie badania?Przepraszam, ja myślę, żejeżeli chcemy zastosować probiotyk, to poprostu jeden z tych dwóch,no i tyle.Po prostu jeden z tych,które ma udowodnione działanie.

Pani Anna jeszcze nam pomaga.Antagonizm.

O, dziękuję, dziękuję.Tego mi brakowało.Przepraszam.Po takiej godzinie wysiłku, bojednak takie wystąpienie publiczne, nawet zdalne,to jest zawsze stresujące.To wiecie państwo, czasami już,już, już nie-- po całym dniupracy jest trudniej, więc pewneprzeciążenie występuje.A dziękuję, antagonizm, właśnie tegosamo mi brakowało.

I to już koniec pytań.Nie mamy więcej pytań, także

chyba będziemy powoli kończyć.Bardzo dziękuję panu, panie profesorze.To ja dziękuję za zaproszenie.Za wykład, za odpowiedzi napytania.Z państwem zawsze miło sięspotkać, zwłaszcza jak słyszę, że, że,że, że tam po drugiejstronie, że tak powiem, ekranów jestkilkaset osób.

Tak i ja dziękuję bardzopaństwu.Jeszcze raz przypominam, że tenwebinar, jak i inne znajdziecie nanaszej platformie Remedium w zakładceMedia.Ten, jak i inne webinaryz Panem Profesorem, a także kursyi szkolenia.Jeżeli będą chcieli Państwo obejrzećnasz webinar ponownie, to za parędni zapraszamy na platformę Remedium.Dziękujemy.Dziękuję bardzo.

Polska to jeden znajbardziej zaawansowanych rynków probiotycznych na świecie.Mimo sprzedaży dziesiątek milionów paczekrocznie, wielu konsumentów i specjalistów wciążma problem z wyborem odpowiedniegopreparatu.Główną przyczyną jest brak jasnychinformacji na opakowaniach, kiedy i naco je stosować.Decoflor, jako jedna z czołowychmarek na rynku postanowiła uczynić kategorięprobiotyków bardziej przyjazną.Przedstawiamy nowy design marki Decoflor,opracowany na podstawie wywiadów z konsumentamii ekspertami.Od 2025 roku wyraźne oznaczeniagraficzne jednoznacznie wskażą przynależność do kategoriiprobiotyków, a intuicyjne nazwy wariantóworaz wskazówki dotyczące użytkowania ułatwią wybórodpowiedniego produktu.Jak nowe opakowania wpłynęły nadecyzje klientów?Aż pięćdziesiąt pięć procent ankietowanychzadeklarowało chęć natychmiastowego zakupu.Decoflor.Nowa era probiotyków zaczyna sięteraz.