Czy każdy pacjent z depresją musi być konsultowany przez psychiatrę?

Nie każdy pacjent z depresją wymaga konsultacji psychiatrycznej. Lekarz POZ może skutecznie diagnozować i leczyć łagodne i umiarkowane epizody depresji. Konsultacja psychiatryczna jest konieczna w przypadkach ciężkiej depresji, objawów psychotycznych, myśli samobójczych, lekooporności oraz depresji w ciąży. Kluczowe znaczenie ma współpraca między lekarzem rodzinnym a psychiatrą.

Diagnostyka depresji – zadanie dla lekarza POZ

Diagnoza depresji powinna być oparta na dokładnym wywiadzie i zastosowaniu narzędzi przesiewowych, takich jak kwestionariusz PHQ-2 lub PHQ-9. Pacjent z podejrzeniem depresji powinien być oceniany pod kątem nasilenia objawów, czynników ryzyka oraz ewentualnych objawów somatycznych.

Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, lekarz rodzinny może samodzielnie zdiagnozować depresję na podstawie spełnienia kryteriów diagnostycznych ICD-10. Wstępna ocena nasilenia objawów decyduje o dalszym postępowaniu.

Kiedy konieczna jest konsultacja psychiatryczna?

Nie każdy pacjent z depresją wymaga konsultacji psychiatrycznej, jednak istnieją sytuacje, w których skierowanie do specjalisty jest obowiązkowe:

1. ciężki epizod depresyjny – dominujące objawy to zahamowanie psychoruchowe, brak reaktywności emocjonalnej, głęboka anhedonia;
2. depresja z objawami psychotycznymi – warto zwrócić uwagę na urojenia winy, halucynacje słuchowe;
3. wysokie ryzyko samobójcze – myśli i plany samobójcze, próby samobójcze w przeszłości;
4. depresja lekooporna w wywiadzie lub brak poprawy po 4-6 tygodniach leczenia w POZ;
5. depresja w ciąży – konieczność specjalistycznego podejścia do farmakoterapii.

Kiedy leczenie w POZ jest wystarczające?

Łagodne i umiarkowane epizody depresji mogą być skutecznie leczone przez lekarza POZ. Podstawowe strategie leczenia obejmują:

1. psychoedukację pacjenta i jego rodziny;
2. wsparcie psychoterapeutyczne, zwłaszcza interwencje poznawczo-behawioralne;
3. farmakoterapię – najczęściej SSRI lub SNRI;
4. monitorowanie efektów leczenia i nasilenia objawów.

Kody ICD-10

Referencje

1. Murawiec, S. (2017). Diagnosis and treatment of depression in primary care setting – practical aspects. Lekarz POZ, 3(5), 338-343.
2. Murawiec, S. (2023). Recapitulation of selected elements of guidelines for general practitioners on the diagnosis and treatment of depression in adults published by the Polish Psychiatric Association and the Supreme Medical Chamber. Lekarz POZ, 9(4), 232-244.