Koordynator POZ. Usprawnienie czy kolejne obciążenie personelu?

NFZ nakłada na przychodnie nowe zadania. Mają one zapewnić pacjentom opiekę koordynatora, który wesprze w procesie leczenia i np. umówi na wizytę lub zaplanuje leczenie. Przychodnie nie są gotowe na taką zmianę, lekarze domagają się wycofania tych rozwiązań. 

Od 1 października w przychodniach POZ powinien pracować koordynator, który będzie przewodnikiem pacjenta po systemie opieki zdrowotnej. Nie tylko zaprosi na wizytę czy przypomni o niej, ale także zbierze wywiad, zaplanuje wykonanie badań, umówi na wizytę do specjalisty, zapewni wsparcie, ale również zadba o lepszą komunikację na linii lekarz – pacjent. Koordynatorem może zostać personel pracujący w danej przychodni, np. lekarz, pielęgniarka, rejestratorka.  

Taki model opieki skupionej na pacjencie był już testowany i jak zaznacza NFZ, sprawdził się w pilotażowym projekcie NFZ – POZ PLUS, który objął ponad 350 tys. pacjentów z całej Polski.

– W zgodnej opinii pacjentów i lekarzy rola koordynatora została dobrze oceniona, dlatego taki model opieki będzie rozwijany i wprowadzany we wszystkich poradniach POZ – wskazuje Filip Nowak, p.o. prezes Narodowego Funduszu Zdrowia.

Jak podaje NFZ, przychodnie, które brały udział w pilotażu projektu POZ PLUS zanotowały poprawę i usprawnienie organizacji pracy, pozyskały nowych pacjentów i były lepiej przygotowane do procesu akredytacji. 

Zmiany będą wprowadzane etapami – na początek profilaktyka 

Jak zaznacza NFZ, zmiany w organizacji pracy przychodni, które wzmacniają rolę POZ w opiece nad pacjentem, będą wprowadzane stopniowo. W I etapie koordynator ma skupić się na działaniach profilaktycznych. Kolejnymi krokami będą m.in. wprowadzenie wizyty kompleksowej dla pacjentów z chorobami przewlekłymi, poszerzenie dostępnych badań diagnostycznych (laboratoryjnych i obrazowych), które będzie mógł zlecić lekarz POZ.

– W najbliższych tygodniach będziemy dzielić się analizami i dyskutować o wnioskach z pilotażu POZ PLUS. Te są obiecujące, dlatego na ich podstawie będziemy wspierać poradnie POZ w jak najlepszym wykorzystaniu funkcji koordynatora – podkreśla prezes Filip Nowak. 

Z przepisów wynika, że koordynator pracujący na pół etatu nie może mieć więcej niż 5 tys. pacjentów w wieku powyżej 24 lat. Roczna stawka kapitacyjna za koordynację wynosi 5,88 zł za pacjenta rocznie. NFZ w sumie na realizację projektu przeznaczy niespełna 157 mln zł rocznie.

Zarządzenie prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej wprowadza w POZ szereg innych zmian, m.in. nowy rodzaj porady – poradę receptową. Fundusz zrezygnował też z premiowania lekarzy POZ za wystawianie e-recept i e-skierowań. 

Lekarze: nowe rozwiązanie zagrożeniem dla przychodni

Pomysł wyłonienia koordynatora w POZ nie podoba się lekarzom. Jacek Krajewski, prezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie, napisał w mediach społecznościowych, że zarządzenie prezesa NFZ zostało ogłoszone mimo braku akceptacji jego treści przez ministerialny Zespół ds. zmian w POZ. 

Rekomendacje Zespołu ds. zmian w POZ przedstawiła Agnieszka Mastalerz-Migas, konsultant krajowa med. rodzinnej, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej. 

Według lekarzy zrzeszonych w Porozumieniu Pracodawców Ochrony Zdrowia, zarządzenie o opiece koordynowanej w POZ jest „zagrożeniem dla podstawowej opieki zdrowotnej, a w szczególności dla pacjentów, którzy będą mieli krytycznie ograniczoną dostępność do świadczeń!”

– Na obecną kadrę POZ nie da się nałożyć kolejnych zadań. Już dziś w 132 gminach w Polsce brakuje placówek poz i brakuje dostępu do świadczeń lekarza poz. Zarządzenie opiniujemy negatywnie i stoimy na stanowisku, że powinno być ono odrzucone w całości – podkreśla Bożena Janicka, prezes PPOZ.

Jak zaznaczają medycy, rozporządzenie nie było przekazane w projekcie do opiniowania i nie było zaopiniowane w szczególności przez reprezentantów szeroko rozumianego środowiska lekarzy rodzinnych (poz). 

PPOZ negatywnie ocenia także wprowadzenie porady receptowej (wymaga doprecyzowana), zmiany w zakresie kontroli NFZ, a także brak dodatkowych środków z tytułu profilaktycznej opieki zdrowotnej oraz oczekiwanego efektu zdrowotnego, jakości opieki.

– Opieka koordynowana może i jest przyszłością, ale przypominam, że od wielu lat negujemy jej obligatoryjne wprowadzenie obecnie w Polsce, w szczególności z powodów braków kadrowych, czyli braku możliwości pozyskania nowych profesjonalistów medycznych, a na obecną kadrę POZ-u już nie da się nałożyć kolejnych zadań – mówi Bożena Janicka.

Zdaniem medyków z PPOZ możliwym rozwiązaniem jest wprowadzenie koordynacji fakultatywnie, ale wypracowanej w realnym zakresie organizacyjnym, kadrowym oraz finansowym. Jako ważne, lekarze PPOZ podnoszą również brak waloryzacji stawki kapitacyjnej o inflacje oraz brak zasad w zakresie dalszego funkcjonowania teleporady. Medycy z PPOZ wystosowali w tej sprawie list pismo do prezesa NFZ.  

Również zrzeszeni w Federacji Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia Porozumienie Zielonogórskie lekarze w liście do prezesa NFZ, podkreślają, że nie wyrażają zgody na wprowadzenie do umów o udzielanie świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej postanowień omawianego zarządzenia. Medycy przypominają, że podstawowa opieka zdrowotna już teraz pracuje na granicy wydolności.

– Wprowadzenie zapisów o koordynacji wymaga zatrudnienia dodatkowych osób, a to z kolei wymaga środków wystarczających na sfinansowanie etatu takiej osoby i jej miejsca pracy – uważają medycy.

Ich zdaniem nie ma na to zapewnionych środków.

– Wystarczy powołać się choćby na kuriozalny zapis, wedle którego stawka kapitacyjna przewidziana na sfinansowanie wynagrodzenia tej osoby, naliczana jest wyłącznie od deklaracji złożonych przez pacjentów powyżej 24. r.ż. – podczas gdy ów koordynator ma się zajmować wszystkimi pacjentami, również poniżej 24. roku życia). – twierdzą medycy.

Federacja domaga się wprowadzenia zmian pozwalających na ich przyjęcie przez świadczeniodawców poz, w tym pozwalających na rzeczywistą realizację przez nich zapisów o koordynacji zawartych w ustawie o poz oraz oczekuje sprostowania deklaracji przekazanej przez NFZ jakoby zespół ds. zmian w POZ rekomendował wdrożenie powyższych zmian.

– Modyfikacje zarządzenia nie zyskały akceptacji zespołu - wręcz przeciwnie – zaznaczają medycy. 

Zarządzenie prezesa NFZ można znaleźć tutaj. 

Źródło: PPOZ, PZ, NFZ