Zakażenie chlamydiami w ciąży – zasady postępowania

Zakażenie Chlamydia trachomatis w ciąży to jedno z najczęstszych, a zarazem najczęściej niedodiagnozowanych zakażeń przenoszonych drogą płciową. Przebieg infekcji bywa skąpoobjawowy lub bezobjawowy, co znacząco utrudnia jej wykrycie bez aktywnego nadzoru. Tymczasem nierozpoznane i nieleczone zakażenie może prowadzić do poważnych powikłań położniczych oraz okołoporodowych – zarówno dla kobiety, jak i płodu.

Skala problemu – częstość zakażeń u kobiet ciężarnych

Szacuje się, że nawet co dziesiąta kobieta ciężarna może być nosicielką Chlamydii, przy czym wskaźniki zakażeń różnią się w zależności od regionu i czynników ryzyka. Najwyższy odsetek notuje się u kobiet poniżej 25. roku życia oraz u pacjentek z wcześniej stwierdzonymi zakażeniami przenoszonymi drogą płciową.

Warto podkreślić, że w większości przypadków zakażenie przebiega bezobjawowo. Nie stwierdza się charakterystycznych upławów, pieczenia przy mikcji ani innych objawów zapalenia dróg moczowo-płciowych. Z tego względu brak objawów nie może być podstawą do wykluczenia infekcji.

Powikłania chlamydiozy w ciąży – co warto wiedzieć

Zakażenie Chlamydia trachomatis w okresie ciąży wiąże się ze zwiększonym ryzykiem poważnych komplikacji zarówno dla kobiety, jak i dla płodu. Do najczęstszych powikłań należą:

1. poród przedwczesny,
2. przedwczesne pęknięcie błon płodowych (PROM),
3. niska masa urodzeniowa noworodka (LBW),
4. zakażenia okołoporodowe u noworodków, w tym:
   • chlamydiowe zapalenie spojówek,
   • zapalenie płuc u niemowląt,
5. ciąża pozamaciczna – zwłaszcza u kobiet z przebytą, nieleczoną infekcją.

Rzadko może dojść do wstępującego zakażenia wewnątrzmacicznego, prowadzącego do stanu zapalnego błon płodowych (chorioamnionitis), co dodatkowo zwiększa ryzyko wcześniactwa i sepsy noworodkowej.

Kiedy zlecić badania przesiewowe w kierunku chlamydiozy?

Ze względu na bezobjawowy przebieg i wysokie ryzyko powikłań położniczych, test w kierunku Chlamydia trachomatis powinien być rozważony u każdej ciężarnej z grupy podwyższonego ryzyka, szczególnie jeśli:

• pacjentka nie ukończyła 25. roku życia;
• dotychczas nie była badana pod kątem STI;
• występują współistniejące infekcje (np. HPV, bakteryjna waginoza, rzęsistkowica);
• doszło do zmiany partnera seksualnego (lub partnerów) w ostatnim czasie.

Rekomendowaną metodą diagnostyczną są testy amplifikacji kwasów nukleinowych (NAAT), wykonywane z wymazu szyjki macicy lub cewki moczowej – cechujące się najwyższą czułością i swoistością w wykrywaniu zakażeń bezobjawowych.

Leczenie zakażenia chlamydiami w ciąży – standard postępowania

Po potwierdzeniu zakażenia Chlamydia trachomatis należy niezwłocznie wdrożyć leczenie – zarówno w celu eliminacji infekcji, jak i ograniczenia ryzyka powikłań ciążowych oraz transmisji wertykalnej.

Antybiotykoterapia u ciężarnych opiera się na preparatach o potwierdzonym profilu bezpieczeństwa:

• leczenie pierwszego wyboru – azytromycyna w dawce 1 g doustnie, jednorazowo;
• alternatywy farmakologiczne – w przypadku przeciwwskazań lub nietolerancji możliwe jest zastosowanie amoksycyliny (500 mg doustnie 3 razy dziennie przez 7 dni).

Równolegle należy objąć leczeniem partnera seksualnego – nawet w przypadku braku objawów klinicznych. Zakażenia bezobjawowe są częste, a nieleczony partner znacząco zwiększa ryzyko reinfekcji. Zaleca się wstrzemięźliwość seksualną do czasu zakończenia terapii przez oboje partnerów.

Kontrola skuteczności leczenia (tzw. test-of-cure) powinna zostać przeprowadzona po 3–4 tygodniach od zakończenia antybiotykoterapii. 

Dodatkowo, pacjentkę należy poinformować o konieczności:

• unikania kontaktów seksualnych do czasu całkowitego wyleczenia;
• obserwacji objawów nawrotu zakażenia;
• przestrzegania zasad profilaktyki infekcji przenoszonych drogą płciową w przyszłości.

Podsumowanie

Zakażenie Chlamydia trachomatis w ciąży to powszechny, a zarazem łatwy do przeoczenia problem kliniczny. Ze względu na skąpoobjawowy przebieg i istotne ryzyko powikłań, kluczowe znaczenie ma aktywna diagnostyka u pacjentek z grup ryzyka oraz szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia.