Kiedy ból uszu wymaga antybiotykoterapii?
Ból ucha to powszechny objaw infekcji wirusowych lub bakteryjnych. Kluczowym wyzwaniem jest określenie przypadków wymagających antybiotykoterapii lub leczenia objawowego, co zależy od dokładnej oceny klinicznej.
Jednym ze wskazań do wdrożenia antybiotykoterapii jest ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ). Natychmiastowe zastosowanie antybiotyku jest wskazane w następujących sytuacjach:
- u dzieci poniżej szóstego miesiąca życia,
- u dzieci z wysoką gorączką (>39°C), znacznie nasilonymi dolegliwościami bólowymi i wymiotami,
- u dzieci poniżej drugiego roku życia z obustronnym zapaleniem ucha środkowego
- u pacjentów z wyciekiem z ucha,
- u dzieci z wadami twarzoczaszki, zespołem Downa, zaburzeniami odporności i nawracającymi zapaleniami ucha.
W przypadku dzieci poniżej drugiego roku życia z jednostronnym zapaleniem ucha o umiarkowanym nasileniu objawów zalecane jest podjęcie wspólnej decyzji z rodzicami – czy natychmiast wdrożyć antybiotykoterapię, czy wstrzymać się z interwencją.
Amoksycylina jest antybiotykiem pierwszego wyboru w leczeniu OZUŚ. Zalecana dawka to 1500-2000 mg co 12 godzin u dorosłych i dzieci o masie ciała powyżej 40 kg, natomiast u dzieci o masie ciała poniżej 40 kg 75-90 mg/kg/dobę w 2 dawkach podzielonych co 12 godzin. Standardowy czas leczenia wynosi 5 dni u dzieci powyżej 2. roku życia oraz dorosłych, natomiast u dzieci poniżej 2. roku życia zaleca się 10-dniową terapię. W przypadku braku reakcji na amoksycylinę lub wczesnego nawrotu zakażenia należy włączyć amoksycylinę z klawulanianem lub ceftriakson. Reakcja uczuleniowa typu późnego na wszystkie beta-laktamy lub natychmiastowa na jakikolwiek beta-laktam jest wskazaniem do zastosowania klarytromycyny. W razie wystąpienia reakcji uczuleniowej typu późnego na amoksycylinę, w leczeniu OZUŚ należy zastosować cefalosporyny.
W niepowikłanych przypadkach OZUŚ rekomenduje się:
- wstrzymanie się z podaniem antybiotyku przez 48-72 godziny,
- zastosowanie leczenia przeciwzapalnego i przeciwbólowego,
- ewentualne zlecenie antybiotyku w razie braku poprawy.
Bibliografia
1. Dzierżanowska-Fangrat, K., & Press, W. M. A. (2024). Przewodnik antybiotykoterapii 2024.
2. Hryniewicz, W., Albrecht, P., & Radzikowski, A. (Red.). (2016). Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego.