Wyszukaj w publikacjach
Każdy z nas pragnie czasem oderwać się od typowej literatury wymaganej na studiach, egzaminach czy w pracy zawodowej. Chętnie jednak sięgamy po tzw. „książki medyczne” – lektury ukazujące obrazy prosto ze szpitalnych oddziałów, pełne opisów jednostek chorobowych czy opowiadające o konkretnych medycznych przypadkach. Jedne to lżejsza beletrystyka, inne dobitnie ukazują realia szpitalnej rzeczywistości. Którym pozycjom warto poświęcić wolny wieczór?
Wszyscy fani neurologii, psychiatrii i neuropsychologii powinni skierować swą uwagę ku książce Olivera Sacksa – „Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem”. Angielski neurolog i psychiatra nie tylko podejmuje wąsko rozumianą tematykę medyczną związaną z neuropsychologią, ale także poszerza naszą wiedzę o psychice człowieka, sposobie myślenia w momentach trudnych, kryzysowych czy chwilach zaskoczenia i euforii. Autor pokazuje konkretne przypadki osób, u których wystąpiły zaburzenia związane z codziennym funkcjonowaniem, wynikające z uszkodzeń mózgu. Poszczególne historie przypominają nam bardziej opowiadania niż suche opisy przypadków klinicznych. Autor wolał skupić się na dialogach, własnych przemyśleniach dotyczących ludzkiej egzystencji. Sacks sprzeciwia się szczególnie postrzeganiu ludzi chorych umysłowo jako gorszych, naznaczonych brakiem, upośledzonych. Powołując się na swoje doświadczenie kliniczne zaznacza, że w niektórych czynnościach faktycznie wykazują oni znaczne ograniczenie, ale w wielu innych zdają się nas przerastać, nieraz kilkakrotnie. Często wyróżnia ich znakomity talent muzyczny czy silnie rozwinięta wyobraźnia, co podkreśla na konkretnych przykładach. Niestety ich „inność” powoduje, że są gorzej dostosowani do wymagań stawianych przez społeczeństwo.
Książka, ujmująca neurologię w pojęciu popularnonaukowym, jest świetnie napisana, czyta się ją jak beletrystykę. Skłania do refleksji nad sobą, nad tym, jak postrzegamy drugiego człowieka.
Kolejna pozycja warta uwagi to historia kardiochirurgii napisana przez Thomasa Morrisa – znanego dziennikarza BBC. „Sprawy sercowe” to bardzo ciekawa książka oddająca klimat przełomowych operacji, sukcesów i porażek operatorów, ich emocji, toku myślenia i postępowania. Oddając się całkowicie lekturze, możemy poczuć się jak uczestnicy procedury, obserwując każdy ruch skalpela. Wbrew pozorom nie jest to łatwe zadanie – wymaga mocnych nerwów i lekkiego dystansu. Język powieści jest jednak bardzo przystępny, czytelnik wchłania jak gąbka każdą porcję przekazywanej wiedzy. Historie powstania defibrylatora, respiratora czy opis pierwszego przeszczepu serca to tylko przedsmak tego, co ma nam do zaoferowania autor.
Lektura tej książki przypomina nam, że do wszystkich "newsów medycznych", serwowanych systematycznie przez media, należy podchodzić z dystansem. Jednocześnie to niesamowicie wartościowa dawka rzetelnej wiedzy i doświadczenia.
Praca, nauka, wiara, nadzieja. Na styku tych wartości ujęta jest kolejna historia, tym razem polskich medyków. „Trudny przypadek. Prawdziwe historie polskich lekarzy” to zbiór krótkich wywiadów z pracownikami ochrony zdrowia autorstwa Marianny Fijewskiej. Książka ta to wiarygodny obraz polskiego systemu ochrony zdrowia, jego niewątpliwych wad i absurdów legislacyjnych. Warto się z nią zapoznać, aby spojrzeć na problem z innej perspektywy – okiem ludzi, którzy traktują swą pracę jako powołanie, ale jednocześnie wielką pasję, która niestety kuleje przez walkę z przeciwnościami systemu. Każdy kij ma dwa końce – nie zabraknie również kontrowersyjnych opisów trudnych pacjentów, ale i lekarzy, ich frustracji i bezsilności, prowadzącej często do nieprzemyślanych rozwiązań. Możemy zapoznać się z historią stażysty początkującego w hospicjum, pielęgniarki wysłanej na misję w Libii, dentysty znanego w show-biznesie, czy psychiatry z wieloletnim stażem.
Autorka w wyjątkowo ciekawy sposób przedstawia momenty i historie, które pozostały w pamięci rozmówców, sytuacje tkwiące w ich sercach, mimo upływu lat.
Praca lekarza nie zawsze obfituje tylko w triumfalne obrazy, sukcesy terapeutyczne. Każdy prędzej czy później zetknie się ze słabszymi momentami, koniecznością podjęcia trudnych decyzji. Takie „mocne” tematy przedstawia w swej książce Paweł Kapusta. „Agonia” to poruszający, bardzo emocjonalny obraz polskiej ochrony zdrowia. Autor skupia się na pokazaniu relacji lekarz-pacjent, która jest wystawiona na próbę przez masę norm, przepisów, niekoniecznie przemyślanych i dostosowanych do możliwości systemu. W trakcie lektury odczuwamy złość, oburzenie, smutek, żal, jednocześnie dochodzimy do prostego wniosku – w naszym kraju chorować się po prostu „nie opłaca”. Nikomu. Historie pokazane w książce skłaniają do trzeźwej oceny tego, co się dzieje wokół nas. Lekarze pracujący ponad siły i możliwości, chronicznie zmęczeni, wykończeni godzinami spędzonymi w szpitalu. Karetki czekające w kolejce, zgon za zgonem na dyżurze, brak wsparcia w chwilach słabości. Obraz SOR, który zaczyna przypominać izbę wytrzeźwień czy ośrodek zdrowia, gdzie zgłaszają się pacjenci z „bolącym kciukiem od 3 tygodni”, ale i tacy, który umierają z ostrym zespołem wieńcowym w oczekiwaniu na wolny boks, lekarza, na cokolwiek… W końcu obraz pacjentów, bagatelizujących lekarskie zalecenia, wędrujących od lekarza do lekarza, bo przecież „nikt się na niczym nie zna”, bo „ten miał lepsze opinie w internecie, a tamten gorsze”.
Warto sięgnąć po tę pozycję, aby poznać medyczną rzeczywistość z różnych perspektyw. Paweł Kapusta, przez swój solidny warsztat, doświadczenie, realizm – zdiagnozował polską ochronę zdrowia. Tylko czy jest jeszcze szansa na jej wyleczenie? Czy grozi jej agonia?
